Polska 2050, centrowa partia pod wodzą Szymona Hołowni, proponuje obniżenie marż kredytowych i – w razie potrzeby – wprowadzenie wakacji kredytowych, by ulżyć polskim kredytobiorcom borykającym się z wysokimi ratami. Inicjatywa ma na celu ochronę gospodarstw domowych przed skutkami wysokiej inflacji i stóp procentowych.
W 2024 roku polscy kredytobiorcy zmagają się z rekordowymi kosztami obsługi kredytów hipotecznych i konsumpcyjnych. Według danych Narodowego Banku Polskiego (NBP), średnia rata kredytu hipotecznego w PLN wzrosła w 2024 roku do 1 800 zł miesięcznie – o 40 procent więcej niż w 2022 roku (1 300 zł), gdy stopy procentowe wynosiły 6,75 procent, a w 2024 roku osiągnęły 7,5 procent. Dla porównania, w 2021 roku, przed podwyżkami stóp, rata wynosiła zaledwie 900 zł. To efekt inflacji, która w 2024 roku wyniosła 5,5 procent (w porównaniu z 2,5 procent w 2021 roku), oraz wzrostu marż bankowych – średnia marża kredytowa wzrosła z 1,5 procent w 2022 roku do 2,5 procent w 2024 roku, co zwiększyło koszty dla 2,5 miliona kredytobiorców hipotecznych w Polsce.
W 2024 roku zadłużenie gospodarstw domowych w kredytach hipotecznych sięgnęło 500 miliardów zł, a w konsumpcyjnych – 200 miliardów zł, co stanowi 30 procent PKB, według danych GUS. Kredytobiorcy, szczególnie w miastach jak Warszawa i Kraków, zgłaszają trudności – w 2024 roku 15 procent z nich (ok. 375 tysięcy osób) opóźniło płatności rat o co najmniej 30 dni, co jest wzrostem o 5 procent w porównaniu z 2023 rokiem.
– Wysokie raty niszczą budżety domowe – wielu z nas ledwo wiąże koniec z końcem – mówi Anna Kowalska, matka dwojga dzieci z Warszawy, która w 2024 roku płaciła 2 200 zł miesięcznie za kredyt hipoteczny, o 700 zł więcej niż w 2022 roku.
Polska 2050, w ramach swojej polityki gospodarczej, proponuje obniżenie marż kredytowych do poziomu 1,5 procent – co, według szacunków partii, obniżyłoby średnią ratę hipoteki o 15 procent (ok. 270 zł miesięcznie). Partia argumentuje, że banki, które w 2024 roku osiągnęły rekordowe zyski (np. PKO BP zarobił 5,2 miliarda zł, o 20 procent więcej niż w 2023 roku), powinny podzielić się zyskami z klientami.
– Banki mają obowiązek wspierać społeczeństwo, a nie tylko zwiększać zyski – obniżka marż to realna pomoc – powiedział Szymon Hołownia, lider Polski 2050.
Polska 2050 proponuje wprowadzenie „wakacji kredytowych” w razie dalszego wzrostu stóp procentowych lub pogorszenia sytuacji gospodarczej. Wakacje miałyby polegać na zawieszeniu płatności kapitałowych na 3–6 miesięcy, z możliwością przedłużenia, co w 2024 roku mogłoby ulżyć 1 milionowi kredytobiorców, według szacunków partii. W 2023 roku rząd wprowadził podobny program, ale objął tylko 500 000 osób, a banki narzekały na straty rzędu 2 miliardów zł – Polska 2050 chce, by koszty były współdzielone między banki, państwo i kredytobiorców.
Przyszłość kredytobiorców: Czy Polska 2050 uratuje sytuację?
Propozycje Polski 2050 mogą przynieść ulgę, ale ich skuteczność zależy od współpracy z bankami, stabilności gospodarczej i decyzji NBP. W 2024 roku 20 procent kredytobiorców hipotecznych (500 000 osób) zgłosiło trudności z regulowaniem rat, a bez wsparcia ryzyko niewypłacalności może wzrosnąć do 25 procent w 2026 roku, według danych Biura Informacji Kredytowej (BIK). Ciekawostką jest, że w 2025 roku w Poznaniu lokalna organizacja „Kredyt na nowo” zorganizowała protest 10 000 osób, domagając się powszechnego programu wakacji kredytowych – rząd odpowiedział, że rozważa pilotaż, ale koszty (1 miliard zł) są zbyt wysokie.
PAP / Biznes Alert
