ENERGETYKA

Bawaria przygotowuje się na przerwy dostaw gazu z Rosji

(BLOOMBERG/WOJCIECH JAKÓBIK)

Wobec rosnącego napięcia na Ukrainie kraj związkowy Bawarii zaapelował do rządu federalnego w Berlinie o stworzenie strategicznej rezerwy gazu do dyspozycji Niemców. Wskazuje, że Rosjanie przejmują kontrolę nad magazynami gazu i będą mogli używać ich do celów strategicznych. Dzisiaj ma odbyć się debata Bundesratu na ten temat. Gazprom nabył niemiecką firmę zarządzającą magazynami gazowymi Wingas. Dysponuje ona ok. 20 procentami mocy magazynowych w kraju. Tymczasem rząd federalny odpowiada, że nie ma potrzeby realizacji planu zaproponowanego przez Bawarczyków, ponieważ relacje z Gazpromem są „dobre”. Niemieckie magazyny posiadają pojemność 21 mld m3 dając im czwarte miejsce na świecie. Największe magazyny gazowe w Europie znajdują się na Ukrainie i posiadają łączną pojemność 32 mld m3.

Litwa nie przerwie dostaw gazu do Obwodu Kaliningradzkiego

(LITHUANIA TRIBUNE/WOJCIECH JAKÓBIK)

Po tym jak Gazprom zgodził się na sprzedaż swoich udziałów w Lietuvos Dujos i Amber Grid, Wilno przejmie całkowitą kontrolę nad gazociągami na terenie Litwy. Minister energetyki Jarosław Niewierowicz uspokaja jednak, że nie rozważa zatrzymania dostaw gazu ziemnego do eksklawy kaliningradzkiej. Wyraził on nadzieję, że mimo zmian Gazprom pozostanie „godnym zaufania partnerem Litwy”.

Tajne porozumienie Sofia-Moskwa ws. South Stream

(NOVINITE/WOJCIECH JAKÓBIK)

Opozycjny Blok Reformatorów podaje, że dotarł do informacji na temat sekretnego porozumienia Sofia-Moskwa odnośnie budowy gazociągu South Stream. Miało do niego dojść trzy dni po wyborach do Parlamentu Europejskiego. Obecnie prace przy budowie rury na terenie Bułgarii zostały zatrzymane po tym jak komisariat ds. konkurencji zgłosił zastrzeżenia do przetargów, a komisarz ds. energii  Gunther Oettinger zamroził rozmowy na temat wyłączenia gazociągu spod reżimu unijnych regulacji antymonopolowych w odpowiedzi na aneksję Krymu przez Rosję. Premier Bułgarii Plamen Oreszarski wierzy, że South Stream można dostosować do unijnego prawa i wtedy ponownie uruchomić prace. Dziś ma przemawiać w bułgarskim parlamencie i przedstawić „całą prawdę na temat projektu”. Tymczasem spiker parlamentu Michaił Mikow przekonuje, że Oreszarski nie mógł zatrzymać budowy, bo nie ma takich kompetencji względem prywatnych firm jak konsorcjum South Stream. Mikow jest pewien, że KE nie wprowadzi żadnych sankcji wobec Bułgarii z tytułu kontynuowania współpracy z Rosjanami. Innego zdania jest przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso który niedawno zapowiedział, że ukarze Bułgarię i każdy inny kraj, który nie zatrzyma prac przy South Stream pomimo zastrzeżeń Komisji.

Gazprom informuje o konstruktywnym dialogu z KE

(REUTERS/ITAR TASS/TERESA WÓJCIK)

Gazprom poinformował wczoraj wieczorem w Moskwie, że prowadzi „konstruktywny dialog z przedstawicielami Unii Europejskiej w sprawie projektu South Stream”. Informacja pochodzi od prezesa Gazpromu Aleksieja Milera. Według agencji Itar Tass Miler powiedział dziennikarzom, że  rozmowy prowadzone są na temat pogodzenia projektu gazociągu rosyjskiego z wymogami trzeciego pakietu energetycznego. Reuters zwraca jednak uwagę, że strona rosyjska nie wspomina o implementacji trzeciego pakietu energetycznego do czego są zobowiązane państwa członkowskie UE. Szef Gazpromu ponownie podkreślił, że Bułgaria nie poinformowała strony rosyjskiej o wstrzymaniu realizacji South Stream na poziomie międzypaństwowym ani korporacyjnym.

Fiasko negocjacji KE-Ukraina-Rosja

(REUTERS/EURACTIV/AP/TERESA WÓJCIK/CITY AM/WOJCIECH JAKÓBIK)

Ukraiński minister energetyki Jurij Prodan po porażce trójstronnych negocjacji w Brukseli stwierdził, że Rosja w rzeczywistości blokuje gazowe negocjacje z Ukrainą, ponieważ chce przekonać partnerów z UE o dużych zaletach projektu South Streamu. Ten projekt Gazpromu omija Ukrainę. W minioną środę Prodan wiele godzin rozmawiał w siedzibie Komisji Europejskiej z rosyjskim ministrem energetyki Aleksandrem Nowakiem i prezesem Gazpromu Aleksiejem Millerem. Gospodarzem spotkania był europejski komisarz ds. energetyki Guenther Oettinger. Po zakończeniu rozmów, każdy z trzech polityków odbył osobną konferencje prasową. Sam ten fakt świadczył o porażce negocjacji. Nowak powiedział dziennikarzom, że Rosja zaproponowała obniżkę ceny gazu ustalonej w 2009 r., którą wynegocjowała ówczesna ukraińska premier Timoszenko. Cena ta wynosiła 485 dol. za 1 tys. m. sześc. gazu. Obecnie – podkreślił Nowak – strona rosyjska zaoferowała od kwietnia cenę 385 dol. za 1 tys. m. sześc., co ze strony rosyjskiej – jego zdaniem – stanowi gest dobrej woli, ponieważ Rosja bierze pod uwagę trudną sytuacje gospodarczą Ukrainy. Ta cena, powiedział też Nowak, zniechęciłaby Ukrainę do nabywania gazu drogą rewersu od zachodnich sąsiadów. Co do narosłego zadłużenia Ukrainy za dostawy rosyjskiego gazu – Nowak powiedział, że nie ma żadnego postępu w rozwiązywaniu tej kwestii. Krótko przedstawił harmonogram spłat wg Rosji. Ukraina do 16 czerwca musi spłacić zadłużenie za dostawy w listopadzie i grudniu 2013 r., wynoszące 1,45 mld dol. oraz część należności za kwiecień i maj wynoszącą 0,5 mld dol. Ukraiński minister Prodan powiedział, że 385 dol. za tys. m.sześc. jest nadal ceną za wysoką, a zaproponowana przez Kreml obniżka jest motywowana polityczną decyzją rosyjskiego rządu, który w każdej chwili może ją zmienić. Dlatego propozycja Moskwy jest nie do przyjęcia. Prodan podkreślił, że jego państwo sprawę cen gazu wniesie do Trybunału Arbitrażowego w Sztokholmie. Oettinger przyznał, że obie strony nie osiągnęły porozumienia, podkreśliły tylko, że „pozostaną w kontakcie” ustalają nowy termin negocjacji na 16 czerwca. Tego dnia Gazprom ma wstrzymać dostawy gazu dla Ukrainy, jeżeli nie otrzyma płatności za gaz. Prodan zapytany przez dziennikarzy, czy taktyka Moskwy ma na celu wspieranie projektu South Stream, odpowiedział: – „Nie ma wątpliwości, Rosja gra na przerwanie dostaw do Europy, aby potem przekonać partnerów z UE do wielkich zalet, czyli niezawodności, South Stream.” Dyrektor Gazpromu Aleksiej Miller zapowiedział, że jeśli w poniedziałek nie otrzyma zaległych pieniędzy za gaz dla Ukrainy wprowadzi przedpłaty i przerwie dostawy surowca, jeśli nie zostaną z wyprzedzeniem opłacone. Problem gazociągu South Stream będzie jednym z najważniejszych punktów porządku obrad na szczycie szefów państw i rządów, który odbędzie się 26-27 czerwca i zajmie się planem zmniejszenia zależności Europy od dostaw rosyjskiego gazu. KE początkowo uważała, że niezgodne z prawem europejskim umowy między Rosją a państwami uczestniczącymi w South Stream można będzie dostosować do prawa unijnego.  Jednakże wobec kryzysu ukraińskiego, KE oświadczyła, że będzie pośredniczyć w dalszych negocjacjach dotyczących South Stream tylko pod warunkiem, że Rosja zacznie szanować prawo międzynarodowe. Do tego czasu realizacja rosyjskiego gazociągu musi być wstrzymana.

ENI wzmacnia obecność w Kazachstanie

(REUTERS/AP/RIGZONE/TERESA WÓJCIK)

Włoska ENI poinformowała wczoraj w Mediolanie o podpisaniu umowy z państwowym kazachskim koncernem KazMunayGas (KMG), o wspólnym poszukiwaniu ropy naftowej na podmorskich złożach Morza Kaspijskiego należących do Kazachstanu. ENI zakwalifikowała umowę, jako „strategiczną”. Transakcja przewiduje, że obaj partnerzy są właścicielami równych udziałów (po 50 proc.) w prawach poszukiwawczo-wydobywczych na bloku Isatay na północy Morza Kaspijskiego. Eksperci oszacowali, że blok ma duży potencjał szczególne jeśli chodzi o złoża ropy naftowej. Umowa przewiduje również opracowanie projektu stoczni w Kuryk na wybrzeżu Morza Kaspijskiego. Umowa została podpisana przez prezesa ENI Claudio Descalzi i prezesa KGM Sauata Minbajewa w obecności Prezydenta Republiki Kazachstanu Nursułtana Nazarbajewa i premiera Włoch, Matteo Renzi. Umowa ta umacnia obecność ENI w Kazachstanie. Włoski koncern współpracuje przy eksploatacji pola Karachaganak i jest partnerem kapitałowym w kilku spółkach wydobywczych w obszarze północnej części Morza Kaspijskiego, w tym na gigantycznym polu Kashagan.

Zagrożenie wydobycia ropy w Iraku

(FOX NEWS/REUTERS/AP/TERESA WÓJCIK/UPSTREAM ONLINE/WOJCIECH JAKÓBIK)

Tylko 17 proc. ropy wydobywanej w Iraku to surowiec z terenów objętych obecnie działaniami terrorystów ISIS na północy tego kraju. Eksperci przewidują jednak, że działania mogą się rozszerzyć. Irackie służby bezpieczeństwa potwierdziły, że atak na Tikrit, główne miasto prowincji Salahuddin, był bardzo dobrze przygotowany. Tikrit znajduje się 80 km na północ od Bagdadu. Po opuszczeniu posterunków przez siły rządowe, żołnierze autonomii kurdyjskiej pilnują tamtejszego węzła naftowego. Na skutek działań rebeliantów islamskich zatrzymane zostały prace nad budową gazociągu do Turcji. Eksperci przewidują znaczny spadek eksportu irackich surowców na rynki zagraniczne, zwłaszcza, jeśli walki rozszerzą się na południe Iraku, choć na razie południowe rejony kraju są bezpieczne. Irak ma drugie na świecie co do wielkości zasoby ropy naftowej, produkuje obecnie 2,9 mln baryłek dziennie. Do roku 2020 ta produkcja mogłaby wzrosnąć do 9 mln baryłek. Tymczasem jednak w ciągu kilku ostatnich miesięcy spada wskutek ataków islamistów w północnej części Iraku. Największe firmy zaczęły sprzedawać swoje udziały i wycofują się z prac. Nie zamierzają inwestować miliardów dolarów, gdy inwestycje zostaną niebawem zniszczone w działaniach rebeliantów. Jeśli na rynkach światowych znacząco zmniejszą się dostawy ropy z Iraku – dojdzie do globalnej podwyżki cen surowca, co eksperci już nazywają szokiem cenowym. Tymczasem cena baryłki Brent wzrosła do poziomu $114 ze względu na wydarzneia w Iraku. Analitycy cytowani przez Reutersa wskazują, że największy wpływ na wzrost ceny miała zapowiedź prezydenta USA Baracka Obamy, który nie wykluczył nowej interwencji irackiej w razie pogorszenia sytuacji.

Consol Energy i Noble Energy utworzyły spółkę komandytową

(REUTERS/AP/FOX NEWS/TERESA WÓJCIK)

Consol Energy Inc i Noble Energy Inc poinformowały, że utworzyły spółkę komandytową w Pensylwanii dla eksploatacji gazu z łupków ze złóż basenu Marcellus. Spółka należy do niedużych operatorów w tym basenie, gdzie produkują gaz obecnie na ogół wielkie korporacje. Consol Energy i Noble Energy przygotowały pierwszą ofertę publiczną, korzystając z wprowadzonych w USA w 2012 r przepisów ułatwiających małym przedsiębiorstwom wejście na giełdę. Przykładem takiej udanej akcji w zupełne innej branży jest w 2013 r. sukces giełdowy Twitter Inc. Firmy Consol Energy i Noble Energy zapowiedziały, że spodziewają się rozpocząć komercyjne wydobycie gazu do końca b.r.

INFRASTRUKTURA

15 lat dróg powiatowych: nie ma czego świętować

(Polski Kongres Drogowy)

15 lat po reformie samorządowej, która utworzyła nowe szczeble zarządzania drogami publicznymi: wojewódzki i powiatowy, stan dróg powiatowych jest zasadniczo gorszy od dróg krajowych i wojewódzkich. Wynika z wieloletnich zaniedbań oraz niesprawnego modelu zarządzania siecią – uznali uczestnicy Kongresu Zarządców Dróg Powiatowych w Bełchatowie. 115.848 km dróg powiatowych wymaga co najmniej remontu. Przyjmując, że wykonanie 1 km nawierzchni o szerokości 6 m kosztuje 400 tys. zł, oznacza ok. 65 zł/ m2. Taka jest średnia skala potrzeb. Zapowiedziana roczna pomoc państwa to 500 mln zł na prawie 128 tys. km dróg powiatowych. Wychodzi 0,65 zł/m2 – czyli 100 razy mniej. Uczestnicy Kongresu postulują kontynuację Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych, przy udziale samorządów nieprzekraczającym 50% wartości zadania i z tendencją zwiększania puli środków na program w kolejnych latach.

BGK ważnym instrumentem polityki gospodarczej państwa

(PZPB/wnp.pl)

Wspieramy duże inwestycje infrastrukturalne, małych przedsiębiorców w programie De Minimis, mamy nadzieję więcej robić w zakresie eksportu oraz dystrybucji i wykorzystania środków europejskich – powiedział prezes Banku Gospodarstwa Krajowego Dariusz Kacprzyk podczas konferencji „Finansowanie infrastruktury: potrzeby i wyzwania a rola banku rozwoju” przygotowanej na 90-lecie instytucji.

Przetarg na budowę obwodnicy Brodnicy – drugi etap

(GDDKiA)

Szesnastu wykonawców zostało zaproszonych do drugiego etapu przetargu na budowę obwodnicy Brodnicy w ciągu drogi krajowej nr 15. Wśród zainteresowanych są m.in.: firmy z Polski, Hiszpanii, Czech i Portugalii. Wykonawcy, którzy pozytywnie przeszli weryfikację wniosków, zostali zaproszeni do drugiego etapu przetargu i złożenia ofert. Postępowanie w trybie przetargu ograniczonego oznacza, że w pierwszym, etapie złożone zostały wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Do drugiego etapu zaproszeni zostali wszyscy wykonawcy, których wiedza i doświadczenie, potencjał kadrowy oraz zdolność ekonomiczna i finansowa spełniały warunki określone w treści ogłoszenia o zamówieniu. Termin składania ofert upływa w dniu 16.07. 2014 r.

Wniosek o ZRID na S7

(GDDKiA)

Kolejny krok w stronę budowy odcinka S7 między Koszwałami a Kazimierzowem. GDDKiA Oddział w Gdańsku złożył u wojewody pomorskiego wnioski o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla drogi ekspresowej S7 na odcinku Koszwały – Kazimierzowo, w podziale na dwa zadania inwestycyjne: Zadanie 1: Koszwały – Nowy Dwór Gdański, Zadanie 2: Nowy Dwór Gdański – Kazimierzowo. Droga ekspresowa S7 będzie dwujezdniową drogą ekspresową o długości przeszło 40 km. Początek projektowanej trasy zlokalizowany jest w miejscowości Koszwały i dowiązany jest do oddanej do użytku w 2012 r. Południowej Obwodnicy Gdańska. Koniec projektowanej trasy będzie w miejscowości Kazimierzowo i jest dowiązany do istniejącej obwodnicy Elbląga.

Poprawa bezpieczeństwa ruchu na DK1 w Czechowicach – Dziedzicach.

(GDDKiA)

W czerwcu 2014 r. rozpoczęły się roboty drogowe realizowane w ramach zadania „Poprawa bezpieczeństwa ruchu na odcinku drogi krajowej nr 1 od skrzyżowania z ul. Lipowską do południowej granicy gminy Czechowice – Dziedzice”. W ramach zadania zostanie wykonane: przebudowa 2 skrzyżowań, całkowita wymiana nawierzchni jezdni na długości 1,042 km. Zakres robót związanych z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego: wykonanie nowej konstrukcji nawierzchni, wykonanie sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu DK-1 z ul. Lipowską, wykonanie pasów wyłączenia i włączenia na skrzyżowaniu DK-1 z ul. Lipowską i Świerkowicką, ograniczenie najbardziej kolizyjnych relacji w rejonie skrzyżowania DK-1 z ul. Świerkowicką, wykonanie przejść dla pieszych. Planowane zakończenie robót 30.06.2015 r.

Rozpoczęła się budowa nowego mostu w Woli Jachowej w ciągu drogi krajowej nr 74

(GDDKiA)

Od robót palowych rozpoczęła się budowa nowego mostu w Woli Jachowej w ciągu drogi krajowej nr 74. Stary most uszkodzony został w roku ubiegłym po nawałnicy deszczowej. Projekt nowego mostu w ciągu drogi krajowej nr 74 powstał w pierwszej połowie roku 2014, a sam obiekt zostanie zrealizowany do końca tego roku. Inwestycja realizowana jest w systemie zaprojektuj i buduj. Ponadto przeprowadzi rozbiórkę uszkodzonego obiektu, a po wybudowaniu w jego miejscu nowego mostu, również dokona rozbiórki obiektu tymczasowego. Nowy most będzie miał dł. około 18 m i będzie o około 10 m dłuższy od uszkodzonego obiektu. Obiekt będzie miał konstrukcję jednoprzęsłową betonową sprężoną, posadowiony będzie na palach wielkośrednicowych.

Rudzka w Rybniku będzie wyremontowana

(Skanska)

Ulica Rudzka w Rybniku przejdzie remont. Ze względu na zły stan nawierzchni, liczne dziury i koleiny, będzie to kompleksowa modernizacja odcinka Rudzkiej na długości 1,9 km. Inwestycję na zlecenie Urzędu Miasta wykona Skanska. Prace na ul. Rudzkiej zakończą się w kwietniu przyszłego roku. Wartość inwestycji wynosi 7,2 mln zł netto (8,8 mln zł brutto). – Ulica zostanie całkowicie przebudowana na długości 1,9 km – mówi Adrian Duda, Menadżer Projektu, Skanska. – Wykonamy nową konstrukcję drogi oraz cichą nawierzchnię z dodatkiem gumy, dzięki czemu sąsiedztwo ulicy będzie mniej uciążliwe dla mieszkańców. Powstanie nowe oświetlenie uliczne i kanalizacja deszczowa. Przebudowane będą sieci wodociągowa, teletechniczna i elektroenergetyczna oraz sygnalizacja świetlna.

Rusza modernizacja linii kolejowej nr 8 na odcinku Skarżysko-Kamienna – Kielce

(Skanska)

Podpisano umowę na modernizację odcinka linii kolejowej nr 8 Skarżysko-Kamienna – Kielce. Kontrakt o wartości 27,6 mln zł netto zostanie zrealizowany w ciągu siedmiu miesięcy. Inwestorem są PKP PLK, a wykonawcą Skanska. Zakres robót obejmuje wymianę nawierzchni torowej na torze nr 1 na stacji Skarżysko-Kamienna, wymianę nawierzchni torowej wraz z robotami trakcyjnymi na torze nr 2 na odcinku Skarżysko-Kamienna – Suchedniów oraz roboty trakcyjne na torze nr 2 na szlaku Suchedniów- Łączna – mówi Karolina Niedźwiecka, inżynier budowy, Skanska. W ramach zadania wyremontujemy także wiadukt kolejowy oraz wymienimy dwa rozjazdy na stacji Suchedniów – kontynuuje. Roboty obejmować będą odcinek o dł. ok. 14 km, zaś roboty związane z wymianą nawierzchni torowej – o dł. ok. 9,5 km.

Mota-Engil wygrywa kontrakt na 3,5 miliarda w Kamerunie

(Mota-Engil)

Firma wydobywcza Sundance Resources Ltd przyznała spółce Mota-Engil Engenharia e Construção África kontrakt opiewający na kwotę 3,5 mld dol. (ok. 2,6 mld euro). Obejmuje on budowę 580 km linii kolejowych oraz portu głębinowego w Republice Kamerunu. Kontrakt jest częścią projektu „ruda żelaza – Mbalam-Nabeba”, który jest jednym z najbardziej znaczących projektów infrastrukturalnych dla kraju i regionu. Planowany czas rozpoczęcia robót to pierwsza połowa 2015 r. Do tego czasu opracowany zostanie projekt wykonawczy i rozpoczną się roboty przygotowawcze. Przewidywany czas trwania prac budowlanych to 42 miesiące. Po zakończeniu robót, infrastruktura posłuży do upłynnienia produkcji.

Warbud wśród najatrakcyjniejszych pracodawców na rynku

(Warbud)

W XIII edycji rankingu najatrakcyjniejszych pracodawców dla inżynierów „Firma dla Inżyniera 2013” Warbud zajął 7 miejsce. Już po raz trzynasty zaprezentowane zostały wyniki corocznego rankingu „Firma dla Inżyniera”. Prezentuje on listę firm najbardziej cenionych przez kadrę techniczną, stale podnoszących swoją wartość w oczach obecnych oraz potencjalnych pracowników. Jest tworzony przez Bank Danych o Inżynierach na podstawie opinii polskiej kadry technicznej. Głosowanie odbywa się w ciągu całego roku w formie ankiety wypełnianej przez inżynierów zarejestrowanych w bazie Banku Danych o Inżynierach. W porównaniu z ubiegłoroczną edycją Warbud awansował z 11 lokaty o 4 miejsca. Wśród firm budowlanych Warbud zajmuje w br. 3 pozycję, po Skanska i Budimex.

Zmiany w ruchu na Trasie Armii Krajowej od 14 czerwca

(UM Warszawa)

W Ratuszu zaprezentowano zmiany w ruchu drogowym wynikające z kolejnego etapu prac przy przebudowie Trasy AK do parametrów drogi ekspresowej S8. Otwarta zostanie łącznica na węźle Trasy AK z Wisłostradą – prowadząca z zachodu na północ (w kierunku Gdańska).

Wykonawcą remontu jest czeska firma Metrostav. W sobotę 14 czerwca ok. godz. 22.00 otwarta zostanie łącznica na węźle Trasy AK z Wisłostradą – prowadząca z zachodu na północ (w kierunku Gdańska). Budowla była remontowana od listopada 2013 r. Na lipiec wykonawca zapowiada otwarcie następnej łącznicy na lewym brzegu – prowadzącej z zachodu na południe (w kierunku Centrum), której remont rozpoczął się w styczniu 2014 r.

Europolis. Inteligentne miasta przyszłości

(UM Warszawa)

13 czerwca, w Centrum Nauki Kopernik odbywa się konferencja, której jednym z głównych tematów będzie niskoemisyjność w mieście. Niskoemisyjność to tendencja rozwoju gospodarczego oznaczająca małą emisję gazów cieplarnianych i innych szkodliwych substancji do powietrza we wszystkich obszarach gospodarki. Innowacyjne rozwiązania niskoemisyjne można znaleźć w miejskich środkach transportu, w budownictwie, na rynku energetycznym i w innych obszarach działania miasta. Konferencja Europolis ma na celu zwiększenie świadomości na temat zarządzania miastem z zastosowaniem inteligentnych rozwiązań, zwłaszcza dotyczących rozwoju gospodarki niskoemisyjnej. Omówiona zostanie rola miast w kształtowaniu i realizowaniu polityki klimatycznej.

Redakcja BiznesAlert

Przegląd tworzą: Teresa Wójcik, Wojciech Jakóbik, Maciej Pawlak