KOMENTARZ
Dr Korzysztof Księżopolski
Uniwersytet Warszawski
Trend spadku cen węgla na rynkach światowych jest faktem, który należy brać pod uwagę w procesie projektowania i wdrażania zmian w polskim górnictwie. W 2011 roku cena tony węgla ARA wynosiła ponad 120 USD za tonę, w październiku 2014 roku 72,6 USD, a w kwietniu 2015 r. 58,78 USD. Na taki trend wskazuje również w swoich prognozach Międzynarodowa Agencja Energii, zakładając, że do 2019 roku mimo wzrostu popytu na węgiel nie powinniśmy oczekiwać wzrostu cen.
Problemy i procesy zachodzące w sektorze górniczym wymagają zaplanowania długich i konsekwentnych działań reformatorskich. Partie polityczne mają wybór albo „grać” węglem poprzez licytowanie się w ofertach dla górników, albo dążyć osiągnięcia minimalnego poziomu konsensusu co do zasad i sposobu rozwiązania problemu górnictwa w Polsce, a szerzej strategii bezpieczeństwa energetycznego. Logika zbliżających się wyborów prezydenckich oraz parlamentarnych mogłaby wskazywać na wybór tego drugiego scenariusza. Wiele wskazuje jednak na to, iż żadna z partii politycznych nie będzie w stanie stworzyć szerszego konsensusu w tej sprawie, a duże zaangażowanie w omawiane kwestie mogą się przyczynić do strat w ich poparciu. Dlatego też, problem restrukturyzacji sektora węglowego i zmian w energetyce nie będą wyróżniającymi się tematami kampanii.
Z badań przeprowadzonych w lutym i marcu 2015 roku przez CEM Instytut Badań Rynku raz Opinii Publicznej wynika, że Polacy chcą programu naprawczego w sektorze górniczym (77% odpowiedzi pozytywnych) oraz są zwolennikami stworzenia programu dobrowolnych odejść dla górników, tworzenia miejsc pracy w miejscowościach, w których będą zwolnienia a także budowy programu świadczeń przedemerytalnych dla górników zwalnianych z kopalń. W opinii Polek i Polaków taki program ma być rozwiązaniem problemu dopłat do węgla, bowiem aż 64% badanych uważa, że górnictwo powinno działać na tych samych zasadach jak inne przedsiębiorstwa.
Aby doprowadzić do zmian w górnictwie konieczne jest przygotowanie długofalowej strategii bezpieczeństwa energetycznego i dopiero na jej podstawie można dokonywać zmian w sektorze. Podobne oczekiwania zgłaszają również obywatele, bowiem aż 84% uczestników omawianego badania uważa, iż bezpieczeństwo energetyczne kraju jest ważnym aspektem, który należy brać pod uwagę w procesie restrukturyzacji górnictwa i energetyki.
