Ukraiński system energetyczny jest mocno nadwyrężony trwającym ponad dwa lata konfliktem. Elektrownie i elektrociepłownie są celem rosyjskich ataków rakietowych i dronowych. Organizacje międzynarodowe przygotowały raporty na temat sytuacji Ukrainy oraz szykują się do transferów środków na niwelowanie skutków braku ciepła i energii.
Przed wojną, moc wytwórcza w Ukrainie to około 55 GW. Efektem długofalowej strategii ostrzału infrastruktury energetycznej, oraz okupacji części kraju moc ta spadła poniżej 20 GW. 18 GW to mocne zajęte przez Rosję m.in. w Zaporoskiej Elektrowni Atomowej. Zajęte zostały też elektrownie cieplne m.in. w Wuhłehirśku i Szczastia. Zajęto również ponad połowę farm wiatrowych i elektrowni słonecznych.
Do tych strat należy dodać zniszczenie elektrowni wodnych w Kachowce i Zaporożu i uszkodzenia krytyczne (80 procent zniszczeń) w miastach Ładyżyn, Bursztyn, Dobrotwór, Kurachowe, Krzywy Róg i Dniepr.
Na skutek zaplanowanych działań zniszczono połowę podstacji przesyłowych wysokiego napięcia. Zniszczeniu uległo większość rafinerii i dedykowanej infrastruktury magazynowej dla ropy i paliw.
W ostatniej serii ataków, zniszczono również przepompownie podziemnych magazynów gazu ziemnego, co utrudnia przygotowanie zapasów na zimę i rodzi obawy o zimową dostępność surowców.
Od marca 2024 Rosja zniszczyła instalacje produkujące 9,2 GW energii (ok. połowa zimowego szczytowego zużycia energii elektrycznej).
Zużycie energii w okresie zimowym 2023/2024 wyniosło na Ukrainie średnio 16,5 GW dziennie, a w szczytowym momencie osiągając 18 GW. W lecie średnie zużycie wynosi 12 GW.
Po nocnych atakach w nocy z 25 na 26 sierpnia, odnotowano kolejne przerwy w dostawie prądu. Atak objął 15 obwodów a celem jak poprzednio był obiekty infrastruktury energetycznej. W chwili publikacji tekstu, nie znana jest skala zniszczeń infrastruktury w tym sieci energetycznych.
Międzynarodowa pomoc Ukrainie
Dużą rolę w zapewnieniu energii dla Ukrainy odgrywają Polska, Słowacja, Węgry i Rumunia, które w krytycznych momentach eksportują na wschód nadwyżki energii.
Jednak linia energetyczna z polski łączy się jedynie z elektrownią Chmielnicki, przez co utrudniony jest import z Polski. Wymaga to zmian w infrastrukturze po stronie Ukrainy.
Najwięcej prądu płynie ze Słowacji i Węgrzech, co może zaskakiwać, biorąc pod uwagę stanowisko jakie zajmują rządy obu krajów względem Kremla. Jednak sytuacja ta może zmienić się na skutek ukraińskich sankcji na ropę naftową transportowaną głównie do Węgier.
Jak każdej zimy od wybuchu wojny, w pomoc Ukrainie angażują się organizacje międzynarodowe. Zdaniem Wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców, szacunki co do ilości zagrożonych zimnem i brakiem dostępu do energii elektrycznej i ciepła w obwodach w których przebiega front szacuje się na 862 000 tysięcy osób. Do tego należy dodać cztery miliony migrantów wewnętrznych w tym prawie 100 tysięcy w zbiorowych noclegowniach.
Na ten cel przekazanych zostanie 170 milionów dolarów podzielonych na trzy filary wsparcia.
Najwięcej bo aż 140 milionów zostanie rozdysponowane na bezpośrednią pomoc materialną dla 600 tysięcy migrantów wewnętrznych w postaci comiesięcznego wsparcia w wysokości 21 tysięcy hrywien (około 500 dolarów) przez pół roku.
20 milionów zostanie wydane na alternatywne wsparcie energetyczne, zgodnie z priorytetami Grupy Koordynacyjnej ds. Energii tj. pozyskaniem alternatywnych źródeł energii jak generatory czy banki energii.
Ostatnia transza 10 milionów dolarów to schronienie, zakwaterowanie i artykuły pierwszej potrzeby rozwiązane poprzez dystrybuuję „zestawów termicznych” w skład których wchodzą : ekrany izolacyjne, przezroczyste plastikowe arkusze, paski i pianki montażowe i taśmy budowlane;
W ramach tej transzy przeprowadzane będą prace naprawcze domów polegające na łataniu dziur i uszkodzeń po ostrzałach oraz dystrybucja materiałów i odzieży termicznej miejscach zbiorowego zakwaterowania.
W tej chwili trudno jest wyrokować jak wyglądać będzie zimowa kampania bombardowania Ukrainy. Z uwagi na niepewną sytuację frontową, naloty na rosyjskie lotniska i nierozstrzygniętą sytuację w obwodzie Kurskim na terenie Rosji związaną z Ukraińską ofensywą możliwym jest, ze ostatecznie sytuacja w zimę nie będzie tak dramatyczna, lub przeciwnie na skutek pękającego frontu i przejęcia inicjatywy przez Rosję, naloty mogą być bardzo dotkliwe.
