Połamane drzewa, uszkodzone systemy korzeniowe i niewybuchy rozrzucone na terenach chronionych. To obraz środowiska naturalnego na Ukrainie, niszczonego codziennie przez działania wojenne. Ukraińcy uruchamiają nowe narzędzie, które pomoże im śledzić zniszczenia na odległość.
Ludzie to niejedyne ofiary inwazji Rosji na Ukrainę. Działania wojenne niszczą jeden z najważniejszych ekosystemów w Europie Wschodniej: lasy i obszary chronione. Pełny rozmiar szkód nie jest jednak znany, dlatego uruchamiają nowe narzędzie, które pomoże badaczom śledzić zniszczenia na odległość.
We wrześniu 2022 roku ukraińscy badacze środowiskowi odwiedzili parki narodowe, aby ocenić szkody wyrządzane lasom oraz dzikiej faunie i florze. Wstępne ustalenia ujawniły połamane drzewa, uszkodzone systemy korzeniowe i niewybuchy rozrzucone po terenach chronionych. – Lasy bardzo ucierpiały na pierwszej linii frontu. Ogromne obszary lasów są eksploatowane – powiedział Bellingcat Yehor Hrynyk, działacz na rzecz ochrony środowiska w Ukraińskiej Grupie Ochrony Przyrody.
Spora część rozległych parków narodowych, regionów górskich i lasów Ukrainy jest jednak niedostępna dla naziemnego monitorowania. Dlatego też Ukraińcy uruchomili narzędzie do śledzenia obszarów leśnych OSINT, wspierane przez Google Earth Engine, platformę geoprzestrzenną. Umożliwia ona analizę danych poprzez importowanie zbiorów z różnych źródeł satelitarnych. Narzędzie porównuje dane zebrane przez satelitę Sentinel-2, które można wykorzystać do oceny stanu lasów. OSINT Forest Area Tracker ujawnia skalę i intensywność anomalnych zmian na lądzie, co zawęża poszukiwania badaczy i organizacji pracujących w terenie.
Oficjalna baza danych obszarów chronionych Ukrainy obejmuje ponad 7500 obiektów. Ukraińcy nie mogą badać wszystkich, dlatego wśród wyróżnionych znajdują się ogrody botaniczne, parki miejskie i stanowiska archeologiczne.
Serwis bellingcat.com zaprezentował przykładową analizę Parku Narodowego Svyati Hory, obszaru chronionego we wschodniej Ukrainie. Jest on położony w północnej części obwodu donieckiego, w pobliżu granicy z obwodami charkowskim i ługańskim. Region słynie z klasztoru Ławra Świętogórska zlokalizowanego nad rzeką Doniec, która na kilka miesięcy podzieliła siły rosyjskie i ukraińskie, aż do tegorocznej kontrofensywy tych drugich.
– W maju 2022 roku Ukraińska Grupa Ochrony Przyrody wyraziła niepokój w związku z walkami w tym regionie. Co zatem może nam powiedzieć na ten temat narzędzie do śledzenia obszarów leśnych OSINT? Możemy szukać ewentualnych szkód w lesie, porównując dane sprzed inwazji w 2021 i podczas inwazji w 2022 roku. Zwykle najlepiej jest porównać te same okresy, aby uwzględnić zmiany sezonowe – tłumaczy serwis bellingcat.com.
Poniższy obraz przedstawia różnicę od 1 czerwca 2021 roku do 20 września 2021 roku w porównaniu z tym samym okresem w 2022 roku.
Bellingcat.com / Jędrzej Stachura
