(Ministerstwo Energii)
Pakiet bezpieczeństwa dostaw to zestaw czterech dokumentów, który ma przyczynić się do stworzenia odpowiednich ram służących poprawie poziomu bezpieczeństwa dostaw gazu do Unii Europejskiej. Szczegóły przedstawi Komisja Europejska.
Tzw. pakiet bezpieczeństwa dostaw (początkowo zwany „pakietem zimowym”) dotyczy nowelizacji dwóch aktów prawa wtórnego: Rozporządzenia 994/2010 w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego (tzw. Rozporządzenie SoS) oraz Decyzji 994/2012 w sprawie ustanowienia mechanizmu wymiany informacji w odniesieniu do umów międzyrządowych w dziedzinie energii między państwami członkowskimi a państwami trzecimi (tzw. Decyzja IGA).
Dodatkowo inicjatywa Komisji będzie zawierać dwa Komunikaty, czyli pierwszą unijną Strategię na rzecz LNG i magazynowania gazu oraz Strategię dotyczącą chłodnictwa i ciepłownictwa.
Pakiet bezpieczeństwa dostaw realizuje zapowiedzi przedstawione w lutym 2015 r. w Komunikacie KE Strategia ramowa na rzecz stabilnej Unii Energetycznej opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu, w którym, w ramach pierwszego filaru tworzącej się Unii Energetycznej, wskazano na potrzebę poprawy poziomu bezpieczeństwa dostaw gazu zimnego do Państw Członkowskich UE oraz określono konkretne działania mające służyć temu celowi.
Przeprowadzone w 2014 r. tzw. stress testy unaoczniły skalę skutków i problemów potencjalnego kryzysu dostaw gazu w szczególności dla krajów leżących na wschodzie Europy. Zaproponowany pakiet legislacyjny ma stanowić odpowiedź na wyzwania stojące przed UE w tym obszarze. Zgodnie z zapowiedziami KE dokumenty dotyczące bezpieczeństwa dostaw, przede wszystkim znowelizowane Rozporządzenie SoS i Decyzja IGA, mają zawierać efektywne narzędzia oraz mechanizmy, które przyczynią się do wzrostu zaufania i solidarności oraz doprowadzą do poprawy bezpieczeństwa energetycznego Państw Członkowskich.
Polska aktywnie uczestniczyła w procesie konsultacji publicznych przeprowadzonych przez KE w zakresie pakietu bezpieczeństwa dostaw, przedstawiając rekomendacje działań oraz strategiczne kierunki w zakresie poszczególnych dokumentów. W toku prac nad nowelizacją Rozporządzenia SoS i Decyzji IGA Polska zaproponowała szereg rozwiązań i zmian zmierzających do poprawy poziomu bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego do UE m.in. poprzez:
- zastosowanie podejścia regionalnego i paneuropejskiego w nowej architekturze bezpieczeństwa,
- uwzględnienie zagrożeń wynikających z realnych scenariuszy kryzysowych (potencjalne wstrzymanie dostaw z wykorzystaniem największej pojedynczej drogi dostaw/dostawcy – wprowadzenie wskaźnika S-1),
- zastosowanie mechanizmów zwiększających przejrzystość umów międzyrządowych oraz kontraktów na dostawy gazu z zewnętrznymi dostawcami (w tym weryfikacje ex ante oraz obowiązkowy udział Komisji podczas negocjacji umów, w roli obserwatora),
- stworzenie dobrowolnego mechanizm wspólnych zakupów gazu, w tym LNG oraz wirtualnej rezerwy gazu i zagwarantowanie swobodnych przepływów transgranicznych w wypadku kryzysu.
Dodatkowo, w kontekście unijnej Strategii na rzecz magazynowania gazu, Polska podkreśliła zarówno potrzebę wsparcia przez UE budowy, modernizacji, utrzymania nowych jak również wykorzystania już istniejących obiektów LNG (np. poprzez możliwości wprowadzenia preferencyjnych stawek w taryfach przesyłowych) oraz zachowania przez Państwa Członkowskie prawa do ustanawiania środków nierynkowych, zgodnie z uwarunkowaniami narodowymi i minimalnym poziomem bezpieczeństwa dostaw.
