19 maja przewodniczący Komunistycznej Partii Chin Xi Jinping i prezydent Federacji rosyjskiej Władimir Putin spotkali się online podczas ceremonii inauguracji rozszerzonego chińsko-rosyjskiego projektu energetyki jądrowej. Jest to kolejny przykład zacieśniania relacji na linii Pekin-Moskwa – pisze Łukasz Kobierski z Warsaw Institute.
Rosja, Chiny i atom
Spotkanie Xi Jinpinga i Władmira Putina było związane z uroczystością rozpoczęcia budowy siódmego i ósmego bloku energetycznego w elektrowni jądrowej Tianwan oraz trzeciego i czwartego bloku w elektrowni jądrowej Xudapu w Chinach. Ze strony chińskiej w wydarzeniu wziął też udział członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin (KPCh) i dyrektor Biura Komisji Spraw Zagranicznych Komitetu Centralnego KPCh Yang Jiechi oraz minister spraw zagranicznych Chin, Wang Yi. Stronę rosyjską podczas wydarzenia reprezentowali wicepremier i przewodniczący Rosyjsko-Chińskiej Międzyrządowej Komisji ds. Współpracy Energetycznej Aleksander Nowak oraz dyrektor generalny Państwowej Korporacji Energii Jądrowej Rosatom Aleksiej Lichaczow.
Xi podkreślił, że współpraca energetyczna zawsze była najważniejszym obszarem praktycznej współpracy między Pekinem i Moskwą. Powiedział, że cztery bloki jądrowe, których budowa się właśnie rozpoczyna, są kolejnym ważnym punktem zwrotnym w chińsko-rosyjskiej współpracy w dziedzinie energetyki jądrowej. Wezwał do pogłębienia współpracy w zakresie badań podstawowych i rozwoju kluczowych i innowacyjnych technologii energetycznych. „Reagowanie na zmiany klimatyczne jest wspólnym zadaniem wszystkich krajów” – powiedział Xi, dodając, że Chiny i Rosja powinny promować więcej projektów współpracy niskoemisyjnej i odgrywać konstruktywną rolę w osiąganiu globalnych celów zrównoważonego rozwoju.
Putin zaczął swoje przemówienie od nazwania Xi Jinpinga przyjacielem. Zachwalał wysoką jakość produktów Rosatomu. Z zadowoleniem zauważył, że wszystkie zaplanowane projekty są konsekwentnie realizowane i wymienił kilka z nich, tych, nad którymi pracują, bądź będą pracować. Obaj przywódcy odnotowali, że w tym roku przypada 20. rocznica podpisania traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między oboma krajami.
Dwie wspomniane elektrownie jądrowe – Tianwan w Jiangsu i Xudapu w Liaoning – są częścią umowy o wartości 2,9 mld USD podpisanej w 2018 roku między państwową China National Nuclear Corporation a państwową rosyjską firmą jądrową Rosatom State Corporation Engineering Division. Wszystkie cztery nowe reaktory wykorzystują rosyjską technologię VVER-1200. Po ich ukończeniu i uruchomieniu roczna produkcja energii wynieść ma 37,6 mld kilowatogodzin, co jest równoznaczne z redukcją emisji dwutlenku węgla o 30,68 mln ton rocznie.
Zbliżenie na linii Moskwa-Pekin jest trwałe i wyraźne. Choć współpraca na polu energetyki jądrowej nie jest nowością, to sam przekaz pokazania bardzo dobrych relacji jest znaczący i wskazuje na podtrzymanie dobrych relacji, wspólnych projektów i częste spotkania. Państwa te posiadają również chłodne stosunki z USA. Warto przypomnieć, że w marcu ministrowie spraw zagranicznych Chin i Rosji spotkali się w Guilin zaledwie kilka dni po tym, jak chińscy i amerykańscy dyplomaci rozmawiali podczas szczytu na Alasce.
Budowa kolejnych bloków jądrowych wpisuje się też w chińskie plany zmniejszenia zależności od elektrowni węglowych, aby osiągnąć ambitny cel osiągnięcia szczytowej emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku i stać się neutralnym pod względem emisji dwutlenku węgla do 2060 roku. W 2020 roku wytwarzanie energii jądrowej stanowiło 4,9 procent całkowitej produkcji energii w Chinach. Można przypuszczać, że współpraca Pekin-Moskwa, będzie dalej się rozwijać, na co wskazują długofalowe ruchy obu mocarstw.
Źródło: Warsaw Institute
Inauguracji budowy nowego atomu w Chinach z Putinem, Xi i opóźnieniem
