9.12.2013 ALERT

9 grudnia 2013, 10:22 Alert

ENERGETYKA

Targi Polskiego Kongresu Energii Odnawialnej 2013

Ruszają Targi Polskiego Kongresu Energii Odnawialnej 2013 (9 Grudnia 2013 r., Białystok, Hotel 3 Trio). O 14.00 zaczyna się panel poświęcony nowelizacji ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii, który poprowadzi prezes Instytutu Jagiellońskiego Marcin Roszkowski. Wydarzenie zostało objęte patronatem medialnym portalu BiznesAlert.pl. Więcej

Ponad cztery razy więcej gazu na TGE w listopadzie

(CIRE)

Całkowity wolumen obrotu ze wszystkich transakcji zawartych na Towarowej Giełdzie Energii w listopadzie br. na rynku gazu wraz z aukcjami, wyniósł 624 528 MWh, co oznacza wzrost o 326 proc. w porównaniu do października (146 605 MWh) – wynika z informacji TGE.

Obowiązek pełnej oceny środowiskowej dla poszukiwań gazu w złożach łupkowych blisko zablokowania

(RZECZPOSPOLITA/CIRE)

Przegłosowana w październiku przez Parlament Europejski, niekorzystna dla rozwoju wydobycia gazu ze złóż łupkowych, nowelizacja dyrektywy o ocenie oddziaływania inwestycji na środowisko, nie zyskała akceptacji na posiedzeniu ambasadorów UE – donosi „Rzeczpospolita”. Według relacji dziennika, podczas piątkowego posiedzenie ambasadorów UE głosami Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Rumunii i Grecji przegłosowana w październiku w PE nowelizacja dyrektywy o ocenie oddziaływania inwestycji na środowisko została zablokowana. Dziennik przypomina, że nowelizacja zakłada konieczność sporządzania oceny oddziaływania inwestycji na środowisko w przypadku stosowania zabiegów szczelinowania hydraulicznego już na etapie prowadzenia poszukiwań. Obecnie obowiązujące przepisy wymagają oceny oddziaływania inwestycji na etapie wydobycia. Jak tłumaczy „Rz”, piątkowe negatywne stanowisko ambasadorów UE w stosunku do zmian proponowanych przez Parlament Europejski sprawia, że w celu wypracowania ostatecznego stanowiska, tematem będą musieli się zająć teraz negocjatorzy PE i Rady UE. Dziennik zwraca przy tym uwagę, że w głosowaniu w PE nowelizacja została przyjęta z niewielką przewagą jej zwolenników (332 głosów za, 311 przeciw i 14 wstrzymujących się). Według cytowanego przez dziennik europosła Konrada Szymańskiego wydaje się, że Rada UE skutecznie wymusi na Parlamencie wyłączenie niekorzystnych dla gazu ze złóż łupkowych przepisów z nowelizacji dyrektywy. Zwraca on jednak uwagę, że Komisja Europejska może jeszcze w przyszłości wrócić z tą propozycją w dyrektywie dotyczącej odpadów kopalnianych, ale najprawdopodobniej w delikatniejszej formie.

Nie będzie opóźnień budowy terminalu LNG w Kłajpedzie

(THE LITHUANIA TRIBUNE)

Premier Litwy Algirdas Butkevicius przekonuje, że budowa terminala LNG w Kłajpedzie postępuje zgodnie z planem. Klaipedos Nafta, władze portu w Kłajpedzie i podwykonawcy, zdaniem polityka, współpracują ze sobą wzorowo. Pierwszy kontrakt na dostawy dla obiektu ma zostać podpisany w pierwszym kwartale 2014 roku. Litwa pozyskała na jego realizację fundusze z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, który pożyczył Klaipedos Nafcie 87 mln euro. Budowa ma się zakończyć w grudniu 2014 roku.

Gazowy rewers ze Słowacji na Ukrainę po znakiem zapytania

(RZECZPOSPOLITA/CIRE)

Strona Ukraińska nie przybyła na uroczystość podpisania umowy w sprawie rewersowych dostaw gazu z kierunku słowackiego – donosi „Rzeczpospolita”. Według relacji dziennika, który powołuje się na informacje „The Wall Street Journal”, do podpisania memorandum pomiędzy operatorami gazowych sieci przesyłowych Ukrainy – Ukrtransgaz oraz Słowacji – Eustream, miało dojść 4 grudnia, ale delegacja ukraińska nie zjawiła się na ceremonii. Jak pisze dziennik, zamiast tego Ukrtransgaz przesłał Słowakom mailem nową wersję memorandum. O braku zainteresowani podpisaniem umowy przez stronę Ukraińską mówił też w ubiegłym tygodniu słowacki premier Roberta Fico, który stwierdził, że temat rewersu gazu jest nieaktualny, ponieważ usłyszał od prezydenta Ukrainy, iż „nie jest on w chwili obecnej potrzebny w związku z zabezpieczeniem dostaw surowca”.

Protesty przeciw łupkom w Rumunii

(AFP/AP/REUTERS/TERESA WÓJCIK)

W północnowschodniej Rumunii w miejscowości Pungesti trwają protesty przeciwko poszukiwaniu na tych terenach gazu z łupków. Od połowy października b.r. setki mieszkańców oraz zagranicznych aktywistów organizacji ekologicznych blokuje prace poszukiwawcze prowadzone przez amerykański koncern Chevron, który w październiku b.r. uzyskał koncesję poszukiwawczą na tym terenie.  W ub. tygodniu konieczna była interwencja rumuńskich oddziałów prewencji, ponieważ tłum użył brutalnej przemocy wobec ekip poszukiwawczych wdzierając się na ogrodzony teren odwiertu. Wznoszono też hasła przeciwko rządowi Rumunii, który jest zwolennikiem poszukiwania i eksploatacji niekonwencjonalnych złóż gazu i ropy. Demonstranci żądali dymisji premiera Victora Ponta, który jest zwolennikiem gazu i ropy z łupków. Po ostatnich burzliwych protestach w sobotę, 7 grudnia, Chevron wstrzymał po raz drugi w ciągu dwóch miesięcy prace poszukiwawcze w rejonie Pungesti wobec niepewnej sytuacji powodowanej nielegalnymi i gwałtownymi protestami. Mimo ochrony prewencji, w sobotę około 300 demonstrantów z kijami i kamieniami przedarło się na teren odwiertu. Aresztowano kilkudziesięciu najbardziej agresywnych demonstrantów, którzy zniszczyli sprzęt i zagrażali bezpieczeństwu ludzi z ekip poszukiwawczych. Największe protesty budzi możliwość zastosowania przy pracach badawczych technologii szczelinowania hydraulicznego, choć Reuter informuje o gwarancjach Chevronu, że w ciągu najbliższych 5 lat technologia ta w Rumunii nie będzie stosowana. Wg. amerykańskich ocen, w Rumunii może znajdować się nawet 1,4 bln m.sześc. gazu z łupków, co wystarczyłoby na zapotrzebowanie tego kraju na ponad 100 lat. Jest to bardzo ważne dla bezpieczeństwa energetycznego tego państwa, które jako jedyne na Bałkanach nie przystąpiło do rosyjskiego programu budowy Gazociągu Południowego. Prezydent Rumunii Traian Basescu zaprzeczył możliwości rozpatrywania przez rumuński rząd przyłączenie kraju do Gazociągu Południowego nawet w przypadku fiaska projektu NABUCCO. 28 czerwca po posiedzeniu Rady Europy w Brukseli Basescu nazwał takie podejście „dziecinadą”, zważywszy na to, że „celem kraju jest dywersyfikacja źródeł dostaw”. Za alternatywę Nabucco Basescu uważa przyspieszenie m. in. prac poszukiwawczych i wydobywczych gazu łupkowego. Jego zdaniem, gdy Rumunia obecnie rozpocznie te prace – to za cztery lata będzie korzystać z gazu ze złóż niekonwencjonalnych.

Serbia nie renegocjuje umowy ws. South Stream

(B92/WOJCIECH JAKÓBIK)

Dyrektor Generalny Srbijagas Dusan Bajatović poinformował, że jego firma nie będzie renegocjować umowy o budowie serbskiego odcinka South Stream. Komisja Europejska domaga się, aby państwa należące do Europejskiej Wspólnoty Energetycznej zmieniły warunki umów dotyczących tej inwestycji podpisanych z Rosjanami lub odrzuciły je. Bajatović wskazuje, że wszelkie porozumienia zostały zawarte na poziomie międzypaństwowym bez udziału Komisji Europejskiej. Nie spodziewa się także większych implikacji niespełnienia wymogów Komisji, ponieważ jego zdaniem każdy kraj ma prawo prowadzić politykę energetyczną zgodnie ze swoim interesem, a budowa serbskiego odcinka South Stream jest dla Serbii ważna z punktu widzenia gospodarki.

Rosnieft chce szukać ropy łupkowej

(OIL PRICE/WOJCIECH JAKÓBIK)

Dyrektor Rosnieftu Igor sieczyn poinformował, że jego firma chce wykorzystać pokaźne zasoby ropy łupkowej znajdujące się według prognoz na terenie Rosji. Ma w tym pomóc współpraca z Statoilem przy projekcie Domanik w pobliżu Samary. Według wyliczeń U.S. Energy Information Administration pod powierzchnią Rosji może znajdować się nawet 75 mld baryłek ropy łupkowej.

Shell rezygnuje z zakładu skraplania gazu w Zatoce Meksykańskiej

(OIL PRICE/WOJCIECH JAKÓBIK)

Ze względu na oszczędności Royal Dutch Shell wyrzuca kolejne projekty ze swojego portfolio. Dyrektor firmy Peter Voser poinformował, że nie zbuduje ona zakładu skraplania gazu w Zatoce Meksykańskiej, dzięki któremu skroplony gaz łupkowy z USA mógłby być słany przez Atlantyk do klientów zainteresowanych jego kupnem. Powodem rezygnacji są rosnące szacunki kosztów tego przedsięwzięcia, które przekroczyły 20 mld dolarów i uczyniły je nieopłacalnym.

INFRASTRUKTURA

Budowlańcy ostro krytykują UZP oraz KIO

(www.pzpb.com.pl/wnp.pl)

Prawo zamówień publicznych w obecnym kształcie wzmaga i tak silnie zakorzeniony w Polsce etatyzm oraz formalizm, stanowiące antytezę gospodarności, efektywności, racjonalizacji oraz innowacyjności – zasad, które powinny przyświecać nowocześnie zorganizowanemu państwu – ocenił dla portalu wnp.pl Jan Styliński, prezes PZPB. Szczególną uwagę zwrócił przy tym na rolę UZP oraz Krajowej Izby Odwoławczej. Styliński wskazał, że w ostatnim czasie opinię publiczną zaskoczyły intrygujące dyskusje natury ustrojowej i politycznej pomiędzy UZP a KIO, prowadzone na kanwie zagadnienia niezależności orzeczniczej i organizacyjno-administracyjnej KIO.

Organizacje branżowe chcą spotkania z minister Bieńkowską

(www.pzpb.com.pl)

Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa jest drugą po PZPB organizacją branżową, która prosi o spotkanie z minister infrastruktury i rozwoju, Elżbietą Bieńkowską. Izba chce jak najszybciej przedyskutować problemy branży budowlanej. „Z dużą satysfakcją i nadzieją środowisko wykonawców drogowych skupione w OIGD przyjęło informację o objęciu przez panią nowego resortu infrastruktury i rozwoju” – rozpoczyna swój list Izba. „Pomimo niekwestionowanych sukcesów, szczególnie w ilości wybudowanych nowych odcinków dróg, za porażkę musimy uznać obecną kondycję firm zaangażowanych w realizację bardzo ambitnego programu budowy dróg krajowych” – czytamy w liście.

PiS: wniosek do NIK w sprawie zakupu Pendolino

(www.pis.org.pl/PAP)

Klub PiS złożył wniosek do NIK, aby zbadała okoliczności zakupu pociągów Pendolino. Mogło dojść do korupcjogennego postępowania, państwo nie nadzorowało należycie spółki PKP Intercity – twierdzą politycy PiS. Podczas konferencji w Sejmie politycy PiS przedstawili szczegóły wniosku do NIK. Argumentują m.in., że pociąg został kupiony w sytuacji, gdy nie ma odpowiednich torów, które pozwalałaby na jego odpowiednie wykorzystanie. „Są wszelkie podejrzenia, że mamy do czynienia z kolejnym korupcjogennym postępowaniem państwowej spółki i brakiem nadzoru ze strony rządu. Rola ministerstw, rządu w tej sprawie powinna być wyjaśniona przez NIK” – powiedział b. prezes NIK Janusz Wojciechowski.

Kolejowe służby GRUPY PKP przygotowane do wichury

(www.pkpsa.pl)

Zarządca infrastruktury, PKP Polskie Linie Kolejowe SA, powołał zespoły do prowadzenia działań w trudnych warunkach pogodowych, przygotował dodatkowe lokomotywy spalinowe, sprzęt odśnieżny oraz uruchomił dyżury zespołów technicznych i pociągów sieciowych. PLK utrzymuje bezpośredni kontakt z przewoźnikami, aby informacja dla pasażerów była na bieżąco aktualizowana. W przypadku uszkodzenia przez wiatr trakcji elektrycznej, 19 dodatkowych lokomotyw spalinowych wyjedzie na trasy w zastępstwie lokomotyw elektrycznych. Firmy odpowiadające na odśnieżanie peronów i przejść zostały zobligowane do zapewnienia odpowiedniej ilości personelu.

Dworzec w Świebodzicach otwarty dla podróżnych

(www.pkpsa.pl)

Kompleksowa przebudowa dworca w Świebodzicach rozpoczęła się w 2012 r. Dzięki niej budynek wybudowany w 1869 r. odzyskał swoje historyczne piękno. Na razie podróżnym został udostępniony hol dworca i toalety. Kasy biletowe zostaną uruchomione na świebodzickim dworcu na początku przyszłego roku w związku z wprowadzeniem nowych połączeń kolejowych. Obecnie trwają rozmowy z Urzędem Miasta Świebodzice, który planuje w pozostałej części parteru dworca zlokalizować siedzibę Straży Miejskiej i placówkę kulturalną. Dzięki inwestycji dworzec przeszedł prawdziwą metamorfozę. Całkowicie nową jakość zyskała przestrzeń obsługi podróżnych.

Wielkie święto literatury na dworcu Wrocław Główny

(www.pkpsa.pl)

Znamy już pełen program 22. edycji Wrocławskich Targów Dobrych Książek. Do 8 grudnia Dworzec Wrocław Główny zamienił się w ogromną przestrzeń wypełnioną książkami. Spotkania z autorami, rozstrzygnięcie konkursu na Pióro Fredry, i specjalne atrakcje dla dzieci to tylko część bogatego programu największego święta książki na Dolnym Śląsku. 22. edycja Wrocławskich Targów Dobrych Książek (wcześniej Wrocławskich Promocji Dobrych Książek) będzie wyjątkowa. Po raz pierwszy w historii WTDK spotkania z książką odbywać się będą na dworcu. – Targi odbędą się w zabytkowych wnętrzach na pierwszym piętrze oraz w pięknej Sali Sesyjnej dworca Wrocław Główny – mówi Anna Morawiecka, dyr. Targów.

PLK ogłosi przetargi na nową perspektywę budżetową UE

(www.plk-sa.pl)

Rusza kolejny etap przygotowań PKP PLK SA do inwestycji finansowanych z budżetu UE na lata 2014 – 2020. Na przełomie roku PLK ogłosi przetargi na opracowanie studiów wykonalności dla 16 zadań inwestycyjnych, w przypadku których roboty budowlane wystartują pod koniec roku 2015 i w latach późniejszych. – PKP Polskie Linie Kolejowe opracowały listę kilkudziesięciu inwestycji, których realizacja przewidziana jest w przyszłej perspektywie budżetowej UE. Niektóre z nich są na dość zaawansowanym etapie przygotowania, dla innych w najbliższych tygodniach planujemy ogłosić pierwsze postępowania na studia wykonalności – mówi Marcin Mochocki pełnomocnik zarządu ds. planowania i strategii PKP PLK.

PKP Cargo otrzymało 60 mln zł z tytułu zwrotu kary nałożonej przez UOKiK

(www.pkp-cargo.pl)

W wyniku wyroku Sądu Najwyższego z 3 października 2013 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) przekazał na rachunek bankowy PKP Cargo zwrot nałożonej w 2009 r. kary w wysokości 60,4 mln zł. Kara nałożona przez UOKiK w lipcu 2009 roku dotyczyła odmowy świadczenia przez PKP CARGO usług kolejowego przewozu towarów swoim konkurentom na specjalnych zasadach, tj. w drodze zawierania umów przewidujących upusty od taryfy towarów Spółki. Decyzje UOKiK zostały podtrzymane przez kolejne instancje (Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Sąd Apelacyjny), dlatego PKP CARGO zapłaciło nałożoną karę, składając jednocześnie skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego.

200 mln zł kredytu dla PKP Cargo z Europejskiego Banku Inwestycyjnego

(www.pkp-cargo.pl)

PKP Cargo podpisało umowę z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym na udzielenie kredytu w wysokości do 200 mln zł.  Pozyskane środki PKP Cargo przeznaczy na inwestycje taborowe. PKP Cargo ma do wykorzystania do 200 mln zł kredytu, który spółka może wykorzystać w terminie do 24 miesięcy od daty zawarcia umowy. Zgodnie z polityką banku kwota kredytu nie może przekroczyć 50 % wartości zrealizowanych projektów. – Kredyty przyznawane przez EBI to bardzo korzystna forma finansowania dla instytucji oraz firm nie tylko w branży kolejowej. Naszym zdaniem, pozyskujemy środki na bardzo dobrych warunkach – mówi Adam Purwin, członek zarządu ds. finansowych, p.o. prezesa PKP Cargo.

Nieprawidłowości na stacji Gdynia Postojowa, w zakresie utrzymania infrastruktury kolejowej

(www.utk.gov.pl)

W wyniku ustaleń kontroli przeprowadzonej przez prezesa UTK, stwierdzono naruszenie przez zarządcę PKP PLK przepisów z zakresu kolejnictwa, polegających na niedostatecznym utrzymaniu nawierzchni kolejowej na stacji Gdynia Postojowa na linii kolejowej nr 960 Gdynia Główna – Gdynia Postojowa, prezes UTK zobowiązał zarządcę do wskazania i wprowadzania ograniczeń eksploatacyjnych, jednocześnie wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie naruszenia przez PKP PLK przepisów, dotyczących obowiązków zarządców w zakresie bezpieczeństwa transportu kolejowego. Wymienionej powyżej decyzji, nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Przewozy intermodalne – III kwartał 2013 roku

(www.utk.gov.pl)

Od lipca do września 2013 r. przewoźnicy przetransportowali 176,3 tys. szt. jednostek, co stanowiło 285,3 tys. TEU. W porównaniu z analogicznym kw. ub.r. ich liczba wzrosła o blisko 11,95% (wg TEU o 11,55%). Łączna masa w przewozach intermodalnych w trzech kwartałach br. wyniosła 6,327 mln t, a wykonana praca przewozowa blisko 2,240 mld tkm. Udział przewozów intermodalnych w rynku kolejowym osiągnął poziom 3,71% (wg masy) i 6,01% (wg wykonanej pracy). W III kw. br. kolejowe przewozy intermodalne realizowało 9 licencjonowanych przewoźników, w tym: PKP Cargo, PKP LHS, Lotos Kolej, DB Schenker Rail Polska, CTL Logistics, CTL Rail, Rail Polska, STK Wrocław oraz Ecco Rail.

Punktualność przewozów towarowych trzy kwartały 2013

(www.utk.gov.pl)

W III kwartale 2013 r. punktualność kolejowych przewozów towarowych wyniosła 44,68% (względem 51,22% w II kwartale 2013 roku). W porównaniu z II kwartałem 2013 średni czas opóźnień pociągów towarowych w III kwartale wzrósł z 333 minut do 425 minut (wzrost rzędu 27,6%). Największy odsetek stanowiły podobnie jak w dwóch poprzednich kwartałach 2013 roku pociągi opóźnione powyżej 120 minut, łącznie 67,7%. Licencjonowani przewoźnicy kolejowi uruchomili w III kwartale 136,3 tysiąca tras, a w II kwartale 124,2 tysiąca tras (wzrost o 9,7%). W analizowanym okresie przewoźnicy kolejowi odwołali 9 052 pociągi.

Naruszenie przepisów dotyczących obowiązków zarządcy infrastruktury na linii kolejowej 133 Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Kraków Główny

(www.utk.gov.pl)

W nawiązaniu do ustaleń przeprowadzonej kontroli, prezes UTK stwierdził naruszenie przez PKP PLK przepisów dotyczących obowiązków zarządcy infrastruktury kolejowej w zakresie bezpieczeństwa transportu kolejowego na linii kolejowej nr 133 Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Kraków Główny. Prezes UTK nakazał zarządcy infrastruktury usunięcie wszelkich stwierdzonych nieprawidłowości do 31 grudnia br. Nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. Nieprawidłowości polegały m.in. na eksploatacji nawierzchni kolejowej linii nr 133 przy niezapewnieniu stabilności i trwałości jej konstrukcji, stosowaniu przy wykonywaniu napraw w torze – szyn o niedopuszczalnych długościach.

Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację PKP Intercity

(www.utk.gov.pl)

Sąd Apelacyjny w Warszawie ogłosił wyrok w sprawie z apelacji PKP Intercity od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalającego odwołanie PKP Intercity SA od decyzji prezesa UTK z 30 grudnia 2011 r. w sprawie ustalenia warunków udostępnienia infrastruktury kolejowej obowiązującej na rozkład jazdy od 11 grudnia 2011 r. do 8 grudnia 2012 r. Sprawa odbyła się przy udziale zainteresowanej spółki PKP Polskie Linie Kolejowe SA. Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację PKP Intercity S.A. jako oczywiście niezasadną. Sąd Apelacyjny w Warszawie w pełni podzielił stanowisko prezesa UTK.

Rośnie popularność klasy Biznes na lotach z/do Warszawy

(www.lotnisko-chopina.pl)

Coraz więcej Polaków jest skłonnych wyłożyć dodatkowe pieniądze za komfort podróżowania w klasie biznes. Obłożenie i przychody zaskakują nawet managerów linii lotniczych – informuje „Rzeczpospolita”. 5 grudnia przypadła rocznica rozpoczęcia lotów do Warszawy przez katarskie linie Qatar Airways. Od roku z Warszawy można znacznie taniej, niż dotychczas dotrzeć np. na Seszele, Malediwy, Mauritius czy tajlandzki Phuket. Pojawiła się bardziej komfortowa oferta podróży do Australii i Nowej Zelandii. „Rz” przypomina, że podczas inauguracji lotów Qatara do Warszawy prezes liniimówił, że europejscy przewoźnicy obawiają się konkurencji linii arabskich, bo chcą nadal kasować wysokie ceny za kiepski produkt. I zapowiadał konkurencję cenową.

Porty Lotnicze po raz piąty Perłą Polskiej Gospodarki

(www.lotnisko-chopina.pl)

Przedsiębiorstwo „Porty Lotnicze”, zarządzające Lotniskiem Chopina w Warszawie, po raz piąty z rzędu otrzymało tytuł „Perły Polskiej Gospodarki” przyznawany przez magazynu „Polish Market” oraz Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk. Porty Lotnicze uhonorowane zostały w kategorii Perły Duże, za „konsekwentną realizację polityki i strategii przedsiębiorstwa oraz pozycję lidera wśród najbardziej dynamicznych i najbardziej efektywnych przedsiębiorstw w Polsce”. Tytuły „Pereł Polskiej Gospodarki” przyznawane są od dziewięciu lat. Konkurs organizuje redakcja anglojęzycznego magazynu ekonomicznego „Polish Market” we współpracy z Instytutem Nauk Ekonomicznych PAN.

Redakcja BiznesAlert

Przegląd tworzą: Teresa Wójcik, Wojciech Jakóbik, Maciej Pawlak