Ponad tysiąc gmin wystosowało apele do rządu i premiera Donalda Tuska wyrażający oburzenie wobec zawieszenia programu Czyste Powietrze. Samorządy wskazują na konieczność natychmiastowego wznowienia naboru wniosków na dotacje.
28 listopada 2024 r. bez ostrzeżenia Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wstrzymał działalność programu „Czyste Powietrze”. To pierwszy ogólnopolski program dopłat do wymiany starych pieców (tzw. Kopciuchów) oraz docieplania domów jednorodzinnych mający na celu walkę ze smogiem.
Wokół realizacji programu na początku tego roku pojawiły się kontrowersje. Izba Gospodarcza Urządzeń OZE przekazywała analizy wskazujące na systemowe patologie.
Program zawieszony z dnia na dzień
Instytucje odpowiedzialne za funkcjonowanie programu nie podjęły jednak żadnych działań mających na celu zlikwidowanie tych nieprawidłowości. Rząd zdecydowała się natomiast na czasowe zawieszenie programu, co spotkało się z falą sprzeciwu ze strony samorządów zrzeszonych w związkach i federacjach.
Apele wystosowały m.in. Związek Miast Polskich, Metropolia Krakowska, Rada Miasta Krakowa, Śląski Związek Gmin i Powiatów i Federacja Regionalnych Gmin i Powiatów RP. W sprawie wypowiedzieli się także włodarze miast i gmin, w tym prezydent Miasta Warszawy, Rafał Trzaskowski.
Zaistniałą sytuację skomentował w rozmowie z Biznes Alert Kazimierz Barczyk, współtwórca i przewodniczący Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski.
„Zamykanie działalności programu z powodu małych uchybień w jego realizacji nie jest dobrym rozwiązaniem. Jeśli jest jakaś luka, którą wykorzystują nieuczciwi, powinno się takie działania zgłaszać do prokuratury, a przede wszystkim dokonać nowelizacji przepisów” – powiedział.
Zdaniem Barczyka, wskazane jest przeprowadzenie reform programu Czyste Powietrze, jednak możliwe jest dokonanie tego bez wstrzymywania całej akcji.
Zostały jeszcze dwa miliony „kopciuchów”
„Znaczenie programu Czyste Powietrze jest ogromne. To jest sprawa pierwszej kategorii. Zlikwidowaliśmy milion kopciuchów, zostały ich jeszcze dwa miliony w Polsce. Jesteśmy w jednej z najgorszych sytuacji w Europie” – wskazuje Barczyk zapytany o znaczenie prawidłowego funkcjonowania programu Czyste Powietrze.
Federacja Regionalnych Gmin i Powiatów RP w swoim apelu zwróciła również uwagę na ważny aspekt, jakim jest niepewna sytuacja beneficjentów programu.
„Tysiące osób zostało z rozpoczętą procedurą składania wniosków – wiele z nich poniosło już znaczące koszty inwestycji, a nawet zaciągnęło kredyty. Teraz zostali pozostawieni sami sobie. Większość gmin włożyło ogromny wysiłek aby przekonać mieszkańców do skorzystania z programu, a teraz muszą tłumaczyć się z jego zamknięcia” – czytamy w apelu.
