– System detekcji wykrywa drona i podaje niezbędne informacje. Jammer ustawia się w kierunku jego pozycji i operator decyduje, czy zneutralizować intruza. System może działać również automatycznie i po tym jak dron zostanie wykryty, a następnie przekroczy wytyczoną granicę, jest natychmiast zmuszony do lądowania lub powrotu do operatora – mówi Zygmunt Rafał Trzaskowski, prezes Hertz New Technologies, w rozmowie z BiznesAlert.pl.
- Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat sytuacja uległa zmianie, drona może zakupić każdy. Tym samym, mówiąc obrazowo, obiekty infrastruktury krytycznej, od płotu wzwyż są niechronione – wyjaśnia Zygmunt Trzaskowski.
- W porcie lotniczym Zielona Góra- Babimost wdrożono rozwiązanie oferowane przez naszą firmę, czyli system detekcji dronów Hawk. W ciągu dwóch miesięcy od instalacji odnotowano około 150 dronów znajdujących się w obrębie lotniska i siedem w podejściu do lądowania – opowiada prezes Hertz New Technologies.
- Podsumowując po wykryciu drona, system może ostrzec o jego zbliżaniu się i namierzyć osobę, która nim steruje. Pozwala to na skuteczną reakcję, czy to służb ochrony portu, czy Policji – wyjaśnia rozmówca BiznesAlert.pl
- Jako jedyni w Polsce opracowaliśmy i produkujemy system neutralizacji ręcznej. W uproszczeniu można to nazwać elektroniczną bronią ręczną. Działa ona w technologii jammingu, czyli zagłuszania częstotliwości – mówi Trzaskowski.
- Jamming jest tylko jednym ze sposobów. Kolejną metodą, bardzo ciekawą i wyrafinowaną, jest hackowanie. Jesteśmy w stanie przejąć kontrolę nad około 80 procentami produkowanych dronów – zaznacza prezes Trzaskowski.
BiznesAlert.pl: Wojna na Ukrainie pokazała, że drony są bardzo niebezpieczne dla infrastruktury paliwowej. Jak się przed nimi ochronić?
Zygmunt Trzaskowski: Obiekty infrastruktury krytycznej, w tym paliwowej, są coraz częściej zagrożone przez drony. Mogą to być drony wojskowe czy parawojskowe. Bezzałogowce komercyjne, które może nabyć każdy, również stwarzają zagrożenie. Dron wojskowy może spowodować gigantyczne szkody, czego przykładem jest incydent w Arabii Saudyjskiej. Atak BSP na rafinerię Saudi Aramco spowodował spadek produkcji ropy o połowę. Cywilny bezzałogowiec, kierowany przez osobę nieodpowiedzialną, również może doprowadzić do nieszczęścia, o niemal równie dramatycznych konsekwencjach. Przykładowo, może wlecieć w przestrzeń gdzie odbywa się tankowanie paliw i doprowadzi do ich zapłonu.
Każdy obiekt infrastruktury krytycznej ma plan ochrony, opracowany przez szefa bezpieczeństwa, a następnie uzgodniony z Policją. Moim zdaniem, wobec wojny hybrydowej, jaką prowadzi przeciwko Polsce Rosja, powinniśmy podnieść poziom ochrony takich obiektów poprzez wzbogacenie tych planów ochrony o komponent antydronowy. Mam na myśli systemy zarówno detekcji jak i neutralizacji BSP.
Firma, Hertz ma ponad trzydziestoletnie doświadczenie w zwalczaniu zagrożeń tego typu. Działa od 1989 roku, a od prawie 10 lat zajmujemy się systemami antydronowymi. Uczestniczyliśmy we wdrażaniu systemów bezpieczeństwa zarówno do obiektów cywilny jak i wojskowych. Patrząc z perspektywy czasu, gdy zaczynaliśmy, zabezpieczenia peryferyjne spełniały swoje zadanie, w pełni chroniąc przed zagrożeniami związanymi z działalności przestępczą czy terrorystyczną. Nie było wtedy tak łatwego dostępu do bezzałogowców jak teraz. Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat sytuacja uległa zmianie, a drona może zakupić każdy. Tym samym, mówiąc obrazowo, obiekty infrastruktury krytycznej, od płotu wzwyż są niechronione.
Administratorzy obiektów reagują na to wyzwanie. W porcie lotniczym Zielona Góra-Babimost wdrożono rozwiązanie oferowane przez naszą firmę, czyli system detekcji dronów Hawk. W ciągu dwóch miesięcy od instalacji odnotowano około 150 dronów znajdujących się w obrębie lotniska i siedem w podejściu do lądowania. Władze lotniska nie zdawały sobie sprawy ile bezzałogowców lata w obrębie portu, Hawk uświadomił im skalę zagrożenia.
Jak Hawk wykrywa drony?
Jeżeli chodzi o detekcję, to aby zapewnić najwyższy poziom i skuteczność stosujemy tzw. detekcję wielosensorową. Szczegóły są dopasowane pod typ obszaru chronionego, jednak polegamy na technologii radarowej i radionamierniczej. Jesteśmy w stanie uzyskać 100 procent wykrycia w chronionej przestrzeni powietrznej. Mówiąc kolokwialnie, radar wykrywa wszystko, co rusza się w powietrzu. Zaprojektowany przez nas software klasyfikuje poszczególne obiekty, odróżniając drony. Ma to na celu uniemożliwienie sytuacji gdy na przykład ptak, wywoła fałszywy alarm. Drugi komponent, systemy radionamiernicze, pozwala na wykrycie drona, miejsca, pozycji i prędkości lotu. Dzieje się to poprzez wykrycie i analizę transmisji radiowych. Jednym ze sposobów na to jest deszyfracja transmisji. Umożliwia nam to wykrycie nie tylko bezzałogowca, ale i operatora. Co więcej nasze rozwiązania mogą zlokalizować drona przed jego startem, gdy zostanie włączony przez użytkownika.
Podsumowując po wykryciu drona, system może ostrzec o jego zbliżaniu się i namierzyć osobę, która nim steruje. Pozwala to na skuteczną reakcję, czy to służb ochrony projektu, czy Policji. Na tym jednak rola systemu detekcji nie kończy się. Operator może mieć do dyspozycji obrotowe kamery, również termowizyjne. Wizualny podgląd pozwala doprecyzować jakiego typu jest dron i jak jest niebezpieczny, na przykład czy coś przenosi. Opracowaliśmy również akustyczne systemy detekcji, mają one jednak mniejszy zasięg.
Nasze system mogą też wykryć rój dronów, a w takim właśnie trybie działa np. amunicja krążąca. Informacja jest przesłana i zobrazowana w centrum monitorowania, który jest systematycznie rozwijany przez naszych programistów.
Tematyka ta przypomina mi sytuację, gdy Hertz został wynajęty przez Policję do ochrony międzynarodowego meczu piłkarskiego UEFA. Strefa ponad kilometra była wyłączona z ruchu dla dronów. Miały miejsce dwa incydenty, gdzie nasz system wykrył transmisję, a służby zareagowały nim dron wystartował.
System detekcji może wykryć BSP, jeżeli jednak bezzałogowiec został już podniesiony do lotu to jak wtedy go zneutralizować?
W takiej sytuacji mamy do dyspozycji więcej niż jedno rozwiązanie, istnieje wiele technologii. Jako jedyni w Polsce opracowaliśmy i produkujemy system neutralizacji ręcznej. W uproszczeniu można to nazwać elektroniczną bronią ręczną. Działa ona w technologii jammingu, czyli zagłuszania częstotliwości. Jest to rozwiązanie wybierane często przez służby, w tym policję. Nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Operator tego systemu może zneutralizować drona z odległości nawet półtorej kilometra, poprzez zmuszenie go do lądowania albo odesłanie go do miejsca startu. Podobne rozwiązania oferujemy również jako systemy stacjonarne. Są one zastosowane na przykład w Naftoporcie. Tamtejsze jammery mają możliwość działania zarówno na pojedynczego drona jak i na rój dronów.
Jak wygląda proces ich użycia?
System detekcji wykrywa drona i podaje niezbędne informacje. Jammer ustawia się w kierunku jego pozycji i operator decyduje czy zneutralizować intruza. System może działać również automatycznie i po tym jak dron zostanie wykryty, a następnie przekroczy wytyczoną granicę, jest natychmiast zmuszony do lądowania lub powrotu do operatora. Stacjonarne jammery, produkowanych przez Hertz, mają możliwość reakcji na dystansie do dziewięciu kilometrów.
Jamming jest tylko jednym ze sposobów. Kolejną metodą, bardzo ciekawą i wyrafinowaną, jest hackowanie. Jesteśmy w stanie przejąć kontrolę nad około 80 procentami produkowanych dronów. Przerywamy możliwość sterowanie przez operatora, kierujemy lotem bezzałogowca nakazując mu lądowanie w konkretnym miejscu. Zwykle jest to wcześniej wytyczona strefa odstawcza dronów.
Opracowaliśmy i wdrożyliśmy jeszcze inną metodę. Mowa o systemie wynoszenia. Opiera się on na naszym dronie, który fizycznie przejmuje kontrolę nad dronem intruzem poprzez wystrzelenie specjalnej siatki. Jeżeli przejęty BSP nie przekracza wagi 20 kilogramów można go odstawić do strefy odstawczej. W przypadku jeżeli jest on cięższy to nasz system uruchamia specjalny spadochron, który osiada wraz z przejętym dronem na ziemi.
Sposoby, które przedstawiłem są dostępne dla cywilnych administratorów. Hawk również dysponuje systemami dedykowanymi dla wojsk. Jednym z nich jest spoofing, w uproszczeniu system polega na podstawieniu sztucznych satelitów, przez co leci oszukany dron w przeciwnym kierunku. Możemy również zmienić to jak odbiera pułap wysokości i BSP uderzy o ziemię. Trzecią opcją z zakresu spoofingu jest zmuszenie bezzałogowca to wykonania zawisu, który będzie trwał do wyczerpania baterii.
Dla Sił Zbrojnych Hawk oferuje również zwalczanie dronów poprzez energię skierowaną, która niszczy elektronikę w dronie. Efektywny zasięg wynosi 2,5 kilometra. Hawk może mieć też zintegrowaną neutralizację kinetyczną. W uproszczeniu są to podłączone działka, jest to rozwiązanie wykorzystywane przeciwko dronom uzbrojonym w ładunki wybuchowe jak używane przez Rosję irańskie Shahedy.
System antydronowy Hawk może być wyposażony w rozwiązania antydronowe zarówno skuteczne przeciwko dronom cywilnym używanym w celu popełnienia przestępstwa jak i wojskowym.
Gdzie są wykorzystywane rozwiązania anatydronowe produkowane przez Hertz?
Nie o wszystkim mogę mówić, ale między innymi przy ochronie infrastruktury krytycznej, jak wspomniane lotnisko. Ciekawą kwestią jest kontrakt z policją w Szczecinie, dostarczyliśmy tam opracowany przez nas mobilny system antydronowy, używany do zabezpieczenia imprez masowych. Takową może być na przykład wystąpienie prezydenta lub innej osoby wymagającej szczególnej ochrony. Nie wchodząc w szczegóły jest to technologia umieszczona w samochodzie, zawierająca zarówno system detekcji jak i neutralizacji.
Z punktu widzenia firmy zajmującej się systemami antydronowymi, jakie są największe wyzwania przy obronie przed BSP?
Największym wyzwaniem jest sama skuteczność systemu. Muszą współgrać trzy aspekty. Pierwszym jest serce systemu czyli software, który dostarcza szybką i wiarygodną informację dla operatora systemu oraz zarządza systemami detekcji i neutralizacji. Musi być najwyższej jakości umożliwiającej działanie automatyczne, lub dając odpowiednie narzędzia operatorowi. Przykładowo informacja o wykryciu drona musi być podana nie tylko szybko, ale i przejrzyście. Drugą kwestią jest eliminowanie fałszywych alarmów.. Jak to zrobić? Nasz system, który jest jednym z najbardziej zaawansowany na świecie, jest wyposażony w fuzję danych. Zmniejsza ona prawie do zera ryzyko wystąpienia fałszywego alarmu. Trzecim aspektem są systemy neutralizacji, które omówiliśmy.
Warto dodać, że wdrażanie naszych technologii na lotniskach jest bardzo ważne, ale i bardzo trudne. Porty lotnicze są bardzo mocno oprocedurowane. Wkomponowanie systemów zgodnie z wszystkimi procedurami wymaga wielu starań. Jeżeli chodzi o względy praktyczne, należy przetestować czy systemy nie utrudniają działania lotniska.
Rozmawiał Marcin Karwowski
