Prezydent Brazylii Jair Bolsonaro może usłyszeć zarzuty przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym po tym, jak został oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości. Rdzenni przywódcy Brazylii i organizacje zajmujące się prawami człowieka wzywają sąd do zbadania prezydenta Brazylii w związku z likwidacją polityki środowiskowej i łamaniem praw ludności tubylczej w Amazonii, które ich zdaniem są równoznaczne ze „zbrodnią przeciwko środowisku (and. ecocide – red.).
Działalność Jaira Bolsonaro
Paryski prawnik William Bourdon złożył w piątek wniosek o wstępne śledztwo do trybunału w Hadze w Holandii. Prokurator generalna Fatou Bensouda ustali następnie, czy istnieją podstawy do wszczęcia śledztwa przeciwko Bolsonaro. Przyczyną jest dewastacja środowiska naturalnego w Amazonii. Od czasu objęcia urzędu przez Bolsonaro w 2019 roku ogromne połacie lasów deszczowych zostały zniszczone, co bezpośrednio zagraża społecznościom lokalnym. Wylesianie wzrosło o prawie 50 procent w ciągu dwóch lat i osiągnęło najwyższy poziom od 2008 roku. Inwazje na terytoria tubylcze wzrosły o 135 procent w 2019 roku, a co najmniej 18 osób zostało zabitych w konfliktach o ziemię w zeszłym roku. Mimo to grzywny za przestępstwa przeciwko środowisku w dorzeczu Amazonki w 2019 roku spadły o 42 procent, a rząd federalny obniżył w tym roku budżet na ich egzekucję o 27,4 procent.
Perzyński: Mercosur może się przekonać, że bez ochrony klimatu nie będzie handlu z Europą
Wspierany przez ONZ trybunał orzekał głównie w sprawach ludobójstwa i zbrodni wojennych od czasu jego utworzenia w 2002 roku, ale od 2016 roku zajmuje się sądzeniem przestępstw w szerszym kontekście, który może obejmować poważne przestępstwa przeciwko środowisku i kulturze. Sprawa może doprowadzić Bolsonaro do procesu o zbrodnię przeciwko środowisku, tj. poważne i trwałe szkody dla środowiska i ludzi. Adwokat William Bourdon wniósł sprawę w imieniu rdzennych wodzów Almira Suruí i Raoni Metuktire.
Kilku członków organizacji pozarządowych i prawników z USA, Brazylii i Francji również pracowało nad 68-stronicowym raportem opisującym ich zdaniem zbrodnie przeciwko ludzkości. Obejmuje to przypadki zabójstw, przymusowych przesiedleń i prześladowań rdzennych mieszkańców Brazylii.
Naukowcy ostrzegają, że destrukcyjna polityka Bolsonaro może doprowadzić lasy deszczowe Amazonii do nieodwracalnego punktu krytycznego, zmieniając połacie lasu tropikalnego w sawannę. Uniemożliwiłoby to kontrolowanie zmian klimatu. – Bolsonaro to nie tylko zagrożenie dla rdzennej ludności, stał się on problemem globalnym, ponieważ to, co tu robi, ma wpływ na planetę. Popełnia jedną zbrodnię na ludach lasu i przeciwko środowisku – powiedziała Sônia Guajajara, liderka Stowarzyszenia Ludów Tubylczych Brazylii.
The Guardian/Michał Perzyński
