Komisja Europejska przedstawiła w środę plan działania na rzecz przystępnej cenowo energii. Plan ma pozwolić mieszkańcom UE i unijnym przedsiębiorcom obniżyć rachunki za energię nawet o 260 miliardów euro rocznie do 2040 roku.
Plan działania na rzecz tańszej energii, stanowiący element przedstawionego również w środę Czystego Ładu Przemysłowego, przewiduje krótkoterminowe działania, które mają ułatwić państwom członkowskim szybkie obniżenie kosztów energii, ulżyć unijnym konsumentom i firmom borykającym się z wysokimi rachunkami, a całej Unii pomóc w dokończeniu budowy unii energetycznej oraz ostatecznym uniezależnieniu się od importowanych paliw kopalnych.
– Niestety w Europie nadal kupujemy gaz z Rosji, pośrednio finansując rosyjską agresję w Ukrainie. Od czasu rozpoczęcia wojny zaimportowaliśmy paliwa kopalne z Rosji za równowartość 2400 myśliwców F-35. Tak nie może dalej być. Musimy stać się niezależni od Rosji – powiedział na konferencji prasowej w Brukseli komisarz UE ds. energii Dan Jorgensen.
W planie wymieniono osiem obszarów działania, w tym po pierwsze: obniżenie rachunków za energię. Szacuje się, że ceny detaliczne energii i ceny prądu dla przemysłu wzrosły niemal dwukrotnie, co naraża Europę na realne ryzyko deindustrializacji i zahamowanie jej wzrostu gospodarczego oraz szkodzi mieszkańcom. Z danych KE wynika, że ubóstwo energetyczne dotyka ponad 46 milionów Europejczyków.
Europa jest w tyle za USA i Chinami
– Wysokie ceny energii to mniejsza możliwość konkurowania. Płacimy dwa do trzech razy więcej za energię w przemyśle niż nasi konkurencji w USA i Chinach. Jednocześnie nasi obywatele mają trudności z zapłaceniem rachunków za energię. Prawie 47 milionów Europejczyków w zeszłym roku nie było w stanie właściwie ogrzać swoich mieszkań – mówił Jorgensen.
Jak poinformowała KE, na wysokość rachunków za energię wpływają trzy czynniki: koszty dostaw energii, koszty utrzymania sieci oraz opłaty akcyzowe i podatki. Zarówno wzrost cen hurtowych energii, spowodowany np. wojną w Ukrainie, jak i brak pełnej integracji systemu elektroenergetycznego w UE, a także rosnące opłaty sieciowe windują ceny energii, a w rezultacie rachunki Europejczyków. Nowe rozwiązania mają m.in. ułatwić konsumentom zmianę dostawców energii na tańszych i oferujących czystsze źródła energii, co pozwoli gospodarstwom domowym zaoszczędzić na rachunkach nawet 200 euro rocznie.
Długoterminowe umowy mają obniżyć koszta dostawy
Drugim elementem jest obniżenie kosztów dostaw energii, m.in. przez wdrażanie długoterminowych umów na dostawy, które ostatecznie pomogą zerwać związek między detalicznymi rachunkami za energię a wysokimi i zmiennymi cenami gazu; skrócenie czasu wydawania pozwoleń dla odnawialnych źródeł energii i infrastruktury energetycznej oraz dalszą integrację rynku energii. Tylko to pozwoliłoby UE zaoszczędzić w ciągu najbliższych pięciu lat do 40-43 miliardów euro rocznie.
Na tym nie koniec
Dalsze działania to m.in. wsparcie efektywności energetycznej przez ułatwienie konsumentom dostępu do bardziej wydajnych i żywotnych urządzeń, co może dać oszczędności do 162 miliardów euro rocznie w 2030 roku, oraz uregulowanie cen gazu w UE m.in. przez kontrolę rynków gazu w Europie.
Ważnym elementem planu jest też zapewnienie firmom przystępnej cenowo energii przez większe zaangażowanie przemysłu energetycznego, producentów czystej energii i sektora publicznego. Zapowiedziano też dokończenie budowy unii energetycznej, w tym rozbudowę połączeń międzysystemowych oraz wzmocnienie sieci i handlu transgranicznego.
Konieczne jest też lepsze przygotowania UE na kryzysy. KE zobowiązała się do zaktualizowania unijnych przepisów energetycznych, by uwzględniały pojawiające się zagrożenia, takie jak cyberataki, ataki na infrastrukturę krytyczną, akty sabotażu czy naciski ze strony eksporterów. UE musi też zwiększyć swoją gotowość na ewentualny kryzys cenowy, dlatego KE przekaże państwom UE wytyczne w sprawie zachęt dla konsumentów, np. za zmniejszanie zużycia energii w godzinach szczytu.
Jak zapowiedział w środę komisarz Jorgensen, wszystkie te działania pozwolą UE zaoszczędzić już w 2025 roku 45 miliardów euro, po czym oszczędności mają wzrosnąć do 130 miliardów euro rocznie do 2030 roku i 260 miliardów euro do 2040 roku.
Biznes Alert / PAP
„Polityczne harakiri”. Ekspert o planowanym unijnym podatku od ogrzewania
