Porozumienia górnicze z 17 stycznia 2015 r. otworzyły drogę do przekształcenia sektora węglowego w rentowny i stabilny biznes. Pomimo ciągle spadających cen węgla, przez ostatnie 9 miesięcy spółki wydobywcze przeprowadziły znaczące działania naprawcze i optymalizacyjne. Efektem pracy wykonanej przez zarządy spółek, ich pracowników oraz rząd, jest stworzenie solidnej bazy pod budowę silnych koncernów paliwowo-energetycznych, zdolnych do zapewnienia stabilnych dostaw i cen prądu, a także konkurowania na regionalnym rynku elektroenergetycznym – podaje polski resort skarbu.
– Podstawą polskiego systemu elektroenergetycznego jest i będzie przez kilkadziesiąt lat węgiel. Konsekwentny proces restrukturyzacji spółek z tego sektora i prowadzone w nich procesy naprawcze przynoszą wymierne efekty. Górnictwo staje się coraz bardziej rynkowe i konkurencyjne – powiedział Andrzej Czerwiński, minister Skarbu Państwa.
Wszystkie 17 punktów styczniowego porozumienia zostało już zrealizowane lub są w trakcie realizacji. W poszczególnych kopalniach i spółkach podjęto działania naprawcze, znowelizowano Ustawę o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, do Spółki Restrukturyzacji Kopalń przeniesione zostały kopalnie Brzeszcze, Makoszowy i Centrum. Kopalnie Bobrek i Piekary zostały przejęte przez Węglokoks Kraj. Zarząd Kompanii Węglowej nie wyciągnął też konsekwencji dyscyplinarnych wobec protestujących w styczniu górników.
– Mój plan dla sektora górniczego, oprócz restrukturyzacji spółek, opera się na integracji kopalń z energetyką, zwiększaniu popytu na węgiel oraz wszechstronnym rozwijaniu regionu zgodnie z ideą Programu dla Śląska. Jestem przekonany, że jego realizacja to realna szansa na urynkowienie górnictwa, zabezpieczenie stabilności cen energii na wiele lat oraz rozwijanie Śląska – powiedział Andrzej Czerwiński, minister Skarbu Państwa.
Efekty działań naprawczych już są widoczne w poszczególnych spółkach górniczych – przekonuje resort.
Plan naprawczy dla Katowickiego Holdingu Węglowego powstał w lutym 2015 r. Dotychczas KHW przekazała do Spółki Restrukturyzacji Kopalń części zakładów Mysłowice i Boże Dary. Poprawiona została organizacja pracy, zakończona eksploatacja podsadzkowa w KWK „Wujek”. Spółka uruchomiła transport załogi przenośnikami taśmowymi, co pozwoliło na wydłużenie czasu pracy o 1,5 – 2 godziny na dobę. Zarząd zwiększa przychody z tytułu zagospodarowania metanu. Zatrudnienie spadło o 2,3 tys. osób. Do końca roku w spółce będzie pracowało około 20 proc. pracowników biurowych mniej niż na początku roku. Uruchomiony został program dobrowolnych odejść. Spółka rozpoczęła sprzedaż majątku nieprodukcyjnego i restrukturyzację długu. Ograniczone zostało też zlecanie prac na zewnątrz.
Według ministerstwa skarbu, efektem polityki restrukturyzacyjnej będzie wygenerowanie już od 2016 r. ok. 540 mln zł oszczędności rocznie. We wrześniu KHW wypracowała 12 mln zł zysku netto. Za październik prognozowany jest wynik na poziomie 65 mln zł. Płynność finansowa KHW nie jest zagrożona. Według prognoz, wynik EBITDA (zysk przed potrąceniem odsetek od zaciągniętych kredytów, podatków i amortyzacji) na koniec 2015 r. wyniesie 597 mln zł na plusie.
W całym 2015 r. zatrudnienie w KHW zostanie zredukowane o 2,5 tys. osób, czyli ponad 15 proc., przy utrzymaniu wydobycia na poziomie z 2014 r.(ok. 10,5 mln ton). Jednym z najważniejszych założeń programu była poprawa efektywności. W 2014 wynosiła ona 667 ton na rok na zatrudnionego. Obecnie, mimo redukcji zatrudnienia, KHW wydobywa tyle samo węgla co w 2014 r. (ok. 10,5 mln ton), ale efektywność wzrosła do 702 ton na pracownika. W 2016 r. ma to być już ponad 750 ton, a w 2020 r. – 868. Spółka przestawia się też na najlepszy jakościowo, a więc i najdroższy węgiel.
W Jastrzębskiej Spółce Węglowej opracowany został program restrukturyzacji określający niezbędne działania w obszarze produkcji, handlu, zakupów i finansów oraz zarządzania zasobami ludzkimi. 16 września 2015 r. zarząd JSW oraz reprezentatywne organizacje związkowe podpisały porozumienie o ograniczeniu części świadczeń na rzecz pracowników. Począwszy od 2016 r. zostaje wstrzymana m.in. wypłata 14-tki i deputatu węglowego, natomiast do tzw. Nagrody Barbórkowej nie są uprawnieni pracownicy administracji oraz ci, z którymi w okresie obrachunkowym pracodawca rozwiązał umowę o pracę. Łączny szacunkowy pozytywny efekt ograniczenia kosztów pracy za lata 2016-2018 z tytułu zawartego porozumienia wyniesie ok. 2 mld zł.
Kompania Węglowa wprowadziła procesy naprawcze w większości kopalń. Dzięki temu poprawia się efektywność ekonomiczna, wydajność pracy, zwiększa wydobycie oraz zmienia się jakość wydobywanego surowca. Koszt wydobycia tony węgla spadł z poziomu ok. 300 zł za tonę w styczniu 2015 r. do 230 zł. 30 września 2015 r. Rada Ministrów zdecydowała o wniesieniu do 100 proc. akcji Kompanii Węglowej do spółki Towarzystwo Finansowe Silesia. Analizę projektu rozpoczęły m.in. Polska Grupa Energetyczna PGE oraz Energa, które wyraziły zainteresowanie budowaniem wspólnego przedsięwzięcia. Prowadzi ją także PGNiG Termika, spółka z grupy kapitałowej PGNiG.
Zgodnie ze styczniowym porozumieniem, kopalnia Brzeszcze znalazła inwestora. 19 października 2015 r. Tauron podpisał przedwstępną umowę zakupu KWK Brzeszcze. Transakcja zakończy się do końca roku.
Źródło: Ministerstwo Skarbu Państwa
