KOMENTARZ
Anna Kucharska
Współpracownik BiznesAlert.pl
Zwrot Azerbejdżanu w stronę energii odnawialnej jest o tyle interesujący, że istnienie krajowych złóż paliw kopalnych wydaje się eliminować bodźce prowadzące do poszukiwań alternatywnych źródeł energii. Jednym z powodów, dla których taka zmiana następuje, jest próba rozłożenia ciężaru silnego uzależnienia państwowej gospodarki od ropy naftowej i gazu ziemnego na inne obszary. Niestabilność globalnych rynków skutecznie przyczyniła się do wzrostu świadomości rządu w tym zakresie.
Nie tylko ropa
Produkcja energii w Azerbejdżanie jest oparta niemal całkowicie na płynnych paliwach, podczas gdy wykorzystanie OZE plasuje się na poziomie 2,3% całkowitej konsumpcji energii w tym kraju. Przy tym Azerbejdżan ma wszelkie podstawy do rozwoju alternatywnych źródeł energii. Wiatr wieje tam ponad 250 dni w roku ze średnią prędkością 7-8 m/s, przez co daje możliwość wygenerowania w tym czasie nawet 2,4 biliona kWh prądu. Dalsza produkcja energii elektrycznej, a także ciepła, jest możliwa przy zastosowaniu energii słonecznej przy rocznym nasłonecznieniu wynoszącym 2400-3200 godzin.*
Obecnie najbardziej rozwinięta jest w Azerbejdżanie energetyka wodna, wytwarzająca 9,8% krajowej energii elektrycznej, co jest jednak nikłym odzwierciedleniem jej potencjału wytwórczego, który szacuje się nawet na 16 bilionów kWh rocznie. Tym niemniej rząd azerski postawił na energetykę wiatrową, co określono w przyjętym w roku 2004 „Narodowym Programie Wykorzystania Alternatywnych i Odnawialnych Źródeł Energii na lata 2005-2013”, uzasadniając ten wybór brakiem ograniczeń w dostępności oraz relatywnie niskimi kosztami technologicznymi.
W stronę zmian
Konsekwencją przyjęcia Programu (2004) stało się utworzenie Narodowej Agencji Alternatywnej i Odnawialnej Energii w 2009 roku. Jej zadania opierają się na szeroko rozumianym monitorowaniu rozwoju OZE w Azerbejdżanie, co przedkłada się w praktyce na udział przy tworzeniu aktów normatywnych, przedstawianiu sugestii odnośnie do wykorzystania OZE czy regulowaniu aktywności związanej z jej rozwojem.
Istotnym wydarzeniem było wydanie Zarządzenia Prezydenta Azerbejdżanu odnośnie do przyjęcia Strategii Energii Odnawialnej na lata 2012-2020 oraz Celu Energii Odnawialnej w Azerbejdżanie w 2011 roku. W dokumentach tych określono główne cele rozwoju OZE, w tym wzrost bezpieczeństwa energetycznego państwa, poprawę efektywności energetycznej i cele środowiskowe tych działań. Strategia do roku 2020 przewiduje także wzrost udziału wykorzystania OZE do 20% w produkcji energii elektrycznej i 9,7% w całościowej konsumpcji energii oraz odwołuje się do Europejskiego Pakietu Energetycznego 3×20.
Azerbejdżan stosuje już także preferencyjne taryfy dla energii elektrycznej wytwarzanej przez elektrownie stosujące biomasę i małe elektrownie wodne. Toczą się również dyskusje na temat tworzenia inteligentnego systemu sieci.
Interes Unii Europejskiej
Jak widać, rząd azerski przedsięwziął w ostatnich latach szereg działań mających na celu stały wzrost wykorzystania OZE, celem dywersyfikacji źródeł energii, podniesienia efektywności energetycznej, a także z przyczyn środowiskowych. Nie mniejsze znaczenie ma fakt, że ograniczenie zużycia krajowych surowców nieodnawialnych przedłoży się na zwiększenie eksportu cennych paliw w przyszłości.
Konieczne są jednak dalsze inwestycje, tak aby z jednej strony zwiększyć wykorzystanie potencjału leżącego w istniejących zasobach źródeł energii odnawialnej, a z drugiej zmniejszyć krajową konsumpcję energii elektrycznej i cieplnej poprzez wdrażanie bardziej efektywnych i wydajnych rozwiązań technologicznych. Taki stan rzeczy jest bardzo korzystny dla Unii Europejskiej, która chętnie oferuje Azerbejdżanowi potrzebną technologię, a pole współpracy rozszerza o swoje cele dywersyfikacji źródeł pozyskiwania surowców nieodnawialnych.
* Dla porównania w Polsce – chociaż ilość wietrznych dni jest niemal tak wysoka jak w Azerbejdżanie – to średnia prędkość wiatru jest już o połowę niższa i waha się w granicach 2,8-3,5 m/s, natomiast roczna średnia suma nasłonecznienia wynosi 1600 godzin.
