ROZMOWA
Na początku kwietnia br., PKN Orlen rozstrzygnął pierwszy globalny konkurs crowdsourcingowy, zainicjowany przez polską firmę.Spośród projektów zgłoszonych przez firmy, uczelnie i ośrodki badawcze z całego świata wytypowano trzy najlepsze innowacyjne rozwiązania. Zwycięzcy oprócz nagrody zostali także zaproszeni do rozmów nad kontynuowaniem współpracy z PKN Orlen. – Dla nas innowacje to na pewno nie działania z zakresu PR, tylko droga do dalszego rozwoju i budowy przewag konkurencyjnych. Jednocześnie to olbrzymie wyzwanie dla PKN Orlen – firmy o ugruntowanej pozycji rynkowej, która dzisiaj osiąga dobre wyniki finansowe. Musimy myśleć o przyszłości. Przykładem jest zainicjowana współpraca z amerykańską firmą Tesla – podkreślił w rozmowie z portalem BiznesAlert.pl, Andrzej Kozłowski, dyrektor wykonawczy ds. strategii i zarządzania projektami Grupy PKN Orlen.
BiznesAlert.pl: Obecny rząd, będący jednocześnie jednym z akcjonariuszy spółki PKN Orlen, stawia mocno na innowacje co wyrażone zostało w tzw. Planie Morawickiego. Jak działania spółki mogą wpisywać się w ten program?
Andrzej Kozłowski: Strategia Grupy PKN Orlen w zakresie innowacji oparta jest zarówno na poszukiwaniach nowych rozwiązań w zakresie naszej podstawowej działalności, jak też wchodzenia w nowe potencjalne obszary biznesowe. W tym zakresie wpisujemy się w plany polskiego rządu. Angażujemy się w projekty organiczne i B+R, współpracę z parterami – w tym polską nauką. Tworzymy platformę współpracy ze start-up’ami, w przyszłości nie wykluczamy zaangażowania w projekty o dużym potencjale na zasadzie inwestycji poprzez Corporate Venture Capital.
Największym wyzwaniem pozostaje obszar B+R. Myśląc o budowie wartości w dłuższej perspektywie biznesowej, staramy się wzmacniać właśnie działania w zakresie badań i rozwoju. Już dzisiaj prowadzimy szereg projektów w tym zakresie – jednym z przykładów jest projekt pozyskania biokomponentów wyższej generacji (na terenie Zakładu Produkcyjnego w Płocku powstanie stacja doświadczalna, w której będą hodowane glony z wykorzystaniem dwutlenku węgla oraz wód poprodukcyjnych z rafinerii). Ale w obszarze B+R cały czas widzimy większy potencjał i nasze zaangażowanie powinno być większe.
Innowacje wymagają zrównoważonego podejścia, nie wszystkie działania muszą opierać się na własnych projektach. Dlatego staramy się wykorzystywać również rozwiązania typu open innovation. Niedawno z sukcesem przetestowaliśmy formułę crowdsourcing’u – w rozstrzygniętym właśnie konkursie, wykorzystującym „mądrość tłumu” wybraliśmy trzy najbardziej kreatywne koncepcje technologiczne pozwalające na efektywny odzysk i zagospodarowanie ciepła niskotemperaturowego.
BiznesAlert.pl: Jakie wdrożyliście już Państwo innowacyjne rozwiązania w swoich rafineriach w Polsce, ale także w Czechach i na Litwie?
Andrzej Kozłowski: Jak wcześnie wspomniałem prezentujemy zrównoważone podejście do zarządzania innowacjami. Działamy w bardzo konkurencyjnych segmentach biznesowych, w których jednym ze sposobów budowania przewagi konkurencyjnej jest efektywność. Dlatego w zakresie procesów produkcyjnych warto stawiać na już wypracowane i stosowane w praktyce, innowacyjne rozwiązania i wdrażać je jako jedni z pierwszych na rynku. Staramy się być zawsze w czołówce – rafineria w Płocku jest dziś klasyfikowana jako super-site wg WoodMackenzie. Dysponujemy też zmodernizowanymi aktywami rafineryjnymi w Możejkach i Litvinowie. Nie oznacza to, że rezygnujemy z własnych projektów, które w perspektywie długoterminowej umożliwią utrzymanie przewag konkurencyjnych. Zdajemy sobie sprawę, że największym wyzwaniem jest wybór najbardziej obiecujących projektów i ich priorytetyzacja. Dlatego w pierwszej kolejności planujemy wdrożyć projekty, które są powiązane z obecnym łańcuchem wartości i rozwinięte technologicznie. Dotyczy to wielu aspektów naszej działalności, w tym m.in. zaawansowanych biopaliw, nowoczesnych nawozów, czy polimerów, inteligentnych asfaltów czy magazynowania energii. U podstaw leży naturalnie konieczność zwiększania efektywności całego łańcucha wytwarzania i dystrybucji. Z naszej perspektywy pewnego rodzaju testem innowacyjnego podejścia w tym zakresie był właśnie konkurs crowdsourcingow’y.
BiznesAlert.pl: Spółka celowa PKN Orlen, Orlen Upstream prowadzi poszukiwania gazu ziemnego i ropy w Polsce. Czy innowacje w spółce dotyczą też tego sektora? Jak wygląda współpraca Orlenu z ośrodkami naukowymi w zakresie gazu ziemnego z łupków?
Andrzej Kozłowski: Innowacje wdrażamy we wszystkich obszarach działalności, w tym naturalnie w segmencie Upstream. Sektor wydobycia to de facto „jeden wielki i ciągły proces innowacji” – na tym polegał zresztą sukces złóż niekonwencjonalnych w Ameryce Północnej. Poczynając od badań sejsmicznych, a na odwiertach kończąc, branża nieustannie doskonali techniki poszukiwań i produkcji.
W tym celu kluczowa wydaje się współpraca firm z przedstawicielami świata nauki. Z naszej strony jesteśmy w stałym kontakcie z instytutami badawczymi, jak i specjalistycznymi uczelniami technicznymi w Polsce i na świecie. Wspólnie realizujemy wiele inicjatyw i projektów badawczych.
BiznesAlert.pl: W jakich jeszcze innych sektorach prowadzicie Państwo badania oraz wdrożyliście już rozwiązania?
Andrzej Kozłowski: Duży potencjał drzemie na naszych stacjach paliw – w zakresie oferowanych produktów i usług, alternatywnych paliw, sposobie obsługi klienta, form płatności. Operujemy największą siecią sprzedaży paliw w Polsce, nasze obiekty miesięcznie odwiedzają miliony klientów, posiadamy jeden z największych programów lojalnościowych. Segment detalu to obszar o wysokim priorytecie dlatego wiele inicjatyw i projektów realizowanych jest właśnie na stacjach. W tym roku rozpoczęliśmy pilotażowy projekt montażu modułów fotowoltaicznych na wybranych stacjach paliw w różnych rejonach Polski. W moduły fotowoltaiczne zostały wyposażone stacje znajdujące się m.in. na terenach o dużym stopniu zapylenia jak Kraków i Katowice, co pozwoli nam dodatkowo sprawdzić wydajność instalacji w trudnych warunkach środowiskowych. Co ciekawe, ilość energii generowanej ze słońca, a także efekty ekologiczne będą prezentowane na bieżąco na zainstalowanych w pawilonach sklepowych monitorach. Warto też wspomnieć o zainicjowanej jeszcze w ubiegłym roku współpracy z firmą Tesla.
BiznesAlert.pl: Wspieranie innowacji to zazwyczaj także wspieranie programów naukowych i wdrażanie najlepszych rozwiązań. Jak w tym zakresie wygląda działalność spółki?
Andrzej Kozłowski: Zdajemy sobie również sprawę, że tak wymagająca branża jak energetyczno-paliwowa nie może funkcjonować bez ścisłych relacji z nauką dlatego od lat inicjujemy projekty badawczo-rozwojowe, przy współpracy między innymi z takimi uczelniami jak Politechnika Warszawska, AGH, KUL, Politechnika Łódzka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Politechnika Wrocławska, Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny, Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej, Instytut Chemii Przemysłowej, Instytut Nawozów Sztucznych czy Instytut Nafty i Gazu. Ta lista nie jest zamknięta, a wśród naszych partnerów warto wymienić także Wojskową Akademię Techniczną czy Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych. Celem prowadzonych wspólnie projektów badawczo-rozwojowych jest wzmocnienie efektywności procesów produkcyjnych, wzrost bezpieczeństwa produkcji oraz ochrona środowiska.
BiznesAlert.pl: Rozstrzygnęliście Państwo międzynarodowy konkurs crowdsourcingowy. Spośród projektów zgłoszonych przez firmy, uczelnie i ośrodki badawcze z całego świata wytypowano trzy najlepsze rozwiązania z Polski, Niemiec i Indii. W jakim zakresie mogą one poprawić działalność i efektywność firmy?
Andrzej Kozłowski: Ponad 70 proc. kosztów rafinerii to właśnie koszty energii. Poprzez zaadresowanie problemu zagospodarowania ciepła niskotemperaturowego mamy szansę wdrożyć rozwiązania, które obecnie na świecie nie są dostępne, a które pomogą nam właśnie obniżyć koszty produkcji. Dodatkowo jest to obszar podwójnie atrakcyjny, gdyż poprzez oszczędność energii jednocześnie zmniejszamy obciążenia środowiskowe (emisja ciepła do atmosfery). Dzięki realizacji konkursu wiemy, że rozwiązanie problemu jest możliwe. Teraz wkraczamy w najtrudniejszy etap – każdy projekt musi przejść ścieżkę szczegółowych analiz, potem przyjdzie czas na decyzje inwestycyjne. To co nas cieszy, to że zarówno zainteresowanie konkursem ze strony innowatorów z całego świata, jak i poziom merytoryczny proponowanych rozwiązań potwierdziły słuszność obranego kierunku.
BiznesAlert.pl: Jakie są plany spółki w kontekście nowych konkursów?
Andrzej Kozłowski: Formuła się sprawdziła więc jestem przekonany, że kolejne konkursy w modelu open innovation będą przez PKN Orlen ogłaszane.
BiznesAlert.pl: Często wielkim koncernom hasło innowacje nic nie mówi. Wykorzystywane jest często jako dobry PR w zakresie CSR. Na zachodzie zaś to często szansa na zwiększenie efektywności czy oszczędności. Jak to jest w przypadku PKN Orlen?
Andrzej Kozłowski:Dla nas innowacje to na pewno nie PR tylko droga do dalszego rozwoju i budowy przewag konkurencyjnych. Jednocześnie to olbrzymie wyzwanie dla PKN Orlen – firmy o ugruntowanej pozycji rynkowej, która dzisiaj osiąga dobre wyniki finansowe. Musimy myśleć o przyszłości. Jak to ktoś kiedyś powiedział „innovate or die”.
Rozmawiał Bartłomiej Sawicki
