WHO i około 200 innych stowarzyszeń zdrowotnych wzywa rządy na całym świecie do zawarcia globalnego traktatu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych. – Współczesne uzależnienie od paliw kopalnych to nie tylko akt wandalizmu środowiskowego, lecz także akt autosabotażu na własne zdrowie – powiedział Tedros Adhanom Ghebreyesus, przewodniczący WHO.
Bezprecedensowe wezwanie środowisk zdrowotnych
Opublikowane w środę wezwanie wzywa rządy do uzgodnienia prawnie wiążącego planu stopniowego wycofywania się z poszukiwań i produkcji paliw kopalnych, podobnego do ramowej konwencji tytoniowej, która została wynegocjowana pod auspicjami WHO w 2003 roku. – Po raz pierwszy sektor zdrowia zebrał się, aby wydać takie oświadczenie wyraźnie dotyczące paliw kopalnych. Obecne obciążenie śmiercią i chorobą z powodu zanieczyszczenia powietrza jest porównywalne do tego, jakie niesie ze sobą używanie tytoniu. Ponadto długoterminowy wpływ paliw kopalnych na klimat Ziemi stanowi egzystencjalne zagrożenie dla ludzkości. Podobnie jak broń jądrowa – podkreśla na łamach Guardiana Diarmid Campbell-Lendrum, szef wydziału WHO do zmian klimatu.
Kampania na rzecz zakończenia poszukiwań i produkcji paliw kopalnych zyskała szerokie poparcie Dalajlamy i 100 innych laureatów Nagrody Nobla, a także Watykanu, państw i około czterech tysięcy naukowców. – Dwie nadrzędne kwestie naszej epoki, kryzys klimatyczny i niebezpieczeństwo wojny nuklearnej, są ze sobą głęboko splecione. Kryzys klimatyczny prowadzi do większego konfliktu międzynarodowego i rosnącego ryzyka wojny nuklearnej, a wojna nuklearna spowoduje katastrofalne, gwałtowne zaburzenia klimatu. Świat musi zjednoczyć się, aby zapobiec obu tym egzystencjalnym zagrożeniom – mówi Ira Helfand, lekarz i laureat pokojowej nagrody Nobla.
Oprócz stwarzania egzystencjalnego zagrożenia dla przyszłych pokoleń, paliwa kopalne są zagrożeniem już dzisiaj. Według badań naukowców w 2018 roku zanieczyszczenia wytwarzane przez paliwa kopalne przyczyniły się do śmierci ponad ośmiu milionów ludzi, czyli około 18 procent wszystkich zgonów w danym roku.
Nowa inicjatywa mówi, że przejście na czystą energię musi szanować prawa tubylców i być sprawiedliwe dla każdego pracownika, społeczności i kraju. – Mamy etyczny obowiązek opieki i nie możemy milczeć na temat globalnych zagrożeń dla zdrowia, jakie stanowią paliwa kopalne. Nasze przesłanie do przywódców rządowych na całym świecie jest następujące: Zdrowie wszystkich żyjących obecnie, a także przyszłych pokoleń, zależy od wycofania paliw kopalnych, szybko, sprawiedliwie i całkowicie – apelowała Ruth Etzel, współprzewodnicząca międzynarodowego stowarzyszenia pediatrycznego.
The Guardian/Wojciech Gryczka
