Gazeta Financial Times podaje, że Gazprom zamierza ustąpić Komisji Europejskiej i wypełnić jej oczekiwania względem zmiany zachowania na rynku w celu uniknięcia kary, którą jest zagrożony ze względu na śledztwo antymonopolowe trwające od 2012 roku.
FT przyznaje, że rozstrzygnięcie w tej sprawie jest postrzegane w stolicach państw byłego Układu Warszawskiego, które należą do Unii Europejskiej, jako test solidarności w obliczu zagrożenia rosyjskim monopolem na rynku gazu. Wszelkie ustalenia z Gazpromem mają przejść „test rynkowy”. Komisja ma zaciągnąć rady krytyków przed podjęciem ostatecznej decyzji zapowiedzianej na koniec października.
Swoje zastrzeżenia zgłosiło już polskie PGNiG, które grozi zaskarżeniem ewentualnej ugody w sprawie śledztwa Komisji przeciwko Gazpromowi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Chociaż nie ma jeszcze ostatecznej decyzji, w oparciu o własne informacje polska spółka gazowa ocenia, że będzie ona stanowiła zagrożenie dla stabilności dostaw gazu do Europy Środkowo-Wschodniej.
Anonimowy dyplomata z Polski w rozmowie z FT przyznaje, że zapowiedź układu w sprawie śledztwa „ma pozytywne aspekty”, ale istotne będzie także stanowisko Komisji w sprawie kontrowersyjnego projektu Nord Stream 2. Polska oczekuje rzeczowej oceny prawnej projektu. – Na razie wygląda na to, jakby Komisja dawała Rosji zbyt wiele ustępstw – powiedział rozmówca brytyjskiego dziennika.
Ostateczna propozycja ugody ma zostać niebawem przesłana do Komisji. Jak pisze Financial Times, sukces rozmów byłby „rzadkim przykładem zbliżenia ekonomicznego Zachodu z Rosją w obliczu utrzymującego się napięcia politycznego przez sytuację na Ukrainie i w Syrii”.
Polska Agencja Prasowa podała, że KE oczekuje, że Gazprom zrezygnuje z ograniczeń dotyczących reeksportu gazu, jakie narzucał odbiorcom w naszej części Europy. Po drugie KE chce, by ceny błękitnego paliwa w Europie Środkowo-Wschodniej odzwierciedlały konkurencyjne benchmarki. Celem KE jest też uniemożliwienie rosyjskiej spółce wymuszania na swoich klientach zobowiązań dotyczących udostępniania mu infrastruktury.
Henry Foy z Financial Times komentuje zapowiedź PGNiG o tym, że zamierza zakwestionować ugodę Komisji z Gazpromem w sądzie za naruszenie Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Ta decyzja powiązana ze zgodą na większe wykorzystanie odnogi Nord Stream w Niemczech o nazwie OPAL wywołuje rozczarowanie w całej Europie Środkowo-Wschodniej.
Jak pisze publicysta Polska i kraje bałtyckie oczekują od Brukseli twardego stanowiska wobec Gazpromu, który używał dostaw gazu do wywierania nacisku geopolitycznego na Europę Środkowo-Wschodnią. Komisja stwierdziła to w toku śledztwa antymonopolowego.
Financial Times/Wojciech Jakóbik
