Za złą jakość powietrza w Polsce odpowiada przede wszystkim zjawisko niskiej emisji, czyli spalanie słabej jakości paliw oraz śmieci w domowych piecach. Ponieważ zanieczyszczenia te są szkodliwe dla zdrowia człowieka, Minister Środowiska inicjuje – w ramach posiadanych kompetencji – liczne działania legislacyjne, techniczne i finansowe mające na celu poprawę jakości powietrza w Polsce.
Krajowy Program Ochrony Powietrza
W celu wsparcia już podejmowanych na poziomie wojewódzkim i lokalnym działań w Ministerstwie Środowiska przygotowany został Krajowy Program Ochrony Powietrza (KPOP). Zakłada on m.in. wprowadzenie: we współpracy z Ministrem Energii – standardów dla paliw stosowanych w domowych piecach, a we współpracy z Ministrem Rozwoju – standardów emisyjnych dla pieców, w szczególności tych stosowanych w sektorze bytowo-komunalnym. Przedmiotowe prace toczą się we wspomnianych ministerstwach na wniosek Ministra Środowiska, w ramach Komitetu Sterującego do spraw Krajowego Programu Ochrony Powietrza.
Ponadto, warto podkreślić, że w ramach znowelizowanej ustawy – Prawo ochrony środowiska (tzw. ustawa antysmogowa) władze samorządu województwa mogą już teraz określać m.in. rodzaj lub jakość paliw dopuszczonych do stosowania na danym terenie. Na podstawie ww. ustawy 15 stycznia 2016 r. przyjęta została np. przez Sejmik Województwa Małopolskiego uchwała „antysmogowa” dla miasta Kraków.
Program REGION
Oczywiście przy wprowadzeniu przedmiotowych zmian niezbędne jest odpowiednie wsparcie finansowe dla mieszkańców, którzy będą wymieniali stare kotły wysokoemisyjne na kotły nowej generacji. Obecnie w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej rusza program REGION, z którego można będzie m.in. prowadzić takie działania, jak wcześniej z programu KAWKA (np. wymiana domowych pieców).
Aplikacja mobilna „Jakość powietrza w Polsce”
Aktualne dane o stanie powietrza w Polsce można znaleźć w bezpłatnej aplikacji mobilnej „Jakość powietrza w Polsce”, która przedstawia rzetelne informacje na temat jakości powietrza. W aplikacji tej dostępne są bieżące dane z automatycznych stacji pomiarowych Państwowego Monitoringu Środowiska rozmieszczonych na terenie całej Polski. Dzięki temu każdy użytkownik może uzyskać aktualną informację na temat zanieczyszczenia powietrza w swojej okolicy. Aplikacja sama wybierze stację, która znajduje się najbliżej użytkownika, ale w każdej chwili będzie też można sprawdzić dane z pozostałych punktów pomiarowych. To wygodne i nowoczesne rozwiązanie zostało przygotowane z myślą o osobach, które chcą uzyskać aktualną informację na temat zanieczyszczenia powietrza w swojej okolicy.
Wyniki pomiarów są podawane w sześciostopniowej skali (od „bardzo dobrego” do „bardzo złego”), odnoszącej się do potencjalnego wpływu zanieczyszczeń na zdrowie. Przykładowo ocena „dostateczna” oznacza, że długie przebywanie na otwartym powietrzu połączone z wysiłkiem fizycznym może mieć niekorzystne skutki zdrowotne, dlatego w legendzie znajduje się też zalecenie, aby rozważyć ograniczenie (skrócenie lub rozłożenie w czasie) aktywności na wolnym powietrzu, szczególnie jeśli ta aktywność wymaga długotrwałego lub wzmożonego wysiłku fizycznego.
Informacje o jakości powietrza są prezentowane zbiorczo, za pomocą tzw. indeksu ogólnego, który uwzględnia stężenia siedmiu zanieczyszczeń monitorowanych automatycznie, oraz oddzielnie dla poszczególnych substancji – pyłów zawieszonych: PM10 i PM2,5, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla, benzenu i ozonu.
Aplikację można bezpłatnie pobrać dla systemu Android (przez Google Play) oraz dla systemu iOS (przez Apple Store).Aktualne dane o jakości powietrza w Polsce można również sprawdzać na stronach internetowych wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska.
Ministerstwo Środowiska
