5 września 2016 r. Sejm uchwalił ustawę o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi. Przepisy wprowadzają przejrzyste zasady zawierania umów koncesyjnych, które są zgodne z prawem unijnym.Ustawa wdraża do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z 26 lutego 2014 roku w sprawie udzielania koncesji (tzw. dyrektywa koncesyjna). Ustawa zastąpi obowiązującą ustawę z 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi.
Zmiany w ustawie
Nowa ustawa wprowadza szereg zmian, dzięki którym zasady zawierania i realizacji umów koncesyjnych będą prostsze i bardziej przejrzyste. Jest ona szczególnie istotna dla rynku partnerstwa publiczno-prywatnego. Umowy koncesyjne stanowią ponad 2/3 zawartych umów PPP.
Ustawa zakłada, że próg stosowania ustawy, tak jak w zamówieniach publicznych, wyniesie 30 tys. euro. Do tej pory takiego progu nie było.
Podobnie jak w Prawie zamówień publicznych odwołania będą składane do Krajowej Izby Odwoławczej i dalej ewentualnie do sądu powszechnego, co zastąpi obecny tryb administracyjno-prawny (skargę do sądu administracyjnego).
Ustawa wprowadza szeroki katalog możliwych zmian umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi, w tym m.in. od dawna postulowane prawo interwencji (step-in-right). Chodzi o sytuację, w której koncesjonariusz nie wywiązuje się z zapisów umowy. W takim przypadku udzielający koncesji będzie mógł go zastąpić nowym koncesjonariuszem bez konieczności organizowania postępowania na wybór nowego partnera biznesowego. Taka sytuacja musi być jednak przewidziana na wstępnym etapie realizacji projektu.
Nowością są również trzy tryby wyboru koncesjonariuszy – odpowiedniki, choć w nieco prostszej formie, przetargu ograniczonego, nieograniczonego oraz negocjacji. Dotychczas wybór koncesjonariusza mógł nastąpić jedynie w drodze negocjacji. Oznacza to, że zamawiający nie będą musieli zawsze prowadzić negocjacji, ale w odpowiedzi na zamieszczone przez nich ogłoszenie wykonawcy złożą swoje pisemne oferty.
Z kolei koncesjonariusze nie będą musieli, tak jak dotychczas, wybierać podwykonawców w trybie konkurencyjnym. Takiego obowiązku nie było też przy zwykłych zamówieniach publicznych.
Ustawa ogranicza okres trwania umowy koncesji. Takie rozwiązanie ma zapobiegać ograniczeniu konkurencji w dostępie do rynku. Umowa koncesji może być zawarta na dłużej niż 5 lat tylko wtedy, gdy koncesjonariusz nie jest w stanie odzyskać swoich nakładów w tym terminie.
Ustawa zawiera też klauzule społeczne. Zamawiający będą mogli zastrzec, że o zawarcie umowy koncesji mogą ubiegać się wyłącznie zakłady pracy chronionej lub inni wykonawcy, których statutowym celem jest społeczna i zawodowa integracja osób niepełnosprawnych. Zamawiający będą mogli też określić minimalny procentowy wskaźnik zatrudnienia tych osób u wykonawcy, jednak nie mniejszy niż 30 proc.
Z udziału w realizacji umów koncesji zostaną wykluczeni przedsiębiorcy, którzy naruszyli obowiązki wynikające z prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym oraz ochrony środowiska.
Dzięki nowej ustawie powinien zwiększyć się udział małych i średnich firm w wykonywaniu umów koncesji.
Źródło: Ministerstwo Rozwoju
