Polska zaktualizuje Czyste Powietrze, program dopłat do wymiany starych pieców oraz docieplenia domów jednorodzinnych. Dziś rozpoczyna się przerwa w przyjmowaniu nowych wniosków, aby rozpatrzyć te dotychczasowe. Nowa odsłona programu zadebiutuje wiosną 2025 roku.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) poinformował, że dziś rozpoczynają się prace nad modernizacją programu Czyste Powietrze. – Celem tej zmiany jest naprawa programu i zabezpieczenie polskich gospodarstw domowych przed nadużyciami, tak by nadal działać na rzecz czystego powietrza i niższych rachunków za ogrzewanie dla Polek i Polaków. W ramach programu Czyste Powietrze obecnie NFOŚiGW skupi się na pomocy powodzianom i na obsłudze wszystkich złożonych wniosków – czytamy w komunikacie.
Nowe reguły Czystego Powietrza mają objąć:
– obowiązek wypłaty zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy;
– limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów;
– dotacje dla rzeczywiście najuboższych;
– uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji;
– więcej kontroli na miejscu i pod okiem na firmy, które będą przyłapane na nieuprawnionym działaniu.
Fundusz tłumaczy, że w systemie pojawią się operatorzy, którymi będą także gminy wspierające gospodarstwa domowe w przeprowadzeniu inwestycji od jej planowania po rozliczenie. To, zdaniem pomysłodawców, pomoże uniknąć zagrożeń związanych z naciągaczami i poprawi efektywność termomodernizacji, a więc da większą pewność niższych rachunków za ogrzewanie. W dalszych planach jest też lista rekomendowanych wykonawców, czyli sprawdzonych firm.
Przerwa i debiut wiosną
NFOŚiGW podaje, że 28 listopada 2025 roku rozpoczyna się niezbędna przerwa w przyjmowaniu jedynie nowych wniosków. Nowa odsłona zadebiutuje wiosną 2025 roku z „jasnymi zasadami i nowym źródłem finansowania”.
– Aby przeprowadzić potrzebny remont programu Czyste Powietrze i jednocześnie uruchomić w połowie grudnia specjalny program skierowany do mieszkańców terenów dotkniętych powodzią, NFOŚiGW w uzgodnieniu z Ministerstwem Klimatu i Środowiska podjął decyzję o wprowadzeniu przerwy w przyjmowaniu nowych wniosków przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW). Ten czas przerwy zostanie wykorzystany na obsługę dotychczas złożonych wniosków – będzie to zatem dalej okres intensywnej realizacji programu. Od początku realizacji programu do WFOŚiGW wpłynęło już ponad 1 milion wniosków na kwotę 37 mld zł, w tym podpisanych umów jest ponad 820 tys. na ok. 26 mld zł. Dotychczas wypłacono niemal 14 mld zł dla 650 tys. beneficjentów – komunikuje Fundusz.
– Naszym najważniejszym celem jest poprawa jakości powietrza, ale także musimy ochronić przed nieuczciwymi wykonawcami i pośrednikami Polki i Polaków, by nie narażać ich na konieczność zwrotu dotacji lub rachunki grozy. Jednocześnie w ramach programu Czyste Powietrze, skupiamy się teraz na tak ważnej pomocy dla mieszkańców województw dotkniętych powodzią. Zabezpieczyliśmy na ten cel 300 milionów złotych – mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes NFOŚiGW.
300 mln zł dla powodzian
NFOŚiGW, we współpracy z MKiŚ, przygotował w ramach programu Czyste Powietrze specjalny program dotacji do termomodernizacji domów w czterech województwach dotkniętych powodzią: dolnośląskim, lubuskim, opolskim i śląskim. Zabezpieczono na ten cel 300 mln zł. Program przewiduje uproszczoną, skróconą procedurę wnioskowania o dotacje. Nabór wniosków od powodzian rozpocznie się w połowie grudnia.
Nowe źródła finansowania
NFOŚiGW przypomina, że jesienią 2023 roku program Czyste Powietrze nie miał zapewnionego finansowania. – Obecny rząd odblokował w styczniu 2024 roku środki z Krajowego Planu Odbudowy – 13,9 mld zł oraz w kwietniu z FEnIKS – 7,6 mld zł. Teraz trwają prace nad długofalowym planem finansowania programu. Przygotowywany jest wniosek do Europejskiego Banku Inwestycyjnego na kwotę 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego, która umożliwi finansowanie programu po wykorzystaniu środków FEnIKS – czytamy.
Program trwa. Będzie komitet
Warto zaznaczyć, że program Czyste Powietrze nadal trwa: w połowie grudnia ruszy nabór wniosków na termomodernizację domów na terenach województw dotkniętych powodzią. Jednocześnie cały czas są i będą wypłacane dotacje z programu oraz trwa obsługa wszystkich złożonych wniosków.
Ponadto, jak komunikuje ministerstwo klimatu i środowiska, zostanie powołany rządowy Komitet Koordynacyjny, którego zadaniem będzie synchronizacja działań administracji publicznej w ramach programu.
CzystePowietrze.gov.pl / NFOŚiGW / Jędrzej Stachura
Nadchodzi reforma programu Czyste Powietrze. Konkrety do końca roku
