Polityka uniezależnienia Rosji od importu z Zachodu zawodzi
(RBC.ru/Piotr Stępiński/Wojciech Jakóbik)
Według Alfa Banku polityka substytucji importu zachodniego sprzętu i technologii rosyjskimi alternatywami zawiodła. Rosja nie zmniejszyła uzależnienia od ich importu, pomimo sankcji, które ograniczyły taką możliwość.
Wnioski na ten temat wyciągnęła główna ekonomistka banku Natalia Orłowa w raporcie. W ujęciu nominalnym rubel stracił blisko dwukrotnie na wartości co zgodnie z logiką powinno doprowadzić do znaczącego wyparcia importu ze struktury konsumpcji oraz PKB. W rzeczywistości tak się nie stało – udział importu utrzymał się na poziomie z lat 2011-2013 (21 procent), tłumaczy Orłowa.
O tym, że substytucja importu wywołała ,,wiele hałasu o nic” ma świadczyć fakt, że w porównaniu z ubiegłymi latami udział sektora rolnego w gospodarce nie wzrósł, a udział importu w konsumpcji detalicznej zmniejszył się z 43-44 do 35 procent. To nie jest taki znaczący spadek do jakiego mogłoby dojść w przypadku osłabienia rubla. Okazuje się, że nominalna deprecjacja rubla o 57 procent nie doprowadzi do strukturalnych zmian w sektorze, uważa ekonomistka Alfa Banku. Niska wrażliwość realnego sektora na zmiany kursu walut może być wyjaśniona brakiem elastyczności łańcucha produkcyjnego. Wyniki badań przeprowadzonych przez Instytut Gajdara wykazały, że blisko 60 procent producentów nie może uruchomić substytucji importu ponieważ nie istnieją żadne rosyjskie alternatywy do importowanego sprzętu i technologii. Według danych Banku Światowego blisko 70 procent rosyjskich spółek wykorzystuje zagraniczne surowce oraz półprodukty.
Niepowodzenie substytucji importu powodują większe ryzyko stagnacji gospodarczej, która poddaje pod wątpliwość perspektywy budżetu państwa. Analitycy Alfa Banku uważają, że w ciągu dwóch lat ministerstwo finansów będzie miało trudności z powstrzymaniem wzrostów wydatków socjalnych (emerytury, świadczenia socjalne oraz wypłaty dla sektora publicznego). Stanowią one 21 procent PKB. Zapewniają one środki 40 mln emerytów oraz 18 mln urzędników. Stan w którym w znaczący sposób nie zmienia się struktura PKB w odpowiedzi na zmiany koniunktury makroekonomicznej jest złą wiadomością dla polityki fiskalnej.
Ze względu na sankcje zachodnie wobec rosyjskich banków, przemysłu naftowego i zbrojeniowego, rosyjski przemysł traci na utrudnieniach w dostępie do zachodnich technologii, kapitału oraz sprzętu. Rozwiązaniem tego problemu ma być zastępowanie importu rodzimymi produktami. Firmy włączone do programu mają wspólnie pracować nad przełomowymi technologiami wydobywczymi, pozyskaniem sprzętu i materiałów niezbędnych do skutecznej rywalizacji na rynku.
