Stoen Operator nieustannie poszukuje nowych możliwości rozwoju i inwestuje w nowoczesne technologie. Maciej Paśniewski, szef działu odpowiedzialnego za zarządzanie majątkiem sieciowym w Stoen Operator, opowiada o tym, jak spółka planuje rozwijać potencjał przyłączeniowy dla nowych odbiorców oraz odnawialnych źródeł energii. Zwraca też uwagę na jakość danych i na to, jak sztuczna inteligencja może wpłynąć na przyszłą działalność warszawskiego operatora systemu dystrybucyjnego.
Stoen Operator intensywnie inwestuje zarówno w infrastrukturę jak i cyfryzację firmy. Które z projektów realizowanych przez spółkę pozwolą w perspektywie kolejnych 5 lat zwiększać potencjał przyłączania nowych odbiorców oraz OZE do stołecznej sieci?
Maciej Paśniewski: Ze względu na stale rosnące zapotrzebowanie na moc w Warszawie sukcesywnie rozbudowujemy i modernizujemy naszą sieć, zwiększając jej przepustowość dystrybucyjną oraz możliwości przyłączeniowe. Działamy na obszarze miasta, zatem zapotrzebowanie na działania inwestycyjne wynika gównie z potrzeb przyszłych odbiorców np. rosnącej liczby centrów przetwarzania danych (Data Center) czy planowanych w mieście hubów do ładowania taboru elektrycznej komunikacji miejskiej.
Mimo tej typowo wielkomiejskiej specyfiki widzimy też nieustające zainteresowanie przyłączaniem mikroinstalacji. Dowodem jest choćby fakt, że w zeszłym roku przybyło ich prawie 2 tys., a zainstalowana moc wzrosła o prawie 32 MWp – do poziomu 177 MWp. Wnioski o przyłączenie generacji z OZE nie są głównym powodem rozwoju naszej sieci, dlatego trudno jest wskazać poszczególne duże projekty realizowane w tym obszarze. Ze względu na konieczność integracji tych dynamicznie zmiennych źródeł, oprócz samej rozbudowy sieci, instalujemy też magazyny wspierające stabilną pracę systemu na obszarach o zwiększonym udziale mikroinstalacji.
Odnawialne źródła energii o większej mocy są raczej tematem dla operatorów działających poza dużymi miastami. Można jednak ogólnie stwierdzić, że potencjał przyłączeniowy, także dla źródeł odnawialnych, rośnie wraz z każdą rozbudową czy modernizacją sieci dystrybucyjnej i zwiększaniem jej przepustowości. Częstym wyzwaniem wynikającym z przyłączeń i charakteru pracy OZE przy dłuższych odcinkach sieci o niskim przekroju, są przeciążenia czy wahania napięcia. Dla rozbudowanej, pierścieniowej sieci kablowej, jaką mamy w Warszawie, nie stanowi to większego problemu. Nasz ambitny plan inwestycyjny, polegający na rozbudowie i modernizacji podstawowej infrastruktury sieciowej, jest najlepszą odpowiedzią na potrzeby przyłączeń nowych źródeł czy odbiorców.
Stoen Operator podpisał właśnie kolejną umowę o dofinansowanie, tym razem na ponad 37 milionów zł. W jaki sposób te środki przełożą się na rozwój infrastruktury? Jakie przyniosą korzyści?
M. P.: Zespół Stoen Operator zajmujący się pozyskiwaniem dofinansowań ma pełne ręce roboty, a bardzo dobre efekty tej pracy widać w postaci podpisywanych kolejnych umów. Ostatnie dofinansowanie o którym mowa, dotyczy rozbudowy sieci dystrybucyjnej z uwzględnieniem potrzeb elektromobilności.
Pozyskane środki zostaną przeznaczone na budowę linii kablowych 110kV, wymianę transformatorów mocy w dwóch stacjach wysokiego napięcia, oraz instalacje systemu DGA (Dissolved Gases Analysis) w 25 takich stacjach. System ten pozwala wcześniej zidentyfikować potencjalne defekty transformatorów, w oparciu o analizę próbek gazu wytwarzanego podczas regularnej pracy transformatorów mocy.
Takie inwestycje przyczyniają się do poprawy niezawodności oraz przepustowości naszej sieci, która w sytuacji rozbudowy infrastruktury ładowania samochodów, szczególnie pod kątem potrzeb autobusów elektrycznych, jest bardzo potrzeba.
Kwota 37 milionów to już kolejna część pozyskanych środków zewnętrznych. Z dotacji, jakie udało się wcześniej pozyskać, możemy finansować między innymi magazyny energii służące do lokalnego bilansowania sieci, co ma również znaczenie przy rosnącym nasyceniu mikroinstalacjami czy rozbudowie infrastruktury pod elektromobilność. Do 2028 r. chcemy wybudować kolejne 10 magazynów o pojemności 200kWh (150kW)
Nie sposób mówić o cyfryzacji bez uwzględnienia w niej dynamicznie rozwijającego się udziału sztucznej inteligencji (SI) i uczenia maszynowego. Jaką wartość w działalność biznesową Stoen wnosi ta technologia? Jakie są pomysły na jej dalsze wykorzystanie?
M. P.: Sztuczna inteligencja i wszelkie bardziej zaawansowane metody analityczne wymagają przede wszystkim jak największych zbiorów danych o odpowiedniej jakości. By efektywnie pracować na tych narzędziach, musimy się odpowiednio przygotować. Należy wcześniej zadbać o ten bardzo cenny zasób i utrzymywać go w możliwie najwyższej jakości poprzez odpowiednie polityki wypracowane w firmie czyli tzw. Data Governance. I tutaj już mamy pierwszą podstawową wartość biznesową – zasoby w postaci usystematyzowanych danych o wysokiej jakości, gotowe do zastosowania narzędzi analitycznych i algorytmów. Później to już kwestia potrzeb poszczególnych obszarów i pomysłów na to, co możemy z tym zasobem zrobić.
W Stoen nasi eksperci są otwarci na nowe możliwości pracy z danymi i stale rozwijają kompetencje z tego zakresu. Poczynając od analityki danych o zużyciu energii, estymacji profili obciążenia, symulacji rozwoju sieci z uwzględnieniem coraz bardziej dokładnych trendów, po analizę zdjęć majątku i automatyczne określanie ich stanu czy inwentaryzację.
W codziennej pracy coraz częściej możemy wspomagać się cyfrowymi asystentami ułatwiającymi obsługę skrzynki pocztowej, co poprawia efektywność, czy tzw. dużymi modelami językowymi (LLM). Oprócz podsumowania rozległych raportów, także w obcych językach, mogą one też przyśpieszyć wyszukiwanie informacji w rozległych zasobach firmy. Nasza grupa uruchomiła wewnętrzny chat E.ON GPT wspierający wyszukiwanie informacji, a zespół ds. SI tworzy rozwiązania budowane na bazie zgłoszonych potrzeb biznesowych.
Oczywiście na fali popularności sztucznej inteligencji pojawia się wiele pomysłów jej zastosowania. Nasi pracownicy chętnie korzystają z usprawnień jakie SI przynosi, dlatego kluczowe jest też zachowanie bezpieczeństwa samych danych i uwzględnienie ryzyka związanego ze stosowaniem algorytmów, które powinny też być weryfikowalne. Wchodzimy w nową erę przetwarzania informacji i pracy na dużych modelach danych, do czego również należy się odpowiednio przygotować.
