Komisja nakłada 49 mln euro grzywny na kartel operatorów pociągów towarowych

(Komisja Europejska)

Komisja Europejska nałożyła grzywny w wysokości 49 154 000 euro na przedsiębiorstwo Express Interfracht, część austriackiego operatora zasiedziałego linii kolejowych Österreichische Bundesbahnen („ÖBB”), oraz przedsiębiorstwo Schenker, część niemieckiego operatora zasiedziałego linii kolejowych Deutsche Bahn AG („DB”), za udział w kartelu, co jest naruszeniem unijnych przepisów antymonopolowych na rynku usług towarowych tzw. pociągów odcinkowych bezpośrednich. Trzy przedsiębiorstwa ustalały ceny i dzieliły się klientami swoich usług „Balkantrain” i „Soptrain” w Europie przez prawie osiem lat.

Szwajcarskie przedsiębiorstwo Kühne+Nagel, jedno z największych w europejskim sektorze transportu i logistyki, również uczestniczyło w kartelu, ale nie zostało obciążone grzywną, ponieważ uzyskało zwolnienie na podstawie obwieszczenia Komisji z 2006 r. w sprawie łagodzenia kar za ujawnienie istnienia kartelu. Grzywny przedsiębiorstw Express Interfracht oraz Schenker zostały obniżone na podstawie obwieszczenia w sprawie łagodzenia kar w zamian za współpracę podczas postępowania. Jako że wszystkie trzy przedsiębiorstwa zawarły ugodę z Komisją, nałożone grzywny zmniejszono o kolejne 10 proc.

Komisarz Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, stwierdziła: „Jestem bardzo rozczarowana faktem, że projekt mający na celu podniesienie wydajności transportu i promowanie przyjaznych środowisku przewozów towarowych skończył jako kartel.Unia Europejska potrzebuje rynków kolejowych przewozów towarowych, aby sprawnie funkcjonować w oparciu o skuteczną konkurencję i nie ulegać partykularnym interesom ze szkodą dla klientów”.

Pociągi odcinkowe bezpośrednie” tworzą system transportu kolejowego towarów bez konieczności rozdzielania wagonów między stacjami ani ich przechowywania w jakikolwiek sposób. Pozwala to zaoszczędzić czas i pieniądze klientom z wielu branż, zwłaszcza przewożącym duże ilości towarów. Zasadniczo takie pociągi są ekonomicznie bardziej wydajne niż tradycyjny kolejowy transport towarowy, zwłaszcza w przypadku przewozu jednej kategorii towaru.

Pociągami odcinkowymi bezpośrednimi należącymi do kartelu, „Balkantrain” i „Soptrain”, zarządzały wspólnie Kühne+Nagel, Express Interfracht oraz Schenker. „Balkantrain” zapewnia połączenia między Europą Zachodnią i Środkową a Europą Południowo-Wschodnią. „Soptrain” łączy Europę Środkową z Rumunią.

Aby ograniczyć konkurencję pomiędzy tymi dwiema usługami, przedsiębiorstwa uzgodniły kilka praktyk ograniczających konkurencję:

• doszły do porozumienia co do podziału między siebie istniejących i nowych klientów, a także utworzyły system podziału klientów, który obejmował „system powiadamiania o nowych klientach”;
• wymieniały poufne informacje dotyczące konkretnych wymagań klientów;
• dzieliły się wolumenem transportu zamówionym przez klientów na rynku niższego szczebla;
• bezpośrednio koordynowały ceny, zapewniając sobie wzajemnie oferty podkładowe w odniesieniu do klientów chronionych w ramach ich systemu podziału klientów oraz koordynowały ceny sprzedaży oferowane klientom na rynku niższego szczebla.

W naruszeniu brały udział wszystkie przedsiębiorstwa od lipca 2004 r. do czerwca 2012 r.

Nieunikniona w tej sytuacji koordynacja operatorów na rynku wyższego szczebla (wspólne zakupy usług transportowych, takich jak lokomotywy/trakcja, przyczepy i inne wyposażenie od krajowych przewoźników kolejowych) nie jest objęta przyjętą dziś decyzją, ponieważ taka koordynacja w celu stworzenia usług pociągów odcinkowych bezpośrednich nie ma charakteru antykonkurencyjnego. Decyzja ta dotyczy wyłącznie zmowy między operatorami pociągów odcinkowych bezpośrednich w kontekście wprowadzania swoich usług na rynek.

Grzywny

Grzywny ustalono na podstawie wytycznych Komisji w sprawie ustalania grzywien z 2006 r.(zob.komunikat prasowy i notatka prasowa).

Ustalając wysokość grzywien, Komisja wzięła pod uwagę w szczególności sprzedaż osiąganą przez przedsiębiorstwa na rynku usług kolejowego transportu towarów związaną ze wspólnie obsługiwanymi pociągami „Balkantrain” i „Soptrain”, włącznie z dodatkowymi usługami transportowymi, a także poważny charakter naruszenia, jego zakres geograficzny i czasowy. Grzywny są wystarczająco odstraszające, a jednocześnie proporcjonalne do wagi naruszenia.

Przedsiębiorstwo Kühne+Nagel otrzymało pełne zwolnienie z kary za ujawnienie kartelu na podstawie obwieszczenia Komisji z 2006 r. w sprawie łagodzenia kar, unikając tym samym grzywny w wysokości 62 mln euro. Grzywny przedsiębiorstw Express Interfracht i Schenker zostały obniżone odpowiednio o 45 % i 30 % za współpracę w ramach postępowania.

Na podstawie obwieszczenia Komisji w sprawie postępowań ugodowych w sprawach kartelowych z 2008 r.Komisja zmniejszyła grzywny nałożone na wszystkie spółki o dalsze 10 proc., jako że strony przyznały się do udziału w kartelu i swojej odpowiedzialności w tym zakresie.

Nałożono grzywny w następującej łącznej wysokości:

Kontekst

Komisja wszczęła postępowanie, przeprowadzając niezapowiedziane kontrole w czerwcu 2013 r.

Po rozwiązaniu kwestii związanych z poufnością szczegółowe informacje na temat omawianej sprawy zostaną udostępnione pod nr sprawy 40098 w ogólnodostępnym rejestrze spraw na stronie internetowej Komisji dotyczącej konkurencji. Dodatkowe informacje na temat działań Komisji skierowanych przeciwko kartelom znajdują się na jej stronie internetowej poświęconej kartelom.

Postępowanie ugodowe

Dzisiejsza decyzja jest dziewiętnastą decyzją o zawarciu ugody od czasu wprowadzenia postępowania ugodowego w sprawach kartelowych w czerwcu 2008 r. (zob. komunikat prasowy i notatka prasowa). Podczas ugody spółki przyznają się do udziału w kartelu i swojej odpowiedzialności w tym zakresie. Postępowania prowadzone są w oparciu o rozporządzenie o ochronie konkurencji nr 1/2003 i umożliwiają Komisji zastosowanie uproszczonej i skróconej procedury. Takie rozwiązanie jest korzystne dla konsumentów i podatników, ponieważ zmniejsza koszty, przyczynia się do egzekwowania prawa konkurencji, uwalniając zasoby potrzebne do badania innych możliwych karteli oraz działa na korzyść samych stron, gdyż decyzje w ich sprawie podejmowane są szybciej, a grzywny zmniejszane są o 10 proc.

Dotychczas Komisja zawarła ugodę z uczestnikami karteli w następujących sprawach: kombinowane formy pamięci DRAM, fosforany paszowe, proszek do prania, szkła do lamp elektronopromieniowych,sprężarki do lodówek, produkty do uzdatniania wody, wiązki przewodów, instrumenty pochodne na stopę procentową w euro i jenach, pianka poliuretanowa, giełdy energii, łożyska, Stalowe materiały ścierne, grzyby, instrumenty pochodne na stopy procentowe franka szwajcarskiego i różnice pomiędzy ceną kupna a ceną sprzedaży, koperty i ogrzewanie postojowe.

Roszczenie o odszkodowanie

Każda osoba czy firma ponosząca skutki wyżej przedstawionego zachowania antykonkurencyjnego może wnieść sprawę do sądów w państwach członkowskich i ubiegać się o odszkodowanie. Zarówno orzecznictwo Trybunału, jak i rozporządzenie Rady nr 1/2003 potwierdzają, że w sprawach prowadzonych przed sądami krajowymi decyzja Komisji jest wiążącym dowodem tego, że takie zachowanie miało miejsce i było nielegalne. Mimo że Komisja nałożyła grzywnę na wyżej wymienione spółki, poszkodowane przez nie podmioty mogą ubiegać się o odszkodowanie, którego wysokość nie jest ograniczona z tytułu grzywny nałożonej przez Komisję.

Dyrektywa w sprawie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia prawa konkurencji, którą państwa członkowskie muszą wdrożyć do swoich systemów prawnych do dnia 27 grudnia 2016 r., ułatwia podmiotom poszkodowanym na skutek praktyk antykonkurencyjnych uzyskanie odszkodowania. Więcej informacji na temat roszczeń o odszkodowanie na skutek naruszenia prawa konkurencji, w tym praktyczny przewodnik dotyczący określenia wartości szkody wynikłej z tego naruszenia, znajduje się tutaj.