Prezydent podpisał ustawę o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, która wprowadza embargo na węgiel sprowadzany z Rosji lub Białorusi oraz umożliwia stworzenie dodatkowej listy osób i podmiotów, wobec których znajdą zastosowanie środki w postaci zamrożenia ich funduszy i zasobów gospodarczych, poinformowała Kancelaria Prezydenta.
– Ustawa w oparciu o wybrane instrumenty prawne zawarte w unijnych rozporządzeniach […] umożliwia stworzenie odrębnej od wykazów zawartych w powyższych rozporządzeniach listy osób i podmiotów, wobec których znajdą zastosowanie środki w postaci zamrożenia ich funduszy i zasobów gospodarczych. Dodatkowo ustawa wprowadza zakaz przywozu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i tranzytu przez jej terytorium węgla […] z obszaru Federacji Rosyjskiej albo Białorusi – czytamy w komunikacie.
Ustawa określa w szczególności stosowanie środków ograniczających określonych w rozporządzeniach unijnych a także zasady i tryb wydawania decyzji w sprawie wpisu na listę osób i podmiotów objętych tymi środkami oraz wykreślenia z niej. Wskazuje m.in. organ właściwy do podejmowania decyzji w sprawach wpisu na listę oraz wykreślenia z niej, którym jest minister właściwy do spraw wewnętrznych działający na swój wniosek lub uzasadniony wniosek podmiotów wskazanych w ustawie.
Decyzja w sprawie wpisu na listę dotyczy osób bezpośrednio lub pośrednio wspierających agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę rozpoczętą 24 lutego 2022 roku lub poważne naruszenie praw człowieka, lub represje wobec społeczeństwa obywatelskiego i pozycji demokratycznej, lub których działalność stanowi inne poważna zagrożenie dla demokracji, lub praworządności w federacji Rosyjskiej lub na Białorusi.
Decyzja w sprawie wpisu dotyczy ponadto osób i podmiotów bezpośrednio związanych z wyżej wymienionymi osobami lub podmiotami, w szczególności ze względu na powiązania charakterze osobistym, organizacyjnym, gospodarczym lub finansowym, lub wobec których istnieje prawdopodobieństwo wykorzystania w tym celu posiadanych przez nie środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych. Zastosowanie wybranych środków, wskazanych w rozporządzeniach, określa się z uwzględnieniem w szczególności charakteru i zakresu działalności prowadzonej przez osobę lub podmiot, struktury kapitałowej tego podmiotu oraz względów bezpieczeństwa narodowego.
Ustawa określa ponadto sankcje w stosunku do tych osób lub podmiotów, które m.in. nie dopełniają obowiązku zamrożenia środków finansowych lub zasobów gospodarczych, nie dopełniają obowiązku niezwłocznego przekazania informacji wymaganych przepisami rozporządzeń unijnych, nie stosują się do zakazu świadomego i celowego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie stosowania środków określonych w przepisach rozporządzeń unijnych. Podlegają one karze pieniężnej, którą nakłada Szef Krajowej Administracji Skarbowej w drodze decyzji w wysokości do 20 mln zł.
Ustawa przewiduje również, że z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wykluczony będzie: wykonawca oraz uczestnik konkursu wpisany do wykazów określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisanego na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka ograniczającego
Wykluczenie następować będzie na okres trwania okoliczności, powodujących wykluczenie. Osoby lub podmioty podlegające wykluczeniu, przystępujące do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz konkursów, będą podlegać karze pieniężnej, nakładanej przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, w drodze decyzji administracyjnej, do wysokości 20 mln zł.
Ustawa, mając na względzie zagrożenie bezpieczeństwa narodowego, zakazuje ponadto wprowadzania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przemieszczania między dwoma państwami przez jej terytorium oraz przemieszczania z terytorium innego państwa członkowskiego UE, węgla oraz koksu pochodzących z terytorium Federacji Rosyjskiej albo Białorusi.
Kontroli zakazu dokonuje naczelnik urzędu celno-skarbowego, który w razie stwierdzenia jego naruszenia, dokonuje zajęcia towaru oraz występuje o orzeczenie jego przepadku na rzecz Skarbu Państwa. Osoba lub podmiot naruszające powyższy zakaz podlegają karze pieniężnej w wysokości do 20 mln zł nakładanej przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
Podmiotom, których dotyczy zakaz dotyczący wprowadzania na terytorium Rzeczypospolitej lub tranzytu węgla, będą przysługiwały rekompensaty za szkody rzeczywiste, które zostaną określone w odrębnej ustawie.
Ustawa określa także zakres odpowiedzialności karnej względem osób naruszających zakazy, o których mowa w przepisach unijnych (rozporządzenia 765/2006, rozporządzenia 833/2014, 2022/263) a także odnośnie do zakazu wprowadzania lub tranzytu węgla (i koksu) pochodzącego z terytorium Federacji Rosyjskiej albo Białorusi.
Ustawa wprowadziła ponadto zakaz stosowania, używania lub propagowania symboli lub nazw wspierających agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, którego naruszenie podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Ustawa wchodzi w życie w dniu następnym od dnia ogłoszenia.
Kancelaria Prezydenta RP/ISB News/Michał Perzyński