IKE to elastyczny i nie wszystkim znany sposób oszczędzania na prywatną emeryturę. Główną korzyścią tego konta jest zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych w wysokości 19%. Ten podatek jest obowiązkowy dla „zwykłych” kont oszczędnościowych, lokat, obligacji, inwestycji w akcje itd. Możesz zacząć wpłacać nawet małe kwoty, bez zobowiązań. Jeśli wybierzesz IKE w formie funduszy inwestycyjnych, przez lata masz szansę pomnożyć swój kapitał emerytalny.
Dlaczego warto myśleć o emeryturze już dziś?
Codzienne wydatki łatwo pochłaniają comiesięczną wypłatę. Jednak im szybciej zaczniesz odkładać na emeryturę, tym większy kapitał zdążysz zbudować na swoją jesień życia.
Analizy przygotowane dla ZUS pokazują, że w 2060 roku emerytura może wynieść zaledwie 18,7 procent ostatniej pensji*. W praktyce oznacza to, że wielu przyszłych seniorów może mieć problem z utrzymaniem się tylko ze świadczenia z ZUS.
Tym bardziej warto już teraz zacząć korzystać z „efektu kuli śnieżnej” – procentu składanego. Nawet niewielkie, ale regularne wpłaty kumulują się i pracują na odsetki od odsetek. Dlatego pierwszym krokiem do ochrony przed niską emeryturą jest konsekwencja – odkładanie choćby symbolicznej sumy, ale od zaraz i regularnie.
Takie oszczędzanie na emeryturę umożliwia IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne. Daje korzyść podatkową w przyszłości i dostęp do zgromadzonych pieniędzy w każdym momencie, jeśli zajdzie potrzeba ich wycofania.
Czym jest IKE – podstawy w dwóch zdaniach
IKE to konto emerytalne prowadzone przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, bank, dom maklerski, zakład ubezpieczeń lub dobrowolny fundusz emerytalny. Gdy wypłacisz z niego pieniądze po 60 roku życia (lub 55. r.ż., jeśli uzyskasz prawo do wcześniejszej emerytury), nie zapłacisz 19% podatku od zysków kapitałowych. Jedynym warunkiem jest dokonywanie wpłat na konto przez 5 lat (nie musza być po sobie, a wpłaty mogą być dowolnej wysokości). Pod tym względem IKE jest lepsze niż np. „zwykła” lokata bankowa czy konto oszczędnościowe, gdzie zyski przy wypłacie są pomniejszane o ten podatek.
Krok 1. Sprawdź, czy możesz założyć IKE
Jeśli masz co najmniej 16 lat, możesz podpisać umowę o prowadzenie konta. W wieku 16–18 lat wpłacasz tylko to, co zarobisz na umowie o pracę. Nie ma górnej granicy wieku. Nawet osoba, która już przeszła na emeryturę, może rozpocząć inwestowanie na IKE z szansą na uniknięcie podatku 19%.
Krok 2. Wybierz instytucję i formę konta
Najpierw zdecyduj, jaki typ konta ci odpowiada. Potem wybierz konkretną firmę i podpisz umowę.
Dostępnych jest pięć form IKE. Poniżej znajdziesz krótki opis, który pomoże podjąć decyzję.
- Fundusz inwestycyjny – nie musisz znać się na inwestowaniu, żeby twoje pieniądze „pracowały” dla ciebie. Funduszami zarządzają eksperci, którzy mają doświadczenie na rynku inwestycji, specjalistyczne analizy i do ich obowiązków należy osiągnięcie jak najlepszego wyniku. Działają oni zgodnie z obraną strategią dla wybranego przez ciebie funduszu. Pamiętaj jednak, że każda inwestycja wiąże się z ryzykiem.
- Rachunek maklerski – masz pełną kontrolę nad portfelem akcji lub ETF-ów. Ta opcja wymaga wiedzy i doświadczenia w inwestowaniu aby wybrać odpowiednie opcje inwestycyjne. Ryzyko takiej inwestycji jest bardzo wysokie.
- Lokata bankowa – niskie ryzyko, ale też niższy potencjał zysku. Zazwyczaj są to lokaty dedykowane pod IKE.
- Ubezpieczenie z funduszem kapitałowym – łączy polisę ubezpieczeniową i inwestowanie, wymaga jednak opłacania regularnej (najczęściej comiesięcznej) składki.
- Dobrowolny fundusz emerytalny – zarządzany przez PTE, inwestuje głównie w akcje i obligacje. Zazwyczaj to jeden fundusz, dlatego w odróżnieniu od oferty TFI, wybór jest ograniczony.
Krok 3. Poznaj limity wpłat na 2025 rok
Państwo określa roczną kwotę, jaką możesz wpłacić na indywidualne konto emerytalne. W 2025 roku limit to 26 019 zł, czyli 300% prognozowanej średniej płacy. Limit rośnie co roku wraz z prognozowanymi wynagrodzeniami, dlatego warto sprawdzić go na początku każdego roku.
Krok 4. Ustaw stały przelew lub zaplanuj wpłaty
Wybierz dzień po wypłacie. Skonfiguruj zlecenie stałe na konto IKE. Regularność jest ważna, choć często nieobowiązkowa (zależy od instytucji finansowej, którą wybierzesz). Gdy twoje dochody wzrosną, podnieś wpłaty albo wpłać większą kwotę jednorazowo, nie przekraczając limitu rocznego.
Co zyskasz po 60 roku życia?
Po skończeniu 60 lat (lub 55, jeśli uzyskasz prawo do wcześniejszej emerytury) i przy minimum pięciu latach wpłat możesz wypłacić pieniądze z IKE bez podatku od zysków kapitałowych. Zysku nie musisz wykazywać w PIT. Jeśli chcesz oszacować, o ile może zwiększyć się twój miesięczny przychód na emeryturze dzięki IKE, skorzystaj z kalkulatora IKE, np. na stronie Goldman Sachs TFI.
Najczęstsze obawy – krótka lista
„A co, jeśli zmienię zdanie?”
Możesz przenieść pieniądze do innej instytucji lub je wypłacić. Pamiętaj jednak, że jeśli wypłacisz pieniadze z IKE przed emeryturą, będziesz musiał lub musiała zapłacić 19% podatek od zysków kapitałowych. Niektóre instytucje finansowe mogą pobrać za taką czynność opłatę lub konieczne będzie podpisanie umowy, która zobowiąże do utrzymania konta przez dłuższy czas. Dlatego przed otwarciem IKE sprawdź warunki prowadzenia konta w danej firmie.
„Czy dostanę wszystkie pieniądze, gdy wcześniej zrezygnuję?”
Tak, możesz wypłacić pieniądze przed emeryturą. Jednak od zysków zapłacisz 19% podatku.
„Co z pieniędzmi po mojej śmierci?”
Wskazujesz osobę uprawnioną w umowie IKE. Wypłata dla tej osoby jest wolna od podatku od spadków.
