Od kilku lat Niemcy podejmują intensywne starania o uniezależnienie się od ryzykownych dostaw surowcowych z Rosji i Chin. Kilka dni temu zawarta została kanadyjsko-niemiecka umowa o współpracy surowcowej. Rok temu australijska spółka GreenX Metals Ltd rozpoczęła zagospodarowywanie dużego złoża rud miedzi Tanneberg. Obecnie na Łużycach, tuż przy polskiej granicy trwają prace projektowe nad uruchomieniem kopali rud miedzi w Sprembergu.
Niemiecka firma Kupferschiefer Lausitz (KSL) GmbH należąca do międzynarodowego holdingu górniczego Minera SA z siedzibą w Waszyngtonie, specjalizująca się w wydobyciu rud metali nieżelaznych i szlachetnych w Europie i Ameryce Południowej, zainwestowała około 40 milionów euro w poszukiwania i zagospodarowanie złoża rud miedzi na Łużycach.
Firma została założona w 2007 roku z siedzibą w Sprembergu, gdzie dokonała odkrycia złoża rud miedzi. Nad projektem współpracuje z Uniwersytetem Technicznym Bergakademie Freiberg, Instytutem Helmholtza ds. Technologii Zasobów Naturalnych we Freibergu (HIF) oraz Niemieckim Centrum Badań Nauk o Ziemi (GFZ) w Poczdamie.
W ostatnich dniach i tygodniach niemieckie media, zarówno naukowe jak i branżowe, szeroko opisują prowadzone prace projektowe nad uruchomieniem na tym terenie własnej kopalni miedzi i srebra. Na uwagę zasługuje lokalizacja tego złoża położonego około 20 km na zachód od polskiej granicy na wysokości miasta Żagania. Wczesne jego rozpoznanie dokonano jeszcze w czasach Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD), kiedy do 1981 roku wykonano tu ponad 150 głębokich otworów wiertniczych, głównie w celu eksploracji złóż Kupferschiefer, ale także w celu poszukiwania węglowodorów w antyklinie Mulkwitz. Badania geologiczne w połączeniu z pomiarami geofizycznymi tych otworów wiertniczych umożliwiły określenie zewnętrznego i wewnętrznego kształtu złoża.
Skarb przy polskiej granicy
Nowo odkryte niemieckie złoże rud miedzi nosi nazwę Spremberg-Graustein-Schleife od sąsiedniego miasta Spremberg, i jego powiatu Graustein oraz od saksońskiej wsi Schleife. Obecnie badane złoże rozciąga się na obszarze o długości 15 km i szerokości 3 km i ma średnią miąższość 2,5 metra, choć lokalnie występują warstwy o miąższości dochodzącej do ośmiu metrów.
Łupki miedziowe zalegają na głębokości od 850 do 1580 metrów. Złoże to położone jest u podnóża tzw. formacji cechsztyńskiej, która uformowała się w okresie permu około 255 milionów lat temu. Administracyjnie znajduje się w brandenburskim okręgu Sprewa-Nysa oraz sąsiednim saksońskim okręgu Görlitz.
Według obecnych szacunków istniejące zasoby geologiczne wynoszą około 130 milionów ton rudy miedzi o zawartości miedzi od 2 do 1,47 procent. Jest to stosunkowo wysoka zawartość, jak na rudę miedzi, odpowiadająca polskim zasobom. Niemieckie złoże zawiera około 1,5 miliona ton miedzi metalicznej o szacunkowej wartości ok. 15 mld dolarów. Ruda zawiera też inne metale, takie jak srebro, cynk i german, są one jednak obecne w niewielkich ilościach.
Stabilna przyszłość
Wydobycie pierwszych ton rudy planowane jest na 2030 rok. W oparciu o liczne dostępne analizy, KSL będzie produkować około 75 000 ton miedzi metalicznej rocznie, a okres eksploatacji kopalni szacowany jest na co najmniej 18 lat. Projekt znajduje się obecnie w fazie planowania przestrzennego Jego dokumentacja została dostarczona pod koniec 2016 roku.
Celem spółki KSL jest eksploatacja tego światowej klasy złoża miedzi i stworzenie podwalin pod kolejne projekty w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem stabilnego i organicznego rozwoju firmy. Wyjątkowe doświadczenie zespołu zarządzającego, w połączeniu z rozwiniętą infrastrukturą i stabilną gospodarką projektu Spremberg-Graustein-Schleife, gwarantują, że stanie się ona solidnym producentem miedzi średniej wielkości. W tym momencie będzie jedynym operatorem kopalni miedzi w Niemczech.
Polska inspiracja
Autorzy niemieccy i media górnicze tego kraju nie ukrywają, że inspiracją tych poszukiwań były polskie odkrycia złóż rud miedzi w europejskim basenie cechsztyńskim, który od południowej Wielkiej Brytanii, przez Niemcy dochodzi do Centralnej Polski. Obficie cytowana jest tu literatura dotycząca szczegółów eksploatacji polskich złóż rud miedzi, srebra, złota, platynowców i innych współwystępujących metali.
Przez pięć lat, podobne badania geologiczne w odległości około 10 km od Spermbergu w rejonie Weiβwasser, prowadziła Spółka KGHM Kupfer AG, która 2016 roku wobec bez owocnych wyników zrezygnowała z dalszych poszukiwań, wydając na ten cel 70 mln złotych. Ponieważ złoże Spremberg-Graustein-Schleife, zostało już wcześniej odkryte, w badaniach polskiej spółki chodziło o sprawdzenie czy złoża te nie przekraczają polsko – niemieckiej granicy.
Adam Maksymowicz
