(HEAL Polska)
Produkcja energii jest procesem znacząco wpływającym na stan zdrowia społeczeństwa. W Polsce, kraju o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w Unii Europejskiej, energetyka węglowa powinna być zastępowana przez odnawialne, przyjazne zdrowiu źródła energii – przekonuje organizacja HEAL Polska, zajmująca się wpływem środowiska na zdrowie publiczne.
Energetyka węglowa to jedno z najbardziej szkodliwych dla zdrowia źródeł energii, a spalanie paliw stałych powinno zostać zaprzestane do 2050 roku – takie wnioski płyną z najnowszej publikacji HEAL pt. „Energia przyjazna zdrowiu. Czy i jak źródła energii wpływają na stan zdrowia publicznego?”, porównującej skutki zdrowotne poszczególnych źródeł produkcji energii.
Energetyka w znaczącym stopniu determinuje stan zdrowia publicznego danego społeczeństwa. Sposób, w jaki produkujemy prąd i ciepło może przyczyniać się do powstawania zagrożeń środowiskowych bezpośrednio związanych z podwyższonym ryzkiem chorób czy przedwczesnych zgonów. Jest to szczególnie zauważalne w Polsce, najbardziej zanieczyszczonym pod względem jakości powietrza krajem Unii Europejskiej, w którym energetyka w ponad 80% opiera się na wysokoemisyjnym spalaniu węgla. Z kolei energetyka jądrowa może powodować skażenie radioaktywne i chemiczne, a wydobycie gazu ziemnego może zanieczyszczać wody gruntowe, zatruwając ludzi i środowisko. Zdecydowanie najlepsze z punktu widzenia zdrowia człowieka są odnawialne źródła energii – z uwzględnieniem odpowiednich restrykcji co do stosowanych komponentów oraz ich prawidłowej utylizacji.
Głos ten wydaje się być szczególnie ważny w kontekście niedawnego przyjęcia nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, która w znacznym stopniu hamuje rozwój energetyki obywatelskiej – najmniej szkodliwej z punktu widzenia zdrowia, a jednocześnie wpływającej na poprawę bezpieczeństwa energetycznego kraju. Nowelizacja ustawy OZE (wraz z tzw. ustawą odległościową) przyczyni się również do ograniczenia rozwoju energetyki wiatrowej, która zaspokajała stosunkowo duży procent zapotrzebowania na energię, posiadając jednocześnie ogromny potencjał rozwoju.
Choć każde źródło energii może powodować większe lub mniejsze skutki dla zdrowia ludzi, to spalanie paliw stałych jest największym zagrożeniem dla jakości powietrza, zwłaszcza w kraju, gdzie normy szkodliwych substancji w powietrzu są notorycznie przekraczane, a każdego roku ponad 40 tys. osób umiera przewcześnie z powodu oddychania zanieczyszczonym powietrzem – mówi Weronika Piestrzyńska z HEAL Polska – Rozwój produkcji energii ze źródeł odnawialnych – mimo, iż wymaga wykonywania kompleksowej oceny oddziaływania na zdrowie – znacząco przyczyni się do poprawy zdrowia publicznego w Polsce. Bardzo ważne jest także podnoszenie efektywności energetycznej oraz redukcja konsumpcji energii w skali całego społeczeństwa.
Odchodzenie od węgla powinno następować stopniowo – jak sugeruje HEAL, do 2040 r. węgiel powinnien całkowicie zniknąć z miksu energetycznego, a tymczasowe wsparcie dla systemu opartego o OZE powinno stanowić spalanie gazu. Organizacja podkreśla także znaczenie wykonywania kompleksowych analiz wpływu strategii energetycznych na zdrowie publiczne i zaangażowania sektora ochrony zdrowia w dyskusję na temat stosowanych źródeł energii oraz ich skutków zdrowotnych.
