Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel wskazał na pilność i niezachwianą determinację, mówiąc, że Europa znajduję się w decydującej fazie. Podczas dyskusji na szczycie jądrowym, przywódcy omawiają kluczowe kwestie, takie jak wsparcie dla Ukrainy, obronność, sytuacja na Bliskim Wschodzie, rozszerzenie Unii, migracja i rolnictwo.
Michel zauważył brak odpowiednich inwestycji w bezpieczeństwo i obronność przez dziesięciolecia, podkreślając, że obecnie Europa stoi w obliczu największego zagrożenia od czasów drugiej wojny światowej. Wzywał do radykalnych i konkretnych działań, aby przygotować się do obrony i dostosować gospodarkę UE do „stopnia wojennego”.
Premier Belgii Alexander De Croo,wyraził zadowolenie z propozycji UE dotyczącej wykorzystania zysków z zamrożonych rosyjskich aktywów na zakup broni dla Ukrainy. De Croo uznał ten pomysł za rozsądny i logiczny, podkreślając sens przeznaczenia tych środków na zakup broni.
Szef Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) Fatih Birol podkreślił znaczenie energii jądrowej w kontekście osiągnięcia celów klimatycznych. Zaznaczył, że bez wsparcia energii atomowej szanse na zrealizowanie tych celów są minimalne, nawet pomimo rosnącego udziału odnawialnych źródeł energii. Birol argumentował, że energia jądrowa jest kluczowa, szczególnie w krajach o niewielkim potencjale odnawialnych źródeł energii.
Premier Węgier Viktor Orban wezwał Europę do wyzwolenia się od bycia „zakładnikiem podejść ideologicznych”. Orban podkreślił potrzebę podejmowania pragmatycznych decyzji, które służą interesom całej Unii, zamiast poddawania się ideologicznym sporom.
Szczyt w Brukseli był więc areną intensywnych dyskusji i ważnych deklaracji dotyczących bezpieczeństwa, obronności, energetyki i polityki zagranicznej Unii Europejskiej. Przywódcy zgodnie podkreślili pilność działań oraz konieczność podejmowania pragmatycznych decyzji w obliczu współczesnych wyzwań.
Dłuższa eksploatacja elektrowni jądrowych ma pomóc w osiągnięciu celów klimatycznych
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podkreśliła, że wydłużenie eksploatacji istniejących elektrowni jądrowych może być kluczowe dla osiągnięcia celów dotyczących zmian klimatycznych. Wskazała, że jest to jedna z najbardziej ekonomicznych metod zapewnienia czystej energii na dużą skalę. Jednakże zaznaczyła, że branża nuklearna stoi w obliczu wyzwańa, a niektóre projekty doświadczyły przekroczenia budżetu i harmonogramu.
Von der Leyen zauważyła, że energia jądrowa jest drugim największym źródłem niskoemisyjnej energii elektrycznej na świecie, po elektrowniach wodnych, co ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego i zmniejszenia zależności od paliw kopalnych. Podkreśliła również, że większość scenariuszy osiągnięcia zerowej emisji netto uwzględnia rolę energii jądrowej obok odnawialnych źródeł energii.
– Aby chronić nasze bezpieczeństwo energetyczne, kraje starają się zmniejszyć swoją zależność od importowanych paliw kopalnych. Aby zapewnić ich konkurencyjność, energia jądrowa może stanowić niezawodną kotwicę cen energii elektrycznej. (…) Większość dróg do zerowej emisji netto pozostawia otwarte miejsce dla energii jądrowej. (…) Prognozy Komisji Europejskiej pokazują również, że w większości odnawialne źródła energii, uzupełniane przez energię jądrową, będą stanowić podstawę produkcji energii w UE do roku 2050 – powiedziała von der Leyen.
Dodała jednak, że przyszłość technologii nuklearnych nie jest pewna.
– Dzisiejsza rzeczywistość na większości rynków to powolny, ale stały spadek udziału w rynku. W skali świata energia jądrowa stanowi obecnie 9 proc. światowego koszyka elektroenergetycznego. Jednak w 1988 roku udział energii jądrowej wynosił 18 proc., czyli dwukrotnie więcej niż obecnie. Ta sama historia jest widoczna w Unii Europejskiej. Energia jądrowa jest nadal największym źródłem wytwarzania energii elektrycznej w UE, z udziałem na poziomie 22 proc. Udział ten jest jednak znacznie niższy od poziomu z lat 90. XX wieku, kiedy energia jądrowa wytwarzała jedną trzecią energii elektrycznej w Europie –powiedziała.
Jednocześnie von der Leyen zauważyła spadek udziału energii jądrowej na rynku w ciągu ostatnich kilku dekad, co związane jest zarówno z wyzwaniami technicznymi, jak i ekonomicznymi. Podkreśliła konieczność efektywnego zarządzania kosztami i harmonogramami budowy nowych elektrowni, przy równoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa.
Zachęciła uczestników szczytu do inwestowania w neutralność klimatyczną do 2050 roku, rozważenia przedłużenia działania istniejących elektrowni jądrowych oraz wprowadzenia innowacji, pod warunkiem zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa. Von der Leyen wyraziła przekonanie, że poprzez skuteczne zarządzanie i innowacje energia jądrowa może odegrać istotną rolę w przyszłości o zerowej emisji netto.
Polska Agencja Prasowa / Reuters / Mateusz Gibała
Polska chce koordynacji unijnej ochrony infrastruktury dostaw surowców spoza Rosji
