– Wszystkie kraje, w tym Polska, potrzebują bezpiecznych sposobów pozyskiwania energii i dywersyfikacji jej źródeł. Potencjalnie niebezpieczna może być dostawa surowców wyłącznie z jednego źródła. Dla Polski, kraju zależnego od węgla, dobrym, pośrednim źródłem pozyskiwania energii przy stopniowym wdrażaniu energetyki jądrowej czy OZE, jest gaz – powiedział Robert McKeel, dyrektor działu marketingu GE Power w rozmowie z BiznesAlert.pl.
BiznesAlert.pl: Jak dostosować sieć energetyczną do wzrastającego udziału OZE?
Robert McKeel: Sektor energetyczny jest w trakcie transformacji, która wymaga zróżnicowania technologicznego, w tym dostosowania sieci przesyłowej i dystrybucyjnej do przyłączania dużych instalacji OZE. GE dysponuje jednym z najbardziej różnorodnych portfolio produktów i usług na rynku odnawialnych źródeł energii, dzięki pracy nad projektami, wykorzystującymi energetykę wiatrową, wodną oraz innowacyjne technologie, takie jak skoncentrowana energia słoneczna. Widzimy, że wiele państw, przyłączając źródła odnawialne, myśli nie tylko o kosztach inwestycji, ale też o kosztach dostaw energii – sieci elektroenergetycznych i wszystkiego, co się z nimi łączy. Turbiny parowe i gazowe, jak i elektrownie jądrowe dostarczają energię w sposób automatyczny. Wziąwszy to pod uwagę, należy przemyśleć, jak przyłączyć z natury niestabilne źródła odnawialne. System energetyczny musi mieć zdolność do ciągłego balansowania w każdej mikrosekundzie. Przy każdym mikro- zakłóceniu w dostawach pochodzących ze źródeł odnawialnych trzeba zapewnić wsparcie energetyki konwencjonalnej dla pracy systemu przesyłowego. Razem z usługami, jakie oferują sieci przesyłowe, istniejące moce mogą być wykorzystywane jako elastyczne wsparcie. Jednostka gotowa do pracy w szczytowym okresie zapotrzebowania na energię może także służyć jako wsparcie przy bilansowaniu w okresie dużych przypływów energii odnawialnej do sieci albo zapobieganiu jej braku w systemie. Zazwyczaj instalacje OZE nie są rozmieszczane w pobliżu miast, gdzie jest największe zapotrzebowanie na energię. Z tego powodu nowe linie przesyłowe muszą być dopasowane do dostarczania całej energii, począwszy od miejsca jej wytwarzania, a skończywszy na konsumentach. Sieci przesyłowe powinny być w znacznie większym stopniu ze sobą zintegrowane. Jest to konieczne do utrzymania stabilności przy przesyłach energii z OZE i z innych źródeł. Wzmocni to odporność sieci i poprawi wydajność energetyczną. Linie wysokiego napięcia prądu stałego (HVDC) i elastyczne systemy przesyłowe prądu przemiennego (FACTS) od GE pozwalają jednostkom wytwórczym przesyłać energię, poprawiając wydajność systemów przesyłowych i integrując dwustronny przepływ energii odnawialnej.
Jakie są perspektywy rozwoju i potencjał magazynów energii?
Po pierwsze, magazyny energii zwiększają elastyczność sieci, gromadząc energię z wiatru i z fotowoltaiki, udostępniając ją w okresach szczytowego zapotrzebowania na energię. Magazynowanie może funkcjonować na kilku poziomach – ludzie instalują panele słoneczne na dachach swoich domów, posiadają samochody elektryczne, więc potrzebują nowej formy magazynowania, aby zagospodarować tę energię. Posiadamy własną technologię magazynowania o nazwie GE Reservoir, czyli jednostkę o mocy 4 MW/h. Technologia The Reservoir Solution może być wykorzystywana do dostarczania stałej ilości energii do sieci przez dłuższy czas. Baterie są stosowane w momencie dużego zapotrzebowania na energię w krótkim czasie. Pozwala to na zwiększenie wydajności pracy systemu. Rozumiemy również, że klienci oczekują 20-letniego okresu pracy naszych urządzeń, więc przeanalizowaliśmy tę technologię, tak aby była ona opłacalna w całym cyklu życia produktu. Może być ona również przydatna do zrównoważenia dziennego lub sezonowego, szczytowego zapotrzebowania na energię.
Jaka będzie rola energii jądrowej w miksie energetycznym?
Istnieją dwa ważne aspekty dotyczące energii jądrowej i jej pracy w systemie elektroenergetycznym. Pierwszy to fakt, że energia jądrowa jest zeroemisyjna, a jednocześnie jest stałym źródłem. W przypadku dużego na nią zapotrzebowania, jest to również oszczędne źródło. Wymaga jednak dużych nakładów inwestycyjnych. Chodzi o koszty operacyjne, paliwo, zarządzanie odpadami. Zapewnia jednak zeroemisyjność. Drugi aspekt dyskusji o atomie dotyczy pracy reaktora jądrowego. Uruchomienie wyłączonego wcześniej reaktora trwa bardzo długo. Trwają badania nad rozwojem małych reaktorów. Możliwości ich pracy będą różniły się od tradycyjnych reaktorów. Ryzyko związane z pracą i bezpieczeństwem reaktora, jakie występuje w tych tradycyjnych, będzie znacznie mniejsze. Mogą one jednak pracować elastycznie, w zależności od zapotrzebowania systemu przesyłowego. Elastyczność to cecha, która pozwala współpracować innym źródłom wytwarzania energii z OZE. GE prowadzi prace w tym zakresie.
USA i Polska współpracują w sektorze gazu. Czy amerykańskie LNG może konkurować z tradycyjnymi dostawami tego paliwa z wykorzystaniem rurociągów?
Zdolności produkcyjne LNG w Stanach Zjednoczonych rosną, podobnie jak inwestycje w tę technologię. USA już teraz więcej eksportuje niż importuje, jeśli chodzi o ropę i gaz. Aby Stany Zjednoczone stały się alternatywnym źródłem dostaw gazu, ich sieć gazowa musi zostać zmodernizowana. To pozwoli na obniżenie kosztów transportu, nie przekładających się na finalny koszt LNG. Krajom takim jak Polska, może to dać możliwość uzyskania opłacalnego dostępu do surowca. Nie ma wątpliwości, że LNG stanowi alternatywę dla krajów potrzebujących dywersyfikacji energetycznej. Zależność od jednego państwa dostarczającego paliwo, zawsze wiąże się z ryzykiem. Aby je ograniczyć należy mieć kilka możliwości importu surowca. Dotyczy to w szczególności Polski, kraju zależnego od węgla. Dlatego gaz może być alternatywą, jako paliwo przejściowe w drodze do energetyki jądrowej i OZE, w zależności od postępów prac nad daną technologią. Byliśmy świadkami wielkiego postępu, jakiego dokonały USA czy Wielka Brytania, którym dzięki wykorzystaniu gazu jako paliwa przejściowego, udało się odejść od węgla jako głównego źródła energii. Pozwoliło to na redukcję emisji CO2, przy zachowaniu stałych dostaw energii, jak również na zwiększenie skali przyłączania sieci do OZE.
Rozmawiał Michał Perzyński
