Andrzej Duda nawiązał do spotkania prezydentów państw Europy Środkowo-Wschodniej, które z inicjatywy Prezydenta RP i Prezydenta Rumunii odbyło się w listopadzie w Bukareszcie. Uznał je za znaczące i ważne, ponieważ pokazało jasne i wyraźne wspólne stanowisko tej części Europy.
Prezydent zarysował trzy główne cele szczytu NATO w Warszawie:
– Chciałbym, żeby ten szczyt był wszechstronny, żeby omówić wszystkie ważne tematy. Chciałbym, by na tym szczycie spojrzano w przyszłość. By ten szczyt miał wymiar nie tylko odpowiadający na zagrożenia już dostrzeżone, ale żebyśmy mieli myślenie przyszłościowe o tym, jak te zagrożenia mogą się rozwinąć, by się przed nimi zabezpieczyć. Trzecia rzecz – całkowicie naturalna – chciałbym, by ten szczyt był decyzyjny – żebyśmy podjęli w tych sprawach konkretne decyzje – powiedział Andrzej Duda.
– Dla mnie przede wszystkim to oznacza konieczność wzmocnienia obecności Sojuszu Północnoatlantyckiego w Europie Środkowo-Wschodniej – podkreślił Andrzej Duda.
– Potrzebujemy pokazać, że jesteśmy zdecydowani, jeżeli chodzi o obronę naszego porządku, demokratycznego porządku świata, który został ustanowiony po II wojnie światowej. Najistotniejszym elementem tego porządku jest nienaruszalność granic ustanowionych w Europie po II wojnie światowej i po przemianach, do których doszło w latach 1989-91 – powiedział prezydent.
Jak dodał, kwestią absolutnie istotną jest to, żeby NATO pokazało, że jest gwarantem tego porządku jako podstawy pokoju w naszej części świata. – Żeby tak się stało, doświadczenie także i poprzednich lat pokazuje, że musi być wzmocniona obecność militarna NATO w naszej części Europy. Do takiego stopnia, żeby było jasno widać, że krajów Sojuszu Północnoatlantyckiego nie opłaca się ani zaczepiać, ani tym bardziej atakować, że jakiekolwiek działania militarne, agresywne wobec krajów członkowskich Sojuszu spotkają się z zdecydowaną i sprawną odpowiedzią wszystkich państw członkowskich – podkreślił Andrzej Duda.
– Pytanie, na ile nam się uda i w jakim stopniu tę obecność wzmocnić. Tu muszę powiedzieć, że jestem otwarty – powiedział prezydent. Jego zdaniem, należy się wpasować w nowoczesną politykę państw Sojuszu, przede wszystkim USA. – Jeśli będzie lepsze z punktu widzenia nowoczesnego rozwoju Sojuszu, aby nie były to stałe bazy, tylko aby była to permanentna obecność rotacyjna, może być to obecność rotacyjna – mówił Andrzej Duda. Zastrzegł, że w takim wypadku musi ona być „bardzo sprawnie przeprowadzana” i „widoczna jeżeli chodzi o obecność żołnierzy”.
Prezydent ocenił, że bardzo ważne jest rozmieszczenie na terytorium Polski baz, w których będzie infrastruktura NATO, czyli – jak powiedział – broń. – Broń o charakterze oczywiście defensywnym – chciałbym to mocno podkreślić. O ten wymiar obronny Sojuszu tu chodzi, po to on został stworzony i absolutnie nikt nie zamierza zmieniać jego roli – powiedział Andrzej Duda. Infrastruktura ta miałaby być – według prezydenta – elementem gwarancji bezpieczeństwa oraz być wykorzystywana do ćwiczeń przez wojska sojusznicze i polskie.
Prezydent zwrócił uwagę, że „sytuacja spokoju w Europie, akurat w naszym regionie na przestrzeni ostatnich lat bardzo znacząco się pogorszyła, przede wszystkim w związku z konfliktem na Ukrainie i działaniami, które są podejmowane przez Rosję”. Wymienił w tym kontekście także znaczące wzmacnianie potencjału wojskowego Rosji w obwodzie kaliningradzkim oraz „szereg dosyć prowokacyjnych działań militarnych” – zarówno w powietrzu i na morzu, jak i „manewry bardzo istotnych sił rosyjskich w pobliżu granic przede wszystkim państw bałtyckich”.
– Te wszystkie działania muszą dawać w sposób zdecydowany do myślenia i jeżeli zestawimy je z wypowiedziami rosyjskich przywódców (…), sytuacja wydaje się absolutnie jednoznaczna i mam nadzieję, że nasi partnerzy z Sojuszu Północnoatlantyckiego, przede wszystkim Stany Zjednoczone, to doskonale rozumieją – powiedział prezydent.
Podkreślił, że Rosja jest bardzo aktywna militarnie, „w sposób, który trudno nazwać pokojowym”, zarówno w naszej części Europy, jak i w Syrii. Zwrócił przy tym uwagę na wypowiedź dowódcy sił NATO w Europie generała Philipa Breedlove’a, który we wtorek ocenił, że Moskwa i Damaszek z premedytacją wykorzystują falę syryjskich uchodźców jako narzędzie do destabilizowania Europy. – Myślę, że jest to bardzo trzeźwa i pogłębiona analiza – ocenił prezydent.
Powiedział też, że na razie nie obserwuje żadnych dobrych sygnałów w zachowaniu Rosji, a raczej swoistą eskalację.
Jego zdaniem, „jeżeli ktoś dzisiaj grozi siłami militarnymi wolnym państwom europejskim, to nie ma wątpliwości, że prowadzi on działania w kierunku w pewnym sensie przywrócenia stanu zimnej wojny”, czyli swoistego koncertu mocarstw, który „dział się ponad głowami państw Europy Środkowo-Wschodniej”.
– My nigdy więcej nie powinniśmy pozwolić na powrót do takiej sytuacji. Dlatego dzisiaj jest tak ważne, abyśmy w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego mówili jednym głosem i przypominali historię i swoimi działaniami zapobiegali temu, aby wracać do (…) czasów, kiedy granice były zamknięte, istniało zagrożenie wojenne, i to trwające przez dziesięciolecia – apelował prezydent.
– Dzisiaj taką zdecydowaną pokojową odpowiedzią jest wzmocnienie naszego potencjału obronnego. Myślę, że to jest jedyna droga do tego, żeby rzeczywiście uspokoić sytuację w naszej części Europy – ocenił Andrzej Duda.
Jego zdaniem, warszawskie spotkanie sekretarzy rad bezpieczeństwa narodowego oraz prezydenckich doradców ds. bezpieczeństwa narodowego z dziewięciu państw wschodniej flanki NATO stanowi sygnał dla sojuszników o solidarności i rozumieniu sytuacji w sposób jednoznaczny i wspólny.
Szef BBN Paweł Soloch przypomniał, że spotkanie nawiązuje do miniszczytu państw naszego regionu, który z inicjatywy prezydentów Polski i Rumunii odbył się w listopadzie 2015 r. w Bukareszcie.
Podkreślił, że ten format rozmów przedstawicieli Polski, Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Rumunii, Słowacji oraz Węgier nie jest osobną strukturą w ramach Sojuszu. – Po prostu staramy się rozmawiać i działać wspólnie w interesie Sojuszu jako całości, uwzględniając potrzeby wszystkich jego członków – powiedział minister Soloch.
W spotkaniu uczestniczył też Sekretarz Stanu Krzysztof Szczerski oraz Doradca Prezydenta RP Andrzej Zybertowicz.
Źródło: Kancelaria Prezydenta RP/Polska Agencja Prasowa
