Pietrewicz: Współpraca Polski i Korei może poprawić bezpieczeństwo regionu
– Korea Południowa pozostaje największym azjatyckim inwestorem w Polsce pod względem skumulowanej wartości inwestycji. […] W interesie Polski jest przekonywanie Korei, że powodzenie projektów rozwojowych na Ukrainie i stabilne funkcjonowanie południowokoreańskich inwestycji w regionie będzie wymagało trwałej poprawy sytuacji bezpieczeństwa – pisze Oskar Pietrewicz z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (PISM).
W dniach 12-14 lipca prezydent Korei Płd. Yoon Suk-yeol złożył oficjalną wizytę w Polsce. Pierwsza od 14 lat podróż południowokoreańskiego przywódcy do Polski przypadła w 10. rocznicę ustanowienia partnerstwa strategicznego między państwami. Wpisała się w intensyfikację stosunków dwustronnych, w których obok istotnych powiązań gospodarczych coraz większą rolę odgrywają kwestie obronności i współpraca na rzecz powojennej odbudowy Ukrainy.
Wizytę Yoon Suk-yeola w Polsce poprzedziło jego uczestnictwo w szczycie NATO w Wilnie, podczas którego wziął on udział w specjalnym spotkaniu Sojuszu z jego czterema partnerami z Azji i Pacyfiku (Japonią, Australią, Nową Zelandią i Koreą Płd., tzw. AP4). W Warszawie Yoon spotkał się m.in. z prezydentem Andrzejem Dudą i premierem Mateuszem Morawieckim. Rozmowy dotyczyły głównie kooperacji w obszarach gospodarki, energetyki i obronności. Strony podpisały trzy porozumienia międzyrządowe o współpracy w zakresie promocji handlu i inwestycji, rozwoju infrastruktury transportowej i odbudowy Ukrainy.
Yoonowi towarzyszyła liczna delegacja biznesowa złożona z przedstawicieli 24 konglomeratów (czeboli), 41 małych i średnich przedsiębiorstw oraz 24 organizacji i stowarzyszeń gospodarczych. Ponadto prezydenci przewodniczyli obradom Forum Gospodarczego Korea–Polska, w którym wzięło udział ponad 260 przedstawicieli polskich i 120 południowokoreańskich firm. Przy tej okazji podpisano 33 szczegółowe porozumienia o współpracy w obszarach m.in. energetyki jądrowej, wodorowej i odnawialnej, elektromobilności i odbudowy Ukrainy.
Współpraca gospodarcza i odbudowa Ukrainy
Wizyta Yoona potwierdziła kluczowe znaczenie współpracy ekonomicznej w stosunkach dwustronnych. W 2022 roku wartość wymiany handlowej przekroczyła 10 mld dolarów (wzrost o 15,4 procent w porównaniu z 2021 roku). Przeważał import z Republiki Korei, co przełożyło się na zwiększenie deficytu handlowego Polski o 19,8 procent rok do roku, do 8,2 mld dolarów. Jest to jednak głównie handel zaopatrzeniowy w ramach globalnych łańcuchów wartości, np. Polska eksportuje na rynki trzecie baterie do samochodów elektrycznych produkowane w zakładach firm południowokoreańskich na Dolnym Śląsku.
Korea Płd. pozostaje największym azjatyckim inwestorem w Polsce pod względem skumulowanej wartości inwestycji (4,5 mld dolarów w 2021 roku). Południowokoreańskie firmy działają zwłaszcza w sektorach: elektromobilności (produkcja baterii do samochodów elektrycznych: LG Energy Solution, SK IE Technology, SK Nexilis), elektronicznym (produkcja AGD i RTV: LG Display i Electronics, Samsung Electronics), chemicznym (wytwarzanie polipropylenu i granulatu PET: Hyundai Engineering, SK Chemicals) i badawczo-rozwojowym (rozwijanie oprogramowania do smartfonów i telewizorów: Samsung Electronics). Polskie inwestycje w Korei Płd. są znikome (w 2021 roku odnotowano dezinwestycje o wartości 33,8 mln dol.). Ograniczają się do aktywności firm Selena (chemia budowlana) i Towimor (branża okrętowa).
Polska i Korea Płd. rozwijają współpracę w obszarach energetyki jądrowej i infrastruktury. Potencjał kooperacji w budowie elektrowni jądrowej i rozwoju małych reaktorów jądrowych (SMR) czynią z Korei Płd. atrakcyjnego partnera w procesie transformacji energetycznej polskiej gospodarki. Spółka PGE PAK Energia Jądrowa prowadzi z Korea Hydro & Nuclear Power (KHNP) rozmowy o studium wykonalności budowy elektrowni jądrowej w Koninie-Pątnowie. W październiku 2022 roku przedstawiciele rządów i biznesu z obu państw podpisali listy intencyjne w tej sprawie. Polska i Korea Płd. od 2019 roku prowadzą rozmowy na temat budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK), w czym doradcą strategicznym jest lotnisko Incheon-Seul. W czerwcu 2023 roku spółka CPK podpisała z konsorcjum Korea National Railway i Dohwa Engineering umowę na zaprojektowanie 70 km kolei dużych prędkości między Katowicami a Ostrawą. Intensyfikacji kontaktów biznesowych ma służyć też uruchomienie od listopada 2023 roku połączenia lotniczego Wrocław–Seul (obok działającego już Warszawa–Seul).
Władze Korei Płd. postrzegają Polskę jako kluczowego partnera w powojennej odbudowie Ukrainy. Świadczą o tym podpisane w trakcie wizyty umowy i zawarte w maju porozumienie między Polską Agencją Inwestycji i Handlu (PAIH) i Korea Overseas Infrastructure & Urban Development Corporation, funduszem wspierającym południowokoreańskie firmy w zagranicznych projektach publiczno-prywatnych. Przedsiębiorstwa z Korei Płd. wyrażają zainteresowanie współpracą z Polską w projektach obejmujących m.in. budownictwo, infrastrukturę transportową, SMR i technologie informacyjne (IT).
Zakup uzbrojenia i kooperacja przemysłów obronnych
Po rosyjskiej agresji na Ukrainę Polska wyraziła zainteresowanie zakupem uzbrojenia z Korei Płd. i zawiązaniem z nią szeroko zakrojonej współpracy w dziedzinie obronności. Zgodnie z umowami ramowymi z 2022 roku Polska zamierza pozyskać 1000 czołgów K2/K2PL, 672 armatohaubice samobieżne K9/K9PL, 48 lekkich samolotów szkolno-bojowych FA‑50/FA‑50PL i 288 wyrzutni rakietowych K239 Chunmoo. Dotychczasowe kontrakty wykonawcze o wartości 12,4 mld dol. netto przewidują zakup i dostawę z Korei Płd. 180 czołgów do 2025 roku, 212 armatohaubic do 2026 roku, 218 wyrzutni rakietowych do 2027 roku i wszystkich samolotów do 2028 roku.
Pozostały sprzęt ma być częściowo produkowany w Polsce od 2026 roku w ramach współpracy przemysłów obronnych z obu państw (jej warunki są wciąż negocjowane). Polskim celem jest, aby krajowe zakłady nie tylko produkowały, lecz także serwisowały, remontowały i modernizowały południowokoreańskie uzbrojenie. Najbardziej zaawansowane rozmowy dotyczą czołgów i armatohaubic. Licencja na K2 zakłada ich produkcję nie tylko dla Polski, lecz także na eksport. Nie ma jeszcze umów wykonawczych określających m.in. szczegóły dostaw dla polskiej armii oraz podział pracy w zakresie produkcji, serwisu i napraw. Wyrzutnie K239 już teraz są montowane na polskich podwoziach Jelcz i integrowane z rodzimym systemem kierowania ogniem Topaz, a w przyszłości mogą być produkowane, serwisowane i modernizowane w Polsce wraz z używanymi w nich pociskami. Ponadto w 2026 roku ma powstać w Polsce centrum serwisowe samolotów FA-50.
Dla Polski współpraca obronna z Koreą Płd. wynika z pilnej potrzeby uzupełnienia braków po przekazaniu uzbrojenia Ukrainie i z długo odkładanej konieczności wymiany postsowieckiego sprzętu. Wpisuje się też w plany zwiększenia liczebności polskiej armii oraz rozbudowy potencjału krajowego przemysłu obronnego we współpracy z partnerami zagranicznymi. Dzięki dotychczasowym kontraktom Korea Płd. stała się drugim, po USA, partnerem Polski pod względem importu uzbrojenia. Umowy zawarte z Polską mają rekordową wartość w historii przemysłu zbrojeniowego Korei Płd. Dzięki nim może on wejść na rynki kolejnych państw NATO, zdominowane dotychczas przez amerykańskich i europejskich producentów. Na tle konkurencji, zwłaszcza niemieckiej, wyróżnia się szybkością dostaw i elastycznością w podejściu do zakresu współpracy produkcyjnej i rozwojowej z polskimi podmiotami. Do Polski dotarło już 28 K2, 48 K9 oraz 2 FA-50 – a do końca roku dotrze kolejnych 10 samolotów i 18 wyrzutni rakietowych.
Wnioski i perspektywy
Wizyta Yoon Suk-yeola wzmacnia stosunki polityczne między Polską a Koreą Płd., uzupełniając intensywną w ostatnich latach współpracę gospodarczą i przemysłów obronnych. Rozmowy w Warszawie wskazują na znaczny potencjał dalszego rozwoju relacji.
Pogłębieniu współpracy w obszarach handlu, inwestycji i infrastruktury mogą służyć przyjęte porozumienia międzyrządowe oraz umowa między PAIH oraz Federacją Przemysłu Koreańskiego, zrzeszającą najważniejsze firmy w Korei Płd. Finalizowane są też rozmowy nt. dopuszczenia na rynek południowokoreański mięsa drobiowego, wieprzowego i wołowego z Polski. Zapowiadany liczny udział południowokoreańskich firm na wrześniowych targach przemysłu obronnego w Kielcach wskazuje na gotowość Korei Płd. do współpracy w kolejnych projektach, m.in. wspólnego opracowania czołgu kolejnej generacji, transporterów opancerzonych czy myśliwca wielozadaniowego. Priorytetem Polski pozostaje rozwijanie współpracy korzystnej z punktu widzenia potrzeb operacyjnych sił zbrojnych RP oraz perspektyw rozwoju polskiego przemysłu obronnego. Z racji sprowadzania sprzętu z Półwyspu Koreańskiego w interesie Polski jest zwiększone zainteresowanie sytuacją bezpieczeństwa w Indo-Pacyfiku, w tym poprzez współpracę z Koreą Płd. oraz innymi partnerami i sojusznikami w regionie.
Uzbrojenie zakupione przez Polskę z Korei Płd. zwiększy potencjał obrony i odstraszania NATO przed Rosją. Wzmacnia to więzi Korei Płd. z Sojuszem i przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej. Służy temu też dalsze wspólne wspieranie Ukrainy, do której po wizycie w Polsce udał się Yoon. Mimo apeli władz Polski o wsparcie wojskowe Ukrainy, w tym dostaw amunicji, Korea Płd. koncentruje się na pomocy humanitarnej i rozwojowej. Najbardziej owocna może okazać się polsko-południowokoreańska współpraca przy powojennej odbudowie Ukrainy. W interesie Polski jest przekonywanie Korei Płd., że powodzenie projektów rozwojowych na Ukrainie i stabilne funkcjonowanie południowokoreańskich inwestycji w regionie będzie wymagało trwałej poprawy sytuacji bezpieczeństwa, którą zapewnić mogą dostawy uzbrojenia dla zaatakowanego państwa.
Źródło: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych
Szurowska: Inwestycja pod ostrzałem, czyli jak Ukraina buduje wiatraki podczas wojny
