Rada Ministrów przyjęła 6 marca 2018 roku projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii i niektórych innych ustaw. Nowe regulacje przyczynią się do efektywniejszego wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE), wypełnienia zobowiązań międzynarodowych, a także zwiększenia wykorzystania produktów ubocznych z rolnictwa i przemysłu wykorzystującego surowce rolnicze do celów energetycznych.
Projekt obejmuje nowelizację trzech ustaw: o odnawialnych źródłach energii, o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz Prawo budowlane (w przypadku dwóch ostatnich zmiany dotyczą zasad budowy i opodatkowania farm wiatrowych).
Proponowane rozwiązania wychodzą naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców działających w obszarze energetyki odnawialnej. Zapewniają też harmonizację polskich regulacji z unijnymi dotyczącymi pomocy publicznej, określonymi w „Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020”, a także usuwają wątpliwości interpretacyjne, prawne i redakcyjne w różnych obszarach obecnej ustawy.
Nowe regulacje wpisują się również w realizację celów wskazanych w dokumentach strategicznych: Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR), Krajowym Planie Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (KPD) oraz projekcie Polityki Energetycznej Polski do roku 2030 (PEP 2030).
Zaproponowane zmiany w przepisach wprowadzają:
- nowe brzmienie definicji: biomasy, biomasy pochodzenia rolniczego, biowęgla, dedykowanej instalacji spalania biomasy, hybrydowej instalacji oze, instalacji oze, małej instalacji, mikroinstalacji, modernizacji, spółdzielni energetycznej, stałej ceny zakupu i toryfikatu (chodzi o wysokoenergetyczne paliwo stałe).
- możliwość monitorowania oraz oceny rozwoju generacji rozproszonej (produkcja energii przez mikro instalacje OZE).
- usprawnienia systemu aukcyjnego w energetyce – dostosowano go do potrzeb i możliwości małych wytwórców energii, np. małych elektrowni wodnych i instalacji biogazowych.
- nowe mechanizmy wsparcia dla małych wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (instalacje o mocy do 500 kW i od 500 kW do 1 MW mocy zainstalowanej elektrycznej) dla wybranych technologii (hydroenergtyka i biogaz), który zapewni im lepsze dopasowanie do dynamicznie zmieniających się uwarunkowań na rynku energii elektrycznej.
Wprowadzono nowy mechanizm rozliczeń zakładający zakup niewykorzystanej energii elektrycznej po gwarantowanej cenie. Stała cena zakupu ma stanowić 90 proc. ceny referencyjnej dla danego typu instalacji i będzie waloryzowana corocznie średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem z poprzedniego roku kalendarzowego. Rozwiązanie to przyczyni się do rozwoju instalacji oze o niewielkich mocach, które nie miałyby szans konkurować w systemie aukcyjnym.
Wprowadzono dwie możliwości sprzedaży nadwyżek energii wyprodukowanej przez wytwórców, którzy zakwalifikują się do systemu sprzedaży energii elektrycznej po stałej cenie: sprzedaż do sprzedawcy zobowiązanego albo sprzedaż do podmiotu innego niż sprzedawca zobowiązany wraz z prawem wytwórcy do pokrycia ujemnego salda.
Jeśli chodzi o rozwój biogazowni to zapewni on lepsze zagospodarowanie odpadów pochodzenia organicznego z oczyszczalni ścieków i składowisk odpadów oraz produktów ubocznych produkcji rolnej, a ponadto przyczyni się do poprawy środowiska naturalnego oraz jakości życia mieszkańców dzięki dodatkowej redukcji odoru, pochodzącego m.in. ze składowisk odpadów i oczyszczalni ścieków.
Z kolei rozwój elektrowni wodnych będzie miał szczególne znaczenie w kontekście realizacji celów środowiskowych, społecznych i gospodarczych. Obiekty te pełnią bowiem wiele pozytywnych funkcji w środowisku przyrodniczym i gospodarce, a także w życiu społecznym i kulturalnym. Najczęściej chodzi o zwiększanie retencji wody, funkcje przeciwpowodziowe, konserwację koryt rzek, odbudowę i utrzymywanie infrastruktury hydrotechnicznej, poprawę parametrów sieci energetycznej, magazynowanie energii, tworzenie miejsc pracy, a także dbanie o zabytkowe obiekty hydrotechniczne, stanowiące część dziedzictwa kulturowego.
- zaproponowano także rozwiązania dotyczące sektora energetyki wiatrowej. Jedna z regulacji zakłada, że dotychczasowe pozwolenia na budowę dotyczące elektrowni wiatrowych zachowają moc, o ile w ciągu 5 lat – licząc od lipca 2016 r., czyli wejścia w życie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych – wydane zostanie pozwolenie na ich użytkowanie.
- wprowadzono rozwiązania, które będą chronić mieszkańców i właścicieli działek, na których są ulokowane elektrownie wiatrowe przed ewentualnymi szkodami wynikającymi z ich funkcjonowania. Zagwarantowano np. dzierżawcy przywrócenie udostępnionej działki w stanie niepogorszonym (czyli w stanie pierwotnym) – po zakończeniu eksploatacji elektrowni wiatrowej.
przedstawiono nową regułę kumulacji pomocy publicznej. Jednym z warunków dopuszczalności tej pomocy jest wymóg, aby pomoc operacyjna została pomniejszona o wszelką uprzednio otrzymaną pomoc inwestycyjną. Warunek ten stanowi tzw. regułę kumulacji, której celem jest zapewnienie, aby pomoc (lub innego rodzaju wsparcie) na jedno przedsięwzięcie – udzielana z różnych źródeł – miała charakter proporcjonalny, tj. była ograniczona do minimum niezbędnego do przeprowadzenia tego przedsięwzięcia. Celem systemów wsparcia operacyjnego oze jest stworzenie impulsów do rozwoju technologii wytwarzania, które bez tej pomocy nie rozwinęłyby się. Dzięki wsparciu operacyjnemu realizowany projekt będzie rentowny, czyli zapewni satysfakcjonującą stopę zwrotu. - założono likwidację zbędnych elementów zawartych w oświadczeniach składanych przez wytwórców energii w instalacjach oze. Oświadczenia te, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej, zawierają m.in.: informacje o wykorzystaniu surowca energetycznego, wartości otrzymanej pomocy publicznej oraz proponowanej w ofercie aukcyjnej wysokości ceny sprzedaży energii elektrycznej z oze.
- doprecyzowano elementy zbiorczego raportu rocznego prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Jest to konieczne ze względu na dokonanie wcześniejszych zmian w ustawie oze, wprowadzonych 1 lipca 2016 r., zakładających uwzględnienie w tych raportach m.in. informacji z rejestrów i sprawozdań.
Zmiany regulacji– co do zasady – wejdą w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Ministerstwo Energii
