(Polski Alarm Smogowy)
W sobotę, 14 listopada obchodzony jest Dzień Czystego Powietrza. Tego dnia na ulice wyjdą działacze 10 lokalnych alarmów smogowych zrzeszonych w inicjatywie Polski Alarm Smogowy protestując przeciwko brudnemu powietrzu w ich regionach i domagając się zdecydowanych działań na rzecz poprawy jakości powietrza.
Protesty, happeningi i akcje edukacyjne zaplanowano aż w dziesięciu miastach. Najwięcej akcji odbędzie się na południu Polski: w Krakowie, Wrocławiu, Katowicach, Zabrzu, Sosnowcu, Zakopanem, Rabce i Kalwarii Zebrzydowskiej. Dołączą do nich lokalne Alarmy Smogowe z Poznania oraz Bytowa na Pomorzu.
Polski Alarm Smogowy jest społeczną inicjatywą zrzeszającą lokalne ruchy obywatelskie zatroskane jakością powietrza. Pomimo wielokrotnych sygnałów od mieszkańców zadymionych miast i alarmujących raportów Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska zanieczyszczenie powietrza w Polsce wciąż jest lekceważone przez lokalne i regionalne władze.
„To budujące, że w ostatnim roku powstało dużo oddolnych ruchów społecznych domagających się prawa do oddychania powietrzem, które nie truje. Że to nie tylko Kraków prowadzi walkę o czyste powietrze. Mamy nadzieję, że przełom nastąpi również w podejściu decydentów i polityków do tego problemu i na poważnie zajmą się oni poprawą jakości powietrza,” mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.
Problem zanieczyszczenia powietrza nie dotyczy, jak się powszechnie sądzi, wyłącznie południowej Polski. Większa gęstość zaludnienia w tym regionie sprawia, że smog jest łatwiej dostrzegalny i szybciej budzi niepokój mieszkańców. Na mapie Polski takich zanieczyszczonych rejonów jest dużo więcej. Środkowa część kraju: województwo łódzkie i mazowieckie to obszary, na których smog w miastach bywa większy niż w Krakowie i Katowicach. Podobna sytuacja ma miejsce w małych miasteczkach północnej czy zachodniej Polski. Pomimo, że regiony te nie wykazują alarmującego poziomu zanieczyszczenia, występują na ich terenie „gorące” miejsca negatywnie wpływające na zdrowie obywateli.
Jak wskazują dane z ostatniego raportu Głównej Inspekcji Ochrony Środowiska, określone prawem normy dla stężenia pyłu zawieszonego PM10 przekroczone są na 90% powierzchni Polski. W przypadku rakotwórczego i mutagennego benzo[a]pirenu sytuacja jest jeszcze gorsza – norma dla stężenia tej substancji została przekroczona we wszystkich strefach monitoringu powietrza w kraju. Niejednokrotnie są to przekroczenia sięgające 1000% normy. Polacy oddychają najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w całej Unii Europejskiej. Smog i brudne powietrze są przyczyną przedwczesnej śmierci ok 43 000 osób rocznie.
W ostatnich 25 latach pomimo zmniejszenia się odsetka mężczyzn palących papierosy z 63% do 36% liczba osób chorujących na choroby płuc nie uległa zmianie. Trudno się dziwić, powietrze jakim oddycha większość Polaków w miastach niewiele się różni od dymu papierosowego. Mieszkańcy miast takich jak Zabrze, Tomaszów Mazowiecki czy Opoczno wypalają jako bierni palacze po kilka papierosów dziennie. Dotyczy to również dzieci i niemowląt.
Przyczyną aż jednej trzeciej wszystkich zgonów na nowotwory jest rak płuc – skutek oddychania dymem papierosowym i brudnym powietrzem. W ciągu ostatnich 40 lat rak płuc stał się najczęstszą przyczyną zgonów na nowotwory, nie tylko mężczyzn, ale i kobiet. Fakt ten przeczy powszechnemu przekonaniu o poprawiającej się czystości powietrza w Polsce.
Planowane akcje lokalnych alarmów smogowych
Rabka, 14.11, godz. 9.00-10,30
Plac Mikołaja, przy dworcu głównym PKP
Kontakt: Bogusława Dubiel, 516 717 929
dubielbogumila@gmail.com
Zabrze, 14.11, godz. 11-13
Skrzyżowanie ul. Wolnosci i ul. Powstanców Śląskich
Przy pomniku
Kontakt: Krystian Hasterok, 508-794-769
krystian.hasterok@gmail.com
Katowice, 14.11, godz. 12
ul. Bankowa 12, przy pomniku Kurosa
Kontakt: Paweł Wyszomirski, 501 601 595
pawel@naprawsobiemiasto.eu
Kraków, 14.11, godz. 12
Rynek, okolice wieży ratuszowej
Kontakt: Andrzej Guła, 609-465-783
2050an@gmail.com
Wrocław, 14.11, godz. 12
ul. Świdnicka, przy krasnalu
Kontakt: Radek Lesisz, 609 976 676
r.lesisz@eko.org.pl
Sosnowiec, 14.11, godz. 10-11.30
Plac Stulecia, „patelnia” przy pomniku Kiepury
Kontakt: Rafal Psik, tel 663 663 231, psik_rafal@yahoo.co.uk
Kalwaria Zebrzydowska, 14.11, godz. 10-12
Skwer na Rynku Głównym
Akcja organizacji Płuca Kalwarii
we współpracy z Kalwaryjskim Alarmem Smogowym
Kontakt: Jarosław Leski, 535-962-144
Poznań, 14.11, godz. 10
Pomnik Starego Marycha
kontakt: Wojciech Augustyniak, 604 803 870
augustyniak@gmail.com
Zakopane, piątek, 13.11, godz. 12
zbieg ul Chałubińskiego i Zamoyskiego,
pod pomnikiem Tytusa Chałubińskiego
Kontakt: Marek Józefiak, 512-148-711
marekjozefiak@zielonasiec.pl