Nowe przepisy unijne mają pozwolić na wyrzucenie Gazpromu z europejskiego rynku gazu, jeżeli taka będzie wola państw członkowskich, między innymi dzięki staraniom Polski.
Jest zgoda krajów członkowskich Unii Europejskiej w sprawie wprowadzenia mechanizmów pozwalających porzucić import gazu z Rosji i wykluczyć firmy rosyjskie oraz białoruskie z dostępu do infrastruktury europejskiej.
Nowe sankcje unijne mają pozwalać krajom członkowskim Unii Europejskiej zakazać firmom z Rosji i Białorusi dostępu do przepustowości gazociągów oraz terminali LNG. To skutek negocjacji trójstronnych Komisji, Parlamentu i państw unijnych. Byłaby to podstawa do wypowiadania kontraktów z Rosjanami bez płacenia odszkodowań, bo w oparciu o sankcje.
Unia Europejska zmniejsza import gazu z Rosji zgodnie z programem REPowerEU zakładającym rozstanie z tym kierunkiem do 2027 roku, ale nie ma sankcji w tym zakresie, a także pozostaje on popularny w niektórych krajach jak Austria czy Węgry oraz formie, jak LNG od rosyjskiego Novateku. Financial Times ustalił, że Komisja Europejska chce zmniejszyć import gazu z Rosji do zera, za czym miały się opowiadać szczególnie Polska oraz kraje bałtyckie.
Państwa członkowskie będą mogły „częściowo albo tam, gdzie to uzasadnione, całkowicie ograniczyć” dostęp do infrastruktury gazowej operatorom z Rosji i Białorusi „gdy będzie konieczna ochrona żywotnych interesów bezpieczeństwa”. Ostateczna wersja ma zostać jeszcze zatwierdzona w Parlamencie Europejskim oraz krajach członkowskich. Prawo mogłoby wejść w życie w maju przyszłego roku.
Udział Gazpromu na rynku europejskim sięgał ponad 40 procent w 2021 roku. Kryzys energetyczny podsycany przez Rosjan ograniczeniem podaży na rynku europejskim oraz inwazja Rosji na Ukrainie z 2022 roku sprawiły, że udział Gazpromu spadł do około 12 procent w 2023 roku. Komisja Europejska wzywa wciąż do porzucenia LNG z Rosji, które pozostaje popularne w Europie Zachodniej.
Financial Times / Wojciech Jakóbik
Miliardy z Brukseli na porzucenie zależności Polski od Rosji mają zielone światło
