Rzecznik generalny TSUE Priit Pikamäe przychylił się do zarzutów Republiki Czeskiej i potwierdził, że w sprawie przedłużenia koncesji dla kopalni Turów Polska dopuściła się licznych naruszeń prawa unijnego. Opinia rzecznika jest istotną podpowiedzią, jak może wyglądać ostateczny wyrok trybunału w tej sprawie.
Za niezgodne z prawem rzecznik TSUE uznał m.in. przedłużenie koncesji do 2026 roku bez przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz nieopublikowanie koncesji i niepodanie jej do wiadomości Republiki Czeskiej w zrozumiałej formie. Ponadto w opinii rzecznik stwierdził, że rząd Polski uchybił zasadzie lojalnej współpracy – jego działania stały w sprzeczności z duchem solidarności, współpracy i wzajemnego wsparcia pomiędzy państwami członkowskimi.
Opinia jest odpowiedzią na wniosek Republiki Czeskiej skierowany do unijnego trybunału w sprawie szkodliwej działalności kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów. Opinia rzecznika generalnego nie rozstrzyga sprawy, ale jest istotną podpowiedzią, jak może wyglądać ostateczny wyrok trybunału.
Wydanie opinii przez rzecznika zbiega się w czasie z okrągłą kwotą, która wybiła na liczniku kar, jakie Polska będzie musiała zapłacić za niedostosowanie się do postanowienia TSUE o czasowym wstrzymaniu wydobycia węgla w odkrywce. To już ponad 300 mln złotych, a pierwsze potrącenie należności może nastąpić w połowie lutego z bieżących płatności unijnych dla Polski.
Konflikt z Czechami i opinia rzecznika generalnego to nie jedyne kłopoty kopalni Turów. We wtorek Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił rygor natychmiastowej wykonalności dla decyzji środowiskowej wydanej spółce PGE GiEK dla kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów. Oznacza to, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie może wydać ostatecznej koncesji na wydobycie ze złoża „Turów” do 2044 roku.
– Przez uparte trwanie rządu i PGE przy węglu tracimy wszyscy: co najmniej setki milionów złotych kary, które już zostały nałożone, zostanie odjęte od środków unijnych, które mają trafić do Polski a społeczność lokalna została pozbawiona wsparcia z funduszu sprawiedliwej transformacji i musi żyć w niepewności co do przyszłości. Rząd zamiast bezprawnie przyspieszać proces inwestycyjny w interesie węglowego koncernu powinien skupić się na opracowaniu planu sprawiedliwej transformacji regionu oraz wyznaczeniu roku 2030 jako granicznej daty odejścia od węgla – komentuje Joanna Flisowska, szefowa działu Klimat i Energia w Greenpeace Polska.
EKO-UNIA/Michał Perzyński
