Dnia 02.08.2017 r. weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy z dnia 16.02.2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym („Ustawa o zapasach”), przyjęte przez Sejm w dniu 07.07.2017 r – pisze w komentarzu dla BiznesAlert.pl Konrad Oleszczuk, prawnik w Kancelarii Prawnej RKKW – KWAŚNICKI WRÓBEL & Partnerzy.
W uzasadnieniu projektu nowelizacji, który wpłynął do Sejmu w dniu 06.06.2017 r., czytamy, że była ona niezbędna „w celu wprowadzenia ułatwień dla podmiotów zobowiązanych do utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego”. Nowelizacja ma także w założeniu rozstrzygać wątpliwości interpretacyjne sygnalizowane przez uczestników rynku gazowego, tak by od nowego sezonu magazynowego, tj. od października 2017 r. było możliwe utrzymywanie zapasów obowiązkowych na nowych zasadach.
Najważniejsze zmiany
Do najważniejszych zmian jakie przynosi ta nowelizacja należy zaliczyć rozszerzenie uprawnień podmiotu przyjmującego zlecenie utrzymywania zapasów obowiązkowych w imieniu innego podmiotu, tzw. biletera. Będzie mógł on przejąć większość zadań związanych z utrzymywaniem zapasów i wyręczyć w nich zlecającego. Dodatkowo wprowadzono mechanizmy mające ułatwić zawieranie tzw. umowy biletowej i czyniąc ją bardziej przejrzystą poprzez zobligowanie biletera do publikowania pełnych informacji o warunkach świadczenia usługi biletowej, w tym także umieszczania na stronie internetowej kalkulatora, który umożliwiałby samodzielne obliczenie stawki za świadczone usługi.
Do Ustawy o zapasach wprowadzono także definicję podmiotu dokonującego przywozu gazu ziemnego (art. 2 ust. 14a). W myśl nowelizacji jest to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, w tym przedsiębiorstwo energetyczne będące właścicielem systemu przesyłowego gazowego, która dokonuje na potrzeby własne przywozu gazu ziemnego na terytorium Polski.
Rozstrzygnięto także wątpliwości co do dopuszczalnych sposobów utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 24 ust. 3 Ustawy o zapasach utrzymywane mogą być one wyłącznie fizycznie w instalacji magazynowej. Wyklucza to zatem możliwość realizacji obowiązku przez usługę tzw. „wirtualnego magazynu”. W celu zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw zapas obowiązkowy nie może być bowiem przechowywany poza konkretnie wskazaną instalacją magazynową.
Nowe obowiązki
Spośród innych zmian wprowadzonych nowelizacją warto także odnotować nałożenie na operatora systemu przesyłowego obowiązku powiadomienia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o fakcie wykorzystania zdolności przesyłowych zarezerwowanych na potrzeby dostarczania całkowitych ilości zapasów obowiązkowych gazu ziemnego utrzymywanych poza terytorium Polski do sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej krajowej na inne potrzeby, w terminie 7 dni od stwierdzenia tego faktu (art. 24a ust. 4 Ustawy o zapasach).
Nowy obowiązek nałożono także na przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą i podmiot dokonujący przywozu gazu ziemnego. Podmioty te zostały bowiem zobowiązane do przekazywania operatorowi systemu przesyłowego informacji o miejscu magazynowania zapasów obowiązkowych gazu w celu weryfikacji technicznych możliwości dostarczenia tych zapasów do systemu gazowego (art. 25 ust. 6 pkt 2 Ustawy o zapasach).
Nakładanie kar pieniężnych
Znowelizowane przepisy porządkują także kwestię podmiotów właściwych do nakładania kar za niedopełnienie obowiązków wynikających z Ustawy o zapasach. W założeniu chodziło przede wszystkim o wyraźne rozgraniczenie uprawnień do nakładania kar pomiędzy Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki a Prezesem Agencji Rezerw Materiałowych. Kwestia ta jest obecnie szczegółowo regulowana przez art. 64 Ustawy o zapasach.
Zmiany w prawie energetycznym
Nowelizacja Ustawy o zapasach przynosi także zmiany w przepisach ustawy – Prawo energetyczne, tj. upraszcza i porządkuje zasady udzielania koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w ten sposób, że podmiot występujący o koncesję będzie mógł utworzyć obowiązkowe zapasy gazu ziemnego dopiero w momencie faktycznego podejmowania działalności gospodarczej, a więc rozpoczęcia przywozu gazu ziemnego na terytorium RP, a nie jak było dotychczas już na etapie starań o koncesję.
