Karwowski: Jak żyć bez prądu? Lekcja z Ukrainy
– W związku z rosyjską inwazją na Ukrainie dochodzi do planowanych przerw w dostępie do energii elektrycznej. Ludność cywilna ma do niej dostęp cztery do sześciu godzin, w dwugodzinnych blokach. Mimo utrudnień z tym związanych, dzieki odpowiedniemu przygotowaniu można wieść normalne życie i pracować – pisze Marcin Karwowski, redaktor BiznesAlert.pl
- W przypadku przerw dostępu do energii elektrycznej warto zapewnić zapasy wody, zarówno pitnej jak i do celów higienicznych.
- Brak prądu nie oznacza braku internetu. Powerbanki i naładowane telefony mogą pozwolić na pracę nawet gdy nie ma dostępu do energii.
- Zawczasu warto zadbać o alternatywne źródło ciepła czy dostępu do ciepłego jedzenia. Grzejniki olejowe i kuchenki turystyczyne są rozsądną opcją zapasową.
- Zawsze najważniejsze jest życie i zdrowie, to ono powinno być priorytetem w chwili kryzysu.
Sytuacja na Ukrainie pokazuje, że przerwy dostaw energii elektrycznej, są czymś co może dotknąć kraje Europy. Wynikają one z rosyjskich ataków na infrastrukturę energetyczną i konieczności przerw w dostawie energii. Według informacji operatora sieci elektroenergetycznej Ukrenergo planowane wyłączenia sprawiają, że odbiorca końcowy ma dostęp do energii cztery do sześciu godzin dziennie, podzielonych na dwugodzinne okresy. To pokazuje, że przygotowanie się do takich przerw to nie domena science-fiction, ale realne gotowość na realne zagrożenie. Jak funkcjonować z ograniczonym dostępem do energii elektrycznej? Warto o tym pomyśleć zawczasu i podjąć na spokojnie odpowiednie przygotowania.
Przerwy dostaw energii elektrycznej. Źródło: Facebook
Zabezpieczenie wody
Brak dostępu do internetu, telewizji i innych urządzeń energetycznych, nie jest największym problem. Gorsze jest to, że w wielu przypadkach prowadzi do braku dostępu do wody. W przypadku gdy wiadomo o planowanym przerwach w dostępie do energii elektrycznej lub doszło do awarii należy sprawdzić czy jest dostęp do bieżącej wody. Jeżeli tak to warto zrobić zapasy. Napuścić do wanny, wiader i innych pojemników. Dodatkowo każdy dom powinien posiadać zapasy wody butelkowanej. Wodę warto podzielić na tę nadającą się do spożycia, i na tą, która się nie nadaje. Zamiast do tego można ją wykorzystać np. do celów higienicznych. Okresy, w których w naszym miejscu pobytu jest energia elektryczna warto przeznaczyć na przegotowanie wody. To wtedy również można zrobić pranie i zaplanować obowiązki domowe, których wykonanie jest trudne lub niemożliwe bez dostępu do bieżącej wody.
Brak prądu, nie oznacza braku internetu
Brak internetu jest dotkliwy. I nie chodzi tu tylko o rosnące uzależnienie społeczeństwa od mediów społecznościowych i życia w sieci. Internet to po pierwsze źródło informacji, chociażby o wspomnianych przerwach w dostawie, ale dla coraz większej liczby osób to narzędzie pracy. Warto pamiętać, że internet odbierany drogą „radiową” jest mniej zależny od energii elektrycznej. Operatorzy sieci potwierdzają, że stacje bazowe mają zapasowe źródła zasilania, w postaci generatorów i baterii. Problemem w dostępie do sieci jest urządzenie końcowe, czyli laptop, telefon czy modem. Przygotowanie zawczasu powerbanków może zapewnić dostęp do energii elektrycznej pracownikom. O ile laptop i telefon mają wbudowaną baterię, o tyle modem może wymagać ciągłego podłączenia do akumulatora. Alternatywą są telefony, współczesne smartphony w większości mają opcję routera, umożliwiając dzielenie się internetem, ale korzystanie z nich w ten sposób zużywa baterię, która może być potrzebna do komunikacji.
Logicznym posunięciem jest naładowanie powerbanków i baterii gdy jest dostęp do energii elektrycznej. Ale nawet gdy przerwa jest dłuższa są alternatywy. Powerbank z funkcją ładowania słonecznego, może szybko nie odzyska pełnego zapasu energii, ale jest bezpiecznym oraz niezależnym rozwiązaniem. Samochód również jest dobrym, alternatywnym źródłem energii, ładowarka samochodowa pozwoli użytkownikowi nie tylko naładować telefon, ale i powerbank czy czasem laptopa. Oczywiście dopóki akumulator pojazdu nie wymaga naładowania.
Dywersyfikacja to klucz do bezpieczeństwa i komfortu
Poleganie w całości na energii elektrycznej może być zgubne. Oprócz zrobienia zapasów wody, warto zadbać o możliwość zapewnienia sobie gorącego posiłku i ciepła. Rozwiązania w rodzaju samorobnych palników spirytusowych z puszki, są raczej dedykowane szczególnym sytuacjom. Łatwo mogą prowadzić do wypadku, a w okresie utrudnionego dostępu do energii elektrycznej jego skutki mogą być jeszcze groźniejsze. Bezpieczeństwo własne i otoczenia powinno być priorytetem. Dlatego warto zaopatrzyć się w kuchenkę turystyczną na gaz. Zapewni ona możliwość podgrzania posiłku czy zagotowania wody niezależnie od przerw w dostępie do energii. Alternatywą są kuchenki na paliwo stałe, umożliwiające zasilenie ich np. znalezionym drewnem.
Ważne jest posiadanie zapasów jedzenia. Lodówka, a zwłaszcza zamrażalnik, mogą zachować właściwą temperaturę nawet kilkanaście godzin. Warto o tym pamiętać i nie panikować. Rozsądnym wsparciem w chwilach kryzysu jest lodówka turystyczna, której wkłady można schłodzić w okresach gdy operator dostarcza do domów energię.
Posiadanie zapasów łatwych do przechowywania może wesprzeć gospodarstwo domowe. Suchary czy konserwy przydają się nie tylko na biwaku. A przygotowanie ich w czasie spokoju sprawi, że uda się je dobrać nie tylko pod kątem długiej przydatności do spożycia, ale i smakowym.
Oprócz posiadania zapasów pożywienia, w okresie zimowym kluczowe jest zapewnienie ciepła. Grzejniki elektryczne mają tę wadę, że potrzebują energii. W omawianych przypadkach będą zdane na jej zewnętrzne źródła. Alternatywą są grzejniki olejowe. Zima ma jednak jeden plus – trzymanie jedzenia za oknem lub na balkonie ułatwi utrzymanie go w niższej temperaturze. Obrazek z niejednego akademika może być inspiracją.
Komunikacja
Jeżeli mowa o dłuższej sytuacji, jak to jest w Ukrainie, to mimo utrudnień wskazane będzie prowadzenie normalnego życia. Osoby, które nie pracują zdalnie, będą musiały dotrzeć do pracy. Nie każda stacja benzynowa jest przygotowana na wypadek ograniczonego dostępu do energii. Dodatkowo warto oszczędzić paliwo na sytuacje wymagające szybkiego i sprawnego przemieszczenia. Tradycyjny rower w takich sytuacjach jest niezastąpioną alternatywą pozwalającą pokonać nawet dalsze dystanse.
Jeżeli doszło do nagłej przerwy warto wiedzieć, że kasy fiskalne mają alternatywne źródło energii lub po prostu są zasilane dzięki akumulatorom. Zaraz po zabezpieczeniu wody, warto udać się na zakupy i uzupełnić zapasy, korzystając z czasu gdy sklepy są czynne. Razem z żywnością należy skupić się na lekach oraz alternatywach dla urządzeń pobierających energię z sieci. Latarki i świeczki mogą zastąpić oświetlenie w mieszkaniu.
Agregaty i akumulatory
W Ukrainie, w okresie blackoutów, wzrosło zapotrzebowanie na generatory. Jest to solidne alternatywne źródło energii elektrycznej. W przypadku czasowych przerw w dostawie energii gospodarstwo domowe może nie być w stanie spożytkować wytwarzanej energii. Stąd warto potraktować generatory jako źródło gdy zapotrzebowanie jest odpowiednie duże. Tak jak modem można zasilić powerbankiem, tak energii dla gospodarstwa może dostarczyć akumulator samochodowy i przetwornica. Dzięki temu przemieni się prąd stały, wykorzystywany w samochodzie, na prąd zmienny, gotowy do zasilenia sprzętu domowego. Umożliwi to sprawne funkcjonowanie czy pracę.
Bezpieczeństwo
Życie i zdrowie ludzkie są najważniejsze. Przerwy w dostępie do prądu to nie tylko tragedia, bo nie można obejrzeć ulubionego serialu lub dotrzymać terminu w pracy. Zwłaszcza gdy przerwa wystąpiła nagle, warto obejść dom i sprawdzić czy nigdzie nie doszło do spięcia. Ważne jest wcześniejsze zaznajomienie się ze sprzętem działającym w gospodarstwie domowym. Przykładowo niektóre kotły gazowe wymagają do działania energii elektrycznej. Gdy są jej pozbawione może dojść do wypadku, włącznie z sytuacją gdy wzrośnie ciśnienie w urządzeniu i nie mając ujścia uszkodzi je. Dlatego w przypadku przerwy w dostawie energii warto wyłączyć kocioł.
Również decydując się na alternatywę, np. kuchenkę turystyczną czy agregat trzeba użytkować je użytkować w sposób bezpieczny i zadbać o wentylację oraz odpowiednie otoczenie.
Czy przerwy dostaw energii to koniec świata?
Bynajmniej. Jak pokazuje sytuacja na Ukrainie zarówno w przypadku planowanych wyłączeń dostaw energii jak i nagłych można prowadzić dalej normalne życie. Jeżeli infrastruktura jest nienaruszona to nawet można mieć dostep do internetu i pracować lub uczyć się zdalnie. Warto jednak zabezpieczyć się zawczasu. Pandemia Covid-19 pokazała, że w przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowej ceny potrzebnych produktów mogą zostać wywindowane w górę, a dostępność do nich utrudniona. Korzystając z czasu pokoju i spokoju można zapoznać się z pełną ofertą i nabyć potrzebne przedmioty, bez wpadania w panikę. W najgorszym (a raczej najlepszym) przypadku zostanie sporo gadżetów na biwak.
