RAPORT: Nowele i Głuptaki idą w sukurs ochronie infrastruktury krytycznej Polski
Polska kontynuuje działania w kierunku skuteczniejszej ochrony infrastruktury krytycznej na morzu i lądzie, w tym m.in. gazociągu Baltic Pipe i budowy pierwszej elektrowni jądrowej w kraju. Polacy aktualizują prawo i wdrażają rozwiązania, które dadzą im większą kontrolę m.in. na Morzu Bałtyckim.
Głuptak będzie chronił infrastrukturę krytyczną
27 lipca 2023 roku Politechnika Gdańska podała, że trzy niszczyciele typu Kormoran II, które odpowiadają za poszukiwanie, identyfikację i zwalczanie min morskich, zostaną wyposażone w system obrony przeciwminowej „Głuptak”. Do zadań niszczycieli należą poszukiwanie, klasyfikacja, identyfikacja i zwalczanie min morskich, rozpoznanie torów wodnych, przeprowadzanie jednostek przez akweny zagrożenia minowego, stawianie min oraz zdalne sterowanie samobieżnymi platformami przeciwminowymi.
– Trzy systemy OPM Głuptak trafią na budowane od nieco ponad roku niszczyciele min typu „Kormoran II”, przy czym raptem kilka dni temu, 25 lipca 2023 roku, położono stępkę pod budowę „Jaskółki”, a cięcie blach „Rybitwy” ma nastąpić jeszcze w tym roku. Okręt prototypowy, czyli ORP „Kormoran”, trafił do służby w Marynarce Wojennej w 2017 roku. 27 grudnia 2017 roku Inspektorat Uzbrojenia zawarł umowę z konsorcjum w składzie: Remontowa Shipbuilding (lider) oraz należące do Polskiej Grupy Zbrojeniowej: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej oraz PGZ Stocznia Wojenna. Porozumienie dotyczyło dostawy dwóch seryjnych już OORP „Albatros” i „Mewa”, na których odpowiednio 28 listopada 2022 roku i 14 lutego 2023 roku podniesiono pierwszy raz bandery wojenne RP – czytamy na stronie uczelni.
– Pojazdy, jak i całe systemy OPM Głuptak, są opracowywane i budowane na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa i dostarczane Marynarce Wojennej RP przez Centrum Technologii Bezpieczeństwa i Obronności Politechniki Gdańskiej już od dekady. Znajdują się na wyposażeniu pierwszych trzech okrętów tego typu, czyli OORP „Kormoran”, „Albatros” i „Mewa”. Jesteśmy dumni, że konstrukcje i technologie opracowywane na naszej uczelni cieszą się uznaniem polskich sił zbrojnych. Zamierzamy dołożyć starań, żeby cały czas je ulepszać i rozwijać – mówił prorektor prof. Janusz Nieznański.
Dodatkowo, w wersji mobilnej systemy OPM „Głuptak” użytkowane są przez 12. Woliński Dywizjon Trałowców w Świnoujściu (na okrętach proj. 207P). Aktualnie jeden system zainstalowany na ORP „Hańcza” przebywa na półrocznej misji w Stałym Zespole Okrętów Przeciwminowych NATO – Grupa 1.
Przeznaczeniem systemu OPM Głuptak jest identyfikacja i neutralizacja obiektów niebezpiecznych znajdujących się w zbiornikach wodnych, w tym zarówno spoczywających na dnie, jak również zagrzebanych w mule, czy ukrytych za przeszkodami terenowymi. Głuptak może operować na głębokości od 5 do 200 m Dla zwiększenia zasięgu jego działań, można go zainstalować na zdalnie kierowanym pojeździe podwodnym Morświn – również skonstruowanym na Politechnice Gdańskiej.
Gdzie zagrożone Pomorze, tam nowela pomoże
24 lipca prezydent Andrzej Duda podpisał nowelę ustawy o ochronie żeglugi i portów, która określa zasady i tryb usunięcia zagrożenia terrorystycznego z morza i powietrza. Celem znowelizowanej ustawy – jak wskazano w uzasadnieniu – jest zapewnienie Siłom Zbrojnym RP możliwości skutecznego oddziaływania na zagrożenia terrorystyczne z morza i powietrza, których nie można zneutralizować środkami pozostającymi w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
– Ponadto celem jest zapewnienie państwu możliwości korzystania ze zdolności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do „przeciwdziałania współczesnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa państwa, które wymykają się ustalonym schematom i uniemożliwiają podejmowanie działania w ramach istniejącego porządku prawnego – czytamy w komunikacie.
– Przepisy noweli przewidują umożliwienie użycia sił zbrojnych przeciwko zagrożeniom terrorystycznym wobec infrastruktury energetycznej na morzu, w tym gazociągu Baltic Pipe, oraz innych obiektów i instalacji zapewniających dostęp do portów, morskich farm wiatrowych, podmorskich sieci elektroenergetycznych i światłowodowych – czytamy w informacji prasowej.
– Zagrożenie ze strony Rosji będzie towarzyszyć Polsce przez najbliższe dekady, dlatego potrzebujemy rozwoju środków ochrony infrastruktury krytycznej, w tym sił okrętowych. Wszystko po to, aby przypadku obecności Rosjan w pobliżu Baltic Pipe lub morskich farm wiatrowych, wysłać jednostkę, która będzie patrzeć im na ręce – mówi dr Michał Piekarski z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, w rozmowie z BiznesAlert.pl.
Bezpieczeństwo energetyczne vs. terminy
Skupienie się na bezpieczeństwie infrastruktury krytycznej teoretycznie mogłoby negatywnie wpłynąć na terminy realizacji projektów, takich jak pierwsza polska elektrownia jądrowa na Pomorzu. Rząd zapewnia jednak, że harmonogram budowy dużego atomu nie jest zagrożony.
Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, pełnomocnik rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej, podkreśla, że na chwilę obecną wszystkie prace idą zgodnie z kalendarzem. – Wszelkie procesy administracyjne są sukcesywnie domykane. Jednocześnie zamierzamy zainwestować blisko 5 mld zł na infrastrukturę towarzyszącą. Jest to bardzo ważne, gdyż skuteczność realizacji inwestycji dodatkowych będzie mieć wpływ na terminowe zakończenie budowy elektrowni. Na chwilę obecną nie widzę żadnych zagrożeń – odpowiedziała na pytanie BiznesAlert.pl podczas konferencji z okazji podpisania umowy o współpracy Gaz-Systemu i Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT).
Europa i jej troska o infrastrukturę
Jak widać, w ostatnich miesiącach zarówno Polska, jak i cała Europa, coraz mocniej pracują nad wzmocnieniem ochrony na morzu i lądzie. W styczniu 2023 roku Unia Europejska i NATO uzgodniły powołanie wspólnej grupy zadaniowej, której celem jest podnoszenie odporności i bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej. To szczególnie ważne w obliczu ubiegłorocznych wybuchów na gazociągach Nord Stream 1 i 2 oraz szeregu innych incydentów związanych z obiektami kluczowymi dla energetyki w całej Europie.
Opracował Jędrzej Stachura
Kopalnia Turów i jej wyboista droga ku transformacji energetycznej regionu. Spięcie
