Satelitarna obserwacja Ziemi to dziś nieodzowny element wielu sektorów gospodarki. Amerykańska firma Firefly Aerospace chce przenieść tę praktykę na grunt eksploracji Księżyca, oferując wysokorozdzielczą usługę obrazowania jego powierzchni. Nowa usługa ma zrewolucjonizować sposób, w jaki pozyskujemy dane o Srebrnym Globie.
Obserwacja Ziemi z orbity to dziś powszechna praktyka – dane satelitarne wspierają rolnictwo, planowanie przestrzenne, obronność czy zarządzanie kryzysowe. Technologie teledetekcyjne są nieodzownym elementem współczesnej gospodarki. Teraz podobne podejście zaczyna obejmować inne ciała niebieskie. Jedną z firm, która chce komercyjnie obrazować powierzchnię Księżyca, jest amerykańska Firefly Aerospace. Jej nowa usługa, nazwana Ocula, ma zrewolucjonizować sposób, w jaki pozyskujemy dane o Srebrnym Globie.
Firefly zapowiedziała uruchomienie Oculi już w 2026 roku. Usługa zostanie zainaugurowana w ramach misji Blue Ghost 2. Na pokładzie rakiety poleci wówczas lądownik księżycowy oraz statek orbitalny Elytra. Jego pierwszym zadaniem będzie przetransportowanie lądownika na orbitę wokół Księżyca i – następnie – pełnienie funkcji przekaźnika radiowego dla tegoż lądownika, kiedy już wyląduje on po niewidocznej z Ziemi stronie naszego naturalnego satelity. Zapewnianie przekazów transmisji radiowej potrwa ok. dwa tygodnie. Po zakończeniu tych zadań Elytra pozostanie na orbicie okołoksiężycowej i przez co najmniej pięć lat będzie prowadzić obserwacje powierzchni Srebrnego Globu.
Statek Firefly będzie krążyć po orbicie na wysokości około 50 kilometrów nad powierzchnią Księżyca. Dzięki współpracy z amerykańskim Lawrence Livermore National Laboratory, Elytra zostanie wyposażona w zaawansowane teleskopy pracujące w paśmie widzialnym i ultrafioletowym. System ten umożliwi pozyskiwanie zobrazowań księżycowej powierzchni o rozdzielczości przestrzennej sięgającej 20 centymetrów (kwadrat terenu o boku 20 cm odpowiada wówczas jednemu pikselowi na zdjęciu). To znaczna poprawa względem obecnie działającego orbitera NASA – Lunar Reconnaissance Orbiter, którego kamera rejestruje dane z rozdzielczością 50 centymetrów. Ocula może więc w przyszłości przejąć część funkcji wysłużonej sondy NASA, która działa od 2009 roku.
Nowe możliwości
Obserwacje prowadzone przez Elytrę będą miały wiele zastosowań. Pomogą w wyznaczaniu nowych miejsc do lądowań misji załogowych i robotycznych. Umożliwią również poszukiwanie cennych surowców – szczególnie ilmenitu, który jest wskaźnikiem obecności helu-3. Ten izotop helu może w przyszłości odegrać kluczową rolę w rozwoju energetyki termojądrowej. Kamery Oculi będą także prowadzić monitoring przestrzeni okołoksiężycowej, co wpisuje się w rosnące zainteresowanie świadomością sytuacyjną w tym strategicznym obszarze. Obserwacja innych obiektów na orbicie wokół Księżyca może mieć już wkrótce kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i obronności.
Firefly planuje już kolejne misje. W 2028 roku w ramach Blue Ghost 3 na orbitę trafi drugi statek Elytra z systemem Ocula. Spółka deklaruje, że zbierane dane obrazowe będą sprzedawane zarówno podmiotom rządowym, jak i komercyjnym. Wstępna oferta w zakresie usług teledetekcji księżycowej dla klientów będzie opierać się na misjach Blue Ghost i tak już organizowanych i finansowanych. W efekcie pozwoli to obniżyć koszty planowanego pozyskiwania danych obrazowych z pierwszych orbiterów. Przedsiębiorstwo rozważa również rozbudowę konstelacji satelitów, co umożliwi zwiększenie częstotliwości przelotów nad wybranymi obszarami Księżyca.
W dłuższej perspektywie Firefly chce rozszerzyć usługę poza Księżyc. W szczególności firma bierze pod uwagę organizację podobnych misji obserwacyjnych wokół Marsa. Jeśli te plany się powiodą, Ocula może stać się pierwszym komercyjnym systemem obrazowania dużych ciał niebieskich Układu Słonecznego, który działa na potrzeby nauki, przemysłu kosmicznego i bezpieczeństwa.
Paweł Ziemnicki
