Podczas odbywających się w Wiedniu amerykańsko-irańskich rozmów na temat odnowienia porozumienia nuklearnego z 2015 roku Stany Zjednoczone przedstawiły Teheranowi „bardzo poważną propozycję – poinformował w piątek wysoki rangą amerykański urzędnik administracji państwowej. W tym samym czasie Irańczycy sformułowali nowe oskarżenia wobec Izraela w związku z atakiem terrorystycznym na ośrodek jądrowy Natanz, oskarżając ich o „terroryzm nuklearny”.
Rozmowy o porozumieniu nuklearnym
– Amerykańscy negocjatorzy „wysunęli bardzo poważny pomysł i wykazali prawdziwą chęć wznowienia porozumienia nuklearnego z Iranem z 2015 roku, pod warunkiem, że Iran będzie stosował się do zapisów umowy – powiedział dziennikarzom urzędnik. Podkreślił, że Stany Zjednoczone oczekują od Iranu „wzajemności” w wysiłkach na rzecz wznowienia porozumienia. – Widzieliśmy pewne oznaki wzajemności, ale z pewnością są one niewystarczające. Pytanie brzmi, czy Iran jest skłonny przyjąć to samo pragmatyczne podejście, jakie przyjęły Stany Zjednoczone, aby ponownie wypełniać swoje zobowiązania wynikające z umowy – zaznaczył.
Jak pisze agencja Reuters, delegaci obu krajów przedstawili w Wiedniu swoje twarde stanowiska na temat możliwości powrotu do umowy. Według niektórych źródeł w rozmowach zanotowano pewien postęp, ale strona amerykańska obawia się impasu w negocjacjach. – Jeśli Iran będzie trzymał się stanowiska, że porozumienie zostanie odnowione pod warunkiem, że najpierw każda sankcja nałożona od 2017 roku zostanie zniesiona, to zmierzamy w kierunku impasu – powiedział amerykański urzędnik.
Porozumienie atomowe świata z Iranem z 2015 roku przewidywało, że Iran znacząco zmniejszy produkcję uranu, a społeczność międzynarodowa zdejmie z Teheranu sankcje gospodarcze. W 2018 roku jednak ówczesny prezydent USA Donald Trump wycofał Waszyngton z porozumienia i nałożył nowe sankcje gospodarcze. Obecny gospodarz Białego Domu Joe Biden chce ożywić porozumienie, ale Waszyngton i Teheran nie zgadzają się co do tego, kto powinien zrobić pierwszy krok. USA chcą, aby Teheran zaczął przestrzegać zapisów umowy, Irańczycy z kolei domagają się najpierw zniesienia wszystkich sankcji.
Iran oskarża Izrael o terroryzm nuklearny
Iran uważa, że to Izrael stał za atakiem na wirówki w irańskim kompleksie jądrowym Natanz. Ten atak spowolnił rozwój irańskiego programu jądrowego. Szef Irańskiej Agencji Jądrowej Ali Akbar Salehi zapowiedział odwet. – Iran rezerwuje sobie prawo do podjęcia działania przeciwko sabotażystom – powiedział. Oskarżył Izrael o „terroryzm nuklearny”.
Zakłócenie pracy wirówek, które służyły wzbogacaniu uranu w Natanz, miało być możliwe dzięki podłożeniu materiałów wybuchowych. To nowa informacja, bo dotąd analizy sugerowały cyberatak zmieniający częstotliwość obrotu tych urządzeń do tempa, które doprowadziło do ich uszkodzenia. Służby izraelskie cytowane przez media państwowe w Tel-Awiwie wciąż przekonują, że w Natanz doszło do cyberataku. Ta instalacja ma regularne problemy z zasilaniem i pożarami, o których wywołanie jest oskarżany Izrael. Ostatni incydent wydarzył się 11 kwietnia, kiedy przerwa dostaw energii utrudniła uruchomienie wirówek w Natanz. Jednak Irańska Agencja Jądrowa przyznaje, że brakuje wystarczającej ilości informacji, by jednoznacznie wskazać źródło problemu.
Rozmowy USA-Izrael
Minister obrony Izraela Benny Gantz powiedział w niedzielę swojemu amerykańskiemu odpowiednikowi Lloydowi Austinowi, że Izrael będzie współpracował z Waszyngtonem, aby zapewnić, że każde „nowe porozumienie” w sprawie programu nuklearnego Iranu zapewni bezpieczeństwo w regionie. Gantz powiedział, że „będziemy ściśle współpracować z naszymi amerykańskimi sojusznikami, aby zapewnić, że każda nowa umowa z Iranem zabezpieczy żywotne interesy świata i Stanów Zjednoczonych, zapobiegnie niebezpiecznemu wyścigowi zbrojeń w naszym regionie i ochroni państwo Izrael”.
Austin, wysłannik najwyższego szczebla z administracji prezydenta Joe Bidena, który jeszcze nie odwiedził Izraela, powiedział, że Waszyngton będzie współpracował z Izraelem „w celu realizacji wspólnych interesów i priorytetów w zakresie bezpieczeństwa”. Podkreślając „żelazną” więź Ameryki z Izraelem, Austin powiedział, że Stany Zjednoczone będą „kontynuować ścisłe konsultacje w celu zapewnienia jakościowej przewagi militarnej Izraela i wzmocnienia bezpieczeństwa Izraela”.
Polska Agencja Prasowa/BBC/Wojciech Jakóbik/Michał Perzyński
Iran chce zniesienia sankcji przed powrotem porozumienia nuklearnego
