Skuteczna realizacja działań niskoemisyjnych zależy od odpowiedniego i kompleksowego planowania oraz wsparcia finansowego. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchamia nowe nabory wniosków. Samorządy, przedsiębiorcy i osoby prywatne mogą otrzymać dofinansowanie na projekty energooszczędne, związane z ograniczaniem zanieczyszczenia powietrza i rozwojem odnawialnych źródeł energii.
Minister środowiska Maciej Grabowski: – Gospodarka niskoemisyjna to podstawowy element zrównoważonego rozwoju. Naszym wspólnym celem jest wspieranie działań, które przyczyniają się do poprawy jakości powietrza, redukcji emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń oraz zużycia energii. Dlatego Narodowy Fundusz przygotował kompleksową ofertę finansowania działań niskoemisyjnych, skierowaną do samorządów, przedsiębiorstw oraz osób prywatnych.
– Dobrze zaplanowane i realizowane działania na rzecz gospodarki niskoemisyjnej przynoszą nie tylko wymierne efekty ekologiczne oraz wpływają na zmniejszenie wydatków na zaopatrzenie w energię, lecz także dają nowe impulsy do rozwoju gospodarczego. – dodał minister Grabowski.
Przyjęta w tym tygodniu przez Sejm nowelizacja ustawy Prawo ochrony środowiska (tzw. ustawa antysmogowa) da gminom narzędzia do skutecznego ograniczenia stosowania paliw kopalnych w gospodarstwach domowych. Samorządy będą mogły określać rodzaj i jakość paliw oraz dopuszczalną emisyjność pieców. To pozwoli ograniczać tzw. niską emisję – szkodliwe zanieczyszczenia z niewielkich, rozproszonych źródeł. W tym zakresie NFOŚiGW oferuje bogaty katalog możliwości pozyskania dofinansowania.
Wymiana pieców
Dzięki unijnemu dofinansowaniu jedna trzecia gmin w Polsce już niedługo będzie posiadać strategiczny dokument – plan gospodarki niskoemisyjnej. Dofinansowane z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) 2007-2013 uzyskało 827 gmin, a NFOŚiGW wypłaci im na ten cel w sumie 40,5 mln zł.
NFOŚiGW realizuje też program KAWKA, wspierający wymianę starych, nieefektywnych źródeł ciepła. Na wymianę pieca lub podłączenie się do sieci ciepłowniczych można otrzymać dotację w wysokości nawet do 90% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Dofinansowanie jest udzielane po połowie przez NFOŚiGW oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (wfośigw). Pieniądze płyną do samorządów, ale ostatecznym odbiorcą mogą być m.in. osoby prywatne, wspólnoty mieszkaniowe czy deweloperzy.
Pod koniec lipca 2015 r. ruszył trzeci nabór wniosków w programie KAWKA, do wykorzystania jest 120 mln zł. W nowym programie zmieniona została wielkość miejscowości, które mogą ubiegać się o dofinansowanie (z 10 tys. do 5 tys. mieszkańców), dzięki czemu mniejsze miasta i gminy też będą mogły skorzystać z pomocy finansowej.
Samorządy województw mogą otrzymać ponadto do 100 tys. zł na opracowanie programów ochrony powietrza. Dotacja NFOŚiGW pokrywa do 50% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Nabór wniosków ruszył 3 sierpnia 2015 r.
Każdy samorząd, który planując budowę szpitala, przedszkola czy innego budynku użyteczności publicznej, zdecyduje się na wykonanie go w wysokim standardzie energooszczędnym, może w ramach programu LEMUR otrzymać nie tylko dotację na opracowanie dokumentacji projektowej, lecz także niskooprocentowaną pożyczkę na realizację przedsięwzięcia. NFOŚiGW przeznaczył na program LEMUR 290 mln zł.
Dom z OZE
Ograniczenie szkodliwych emisji może też dokonywać się poprzez produkcję energii z odnawialnych źródeł (OZE). W tym zakresie osoby prywatne, a także wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe mogą skorzystać z programu PROSUMENT. Zapewnia on uzyskanie niskooprocentowanych kredytów z dotacją sięgającą 40% kosztów kwalifikowanych inwestycji.
Od 3 sierpnia 2015 r. kolejne banki zainteresowane pośrednictwem w programie PROSUMENT, mogą zgłaszać do NFOŚiGW swoje wnioski. Pula do wykorzystania dla nich to obecnie 160 mln zł. Dla samorządów i wfośigw zarezerwowano 100 mln zł, a nabór rozpocznie się już 10 sierpnia 2015 r.
Do tej pory w programie PROSUMENT wojewódzkie fundusze i BOŚ Bank przyjęły 2870 wniosków, a NFOŚiGW przyznał dofinansowanie 9 gminom. Cały budżet, realizowanego do 2022 roku programu PROSUMENT, opiewa na 800 mln zł.
Osobom prywatnym NFOŚiGW oferuje także dopłaty do kredytów na budowę energooszczędnych domów. Założenie jest takie, że im większa energooszczędność, tym większa dopłata. Jej wysokość jest uzależniona od standardu energetycznego budynku. Na budowę domu pasywnego można otrzymać nawet 50 tys. zł brutto, zaś energooszczędnego – 30 tys. zł brutto. W przypadku zakupu mieszkania w budynku energooszczędnym lub pasywnym – odpowiednio 11 tys. i 16 tys. zł brutto. Dofinansowanie pokrywa część kredytu. Budżet programu to 300 mln zł.
Bonus za ekologię
Przedsiębiorcy i samorządy mogą skorzystać z dofinansowania inwestycji OZE w ramach programu BOCIAN. Na wsparcie finansowe mogą liczyć projekty wykorzystujące energię słoneczną, wiatrową, geotermalną, a także wodę, biomasę czy kogenerację (jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i użytkowego ciepła). Preferencyjne pożyczki obejmują do 85% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, a budżet programu to 570 mln zł, które NFOŚiGW planuje wykorzystać do 2023 r.
Dodatkowo małe i średnie firmy za inwestycje w redukcję zużycia energii mogą dostać dotację do 15% spłaty zaciągniętego kredytu bankowego w maksymalnej wysokości 1 mln euro. Wsparcie NFOŚiGW jest realizowane w ramach programu Poprawa efektywności energetycznej, we współpracy z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju.
Od 6 lipca 2015 r. NFOŚiGW prowadzi też nabór wniosków skierowany do wszystkich przedsiębiorców, którzy chcą lepiej gospodarować surowcami pierwotnymi i zmniejszyć szkodliwe emisje. Z programu E-Kumulator przedsiębiorca może dostać pożyczkę od 0,5 mln zł do 90 mln zł, obejmującą do 75% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Dodatkowym bonusem jest możliwość częściowego umorzenia preferencyjnej pożyczki nawet do 20%. Na realizowany do 2023 r. program NFOŚiGW przeznacza 1 mld zł.
Więcej informacji na temat programów wspierających gospodarkę niskoemisyjną znajduje się na stronie NFOŚiGW.
Źródło: Ministerstwo Środowiska
