Izraelska grupa gazowa NewMed Energy podpisała w sierpniu kontrakt o wartości 35 miliardów dolarów na dostawy gazu do Egiptu. Całkowita ilość dostarczanego gazu będzie wynosić 130 miliardów m sześc. Umowa może złagodzić kryzys energetyczny w Egipcie, który wydał miliardy dolarów na import skroplonego gazu ziemnego.
Izraelska grupa gazowa NewMed Energy ogłosiła na początku sierpnia, że podpisała kontrakt o wartości 35 miliardów dolarów na dostawy gazu do Egiptu. Całkowita ilość gazu dostarczanego do Egiptu będzie wynosić 130 miliardów metrów sześciennych. Zdaniem agencji Reuters, umowa ma złagodzić kryzys energetyczny w Egipcie, który wydał miliardy dolarów na import skroplonego gazu ziemnego, odkąd jego własne dostawy nie spełniły popytu.
Produkcja w Egipcie zaczęła spadać w 2022 roku i od tamtej pory coraz częściej ten kraj zwracał się do Izraela, aby nadrobić niedostatki u siebie. Zgodnie z umową ogłoszoną w czwartek, złoże Lewiatan, u izraelskiego wybrzeża Morza Śródziemnego, z rezerwami około 600 miliardów metrów sześciennych, będzie sprzedawać gaz do Egiptu do 2040 roku lub do czasu spełnienia wszystkich ilości kontraktowych.
Strategiczna umowa na Morzu Śródziemnym
Według dyrektora generalnego NewMed – Yossi Abu, „ta umowa jest możliwa dzięki silnym partnerstwom regionalnym. Odblokuje dalsze regionalne możliwości eksportowe, po raz kolejny udowadniając, że gaz ziemny i szerszy przemysł energetyczny mogą być kotwicą dla współpracy.” Gaz ziemny z Lewiatanu, jednego z największych na świecie odkryć gazu głębinowego, zaczął napływać na izraelski rynek krajowy w grudniu 2019 roku. Ten surowiec zaczął być przesyłany do Egiptu w styczniu 2020 roku po podpisaniu umowy na 60 miliardów sześciennych, która ma zostać dostarczona po 2030.
Do tej pory Lewiatan dostarczył 23,5 miliarda metrów sześciennych gazu na rynek egipski. Według portalu Time of Israel oczekuje się, że pierwsza faza nowej umowy eksportowej na sprzedaż 20 miliardów metrów sześciennych rocznie rozpocznie się w 2026 roku, co zwiększy roczne dostawy gazu ze zbiornika Lewiatan do Egiptu z 4,7 miliardów rocznie obecnie do 6,7 miliardów. W drugiej fazie, począwszy od 2029 roku, dodatkowe 110 miliardów metrów sześciennych gazu zostanie dostarczone po zakończeniu planu ekspansji produkcyjnej Lewiatana i budowie nowego rurociągu przesyłowego z Izraela do Egiptu. W rezultacie wielkość rocznych dostaw gazu wzrośnie na 12-13 mld m sześc.
Obawy Izraela o własne zasoby gazu
The Time of Israel zwraca uwagę, że ta umowa zostaje zawarta w momencie, gdy rosnące krajowe zapotrzebowanie na energię wywołało gorące dyskusje w Izraelu na temat eksportu gazu ziemnego. Na początku tego roku Ministerstwo Finansów ostrzegło, że Izrael może nie być gotowy stawić czoła niedoborowi gazu ziemnego w ciągu najbliższych 25 lat, ponieważ krajowe zapotrzebowanie na energię rośnie szybciej niż prognozowano a dodatkowo eksport gazu jest wysoki. Brak gazu doprowadziłby do wyższych cen energii.
Tymczasem NewMed zapewnia, że „ekspansja Lewiatana, która kosztowałaby około 2,4 miliarda dolarów, powinna pozwolić na produkcję i dostawy w Izraelu i jego sąsiadów do 2064 roku.” Time of Israel zauważa także, że „eksport gazu ziemnego do Egiptu i Jordanii wzrósł o ponad 13 procent w 2024 roku rok do roku, co stanowi około połowy izraelskiej produkcji gazu. Dochody państwowe pobrane z opłat licencyjnych za gaz wzrosły o prawie 11 procent do rekordowych 694 milionów dolarów w 2024 roku.”
Ratunek gazowy dla Egiptu
Zdaniem Reutersa, który cytuje stratega energetycznego Rabobanku Florence Schmit: „początkowe wolumeny mogą obniżyć import LNG z Egiptu o około 1-2 miliardów w 2026 roku i zmniejszyć obciążenie na globalnych rynkach LNG.”. Według tej analityczki: „Jeśli pełne 130 miliardów metrów sześciennych, obiecane w ramach umowy kiedykolwiek się zmaterializują, Egipt prawdopodobnie nie będzie musiał już polegać na imporcie LNG – chociaż te ilości są nadal daleko”.
Reuters przypomina także, że izraelski gaz stanowi około 15-20 procent zużycia w Egipcie, jak pokazują dane z Joint Organizations Data Initiative. Time od Israel zauważa także, że „w czerwcu 2022 roku Izrael, Egipt i Unia Europejska podpisały protokół ustaleń, który po raz pierwszy spowoduje, że Izrael będzie eksportował swój gaz ziemny do bloku tych państw. Zgodnie z umową, izraelski gaz będzie dostarczany do Unii Europejskiej przez egipskie zakłady skroplonego gazu ziemnego (LNG).”
Mimo działań zbrojnych Izraela w strefie Gazy, na które ciężko patrzeć z obojętnością, widać, że rola tego państwa w regionie pozostaje duża. Nie jest to tylko aspekt wojskowy, ale także energetyczny. Nie przeszkadza to Egiptowi, którego społeczeństwo jest zdecydowanie po stronie Palestyńczyków i przeciwko Izraelowi, podpisywać z nim ogromne kontrakty.
Marcin Jóźwicki
