Kraje skandynawskie należące do Unii Europejskiej mimo wszelkich obostrzeń środowiskowych nadal ogrywają kluczową rolę w wydobyciu surowców na terenie Europy. Ich górnicze znaczenie zostało docenione w skali globalnej przez uznanie Finlandii jako najatrakcyjniejszego kraju dla inwestycji górniczych. Przez ostatnie lata wydawała ona na poszukiwania nowych złóż dwa razy tyle funduszy, ile na ten cel wynosiły średnie nakłady na całym świecie.
Na przełomie jesieni i lata tego roku kanadyjski Instytut Frasera ogłosił listę najatrakcyjniejszych krajów pod względem inwestycji górniczych w 2025 roku. Pierwsze miejsce przypadło Finlandii. Sukces ten odnotowany został przez globalne media górnicze. Tym bardziej jest on eksponowany, że w poprzednim rankingu kraj ten został sklasyfikowany na 16 miejscu.
Liderzy inwestycji górniczych
Lista pierwszych dziesięciu krajów w tej specjalności jest następująca: 1. Finlandia, 2. Nevada (USA), 3 Alaska (USA), Wyoming (USA), 5. Arizona (USA), 6. Saskatchewan (Kanada), Nowa Funlandia i Labrador (Kanada), 9.Gujana, 10 Norwegia. W układzie tym zwraca uwagę dominacja czterech stanów USA, następnie dwóch krajów skandynawskich, oraz stanów Kanady. Świadczy to o tym, że zachodnie górnictwo odbudowuje swój potencjał w skali globalnej.
Związane z tym komentarze podkreślają, wzrost znaczenia Finlandii w globalnym sektorze górniczym, który odzwierciedla połączenie potencjału geologicznego, stabilności politycznej i przyszłościowej polityki, co przyciągnęło do tego kraju inwestorów z całego świata. Kraj ten w rankingach niezmiennie plasuje się w czołówce najbardziej stabilnych politycznie państw na świecie, co zapewnia inwestorom pewność długoterminowej wykonalności projektu i ochronę przed nieoczekiwanymi zmianami polityki.
Surowcowe atuty
Podstawową jednak przyczyną zainteresowania zagranicznych inwestorów jest posiadany przez Finlandię potencjał tarczy fennoskandyjskiej, jednej z najstarszych i najzasobniejszych w zasoby formacji geologicznych na świecie, zawierającej znaczne złoża kluczowych minerałów. Trzecim elementem decydującym o tej pozycji, jest zaawansowana infrastruktura w postaci dobrze rozwiniętej sieci transportowej z niezawodnym zasilaniem i łącznością cyfrową, które umożliwiają efektywne prowadzenie operacji górniczych nawet na odległych obszarach.
Kolejnym atutem tego kraju jest fakt, że Finlandia dysponuje wysoko kwalifikowaną kadrą inżynieryjną, specjalistami, górniczym zapleczem naukowym oraz rozwiniętą edukacją surowcową. Efektem tej polityki jest rozwój innowacyjności w przemyśle górniczym poprzez współpracę między przemysłem, środowiskiem akademickim i rządem. Połączenie tych czynników tworzy środowisko górnicze, które równoważy zagospodarowanie zasobów, ochronę środowiska i odpowiedzialność społeczną. Dzięki temu Finlandia jest szczególnie atrakcyjna dla inwestorów górniczych poszukujących stabilnych, długoterminowych możliwości inwestycyjnych.
W zgodzie z ludźmi i naturą
Rozwinięty w tym kraju sektor surowcowy dostosowany jest do rygorystycznych warunków ochrony środowiska, umożliwiając jednocześnie odpowiedzialne gospodarowanie kopalinami poprzez przepisy oparte na dowodach naukowych i na monitoringu. Prowadzi to do pozyskania społeczności lokalnych i rdzennych mieszkańców dla działalności górniczej.
Technologia i atrakcyjne surowce
Fińskie kopalnie wdrażają najnowocześniejsze technologie i automatyzację, zwiększając wydajność, bezpieczeństwo i efektywność środowiskową. Dochodzi do tego stabilna sytuacja podatkowa oraz promocja przetwarzania w dół łańcucha dostaw na swoim terenie, co pozwoliło na uzyskanie dodatkowych korzyści ekonomicznych z zasobów mineralnych.
Surowcowe bogactwo
Niezależnie od wszystkich zalet prawnych i organizacyjnych najważniejszym atutem tego kraju są atrakcyjne surowce znajdujące się na jego terytorium. Przeglądając mapę surowcową Finlandii można zastanowić się, jakich metali nie wydobywa się w tym kraju. Tak rozwinięty fiński przemysł wydobywczy odgrywa wiodącą rolę w zaopatrzeniu państw UE w niezbędne dla nich metale.
Na terenie Finlandii znajduje się największa kopalnia złota w Europie – Agnico Eagle Kittilä. Rocznie odzyskuje się tu 8,32 tony złota. Jest tu też jedyna na naszym kontynencie kopalnia chromitu i największa rafineria kobaltu. W Finlandii działa obecnie osiem kopalń metali oraz kilka większych, zaawansowanych projektów, których uruchomienie planowane jest w ciągu najbliższych kilku lat. Należą do nich: magmowe złoża siarczku niklu Sakkatti, niedawno odkryte złoże złota Ikkari, projekt litu Keliber oraz projekt fosforanów metali ziem rzadkich Sokli. Kraj ten jest też niekwestionowanym producentem niklu dostarczając na europejski rynek 87,3 procent tego metalu, pozostałą ilość wytwarza Grecja i kilka procent KGHM Polska Miedź.
Od ponad stu lat na terenie tym trwają intensywne poszukiwania nowych złóż metali i innych surowców. Od 2014 roku nakłady na ten cel były dwukrotnie wyższe od średniej ich wielkości na świecie.
Kraj miedzi i złota
Znacząca rolę w przemyśle górniczym odgrywa wydobycie rud miedzi. Najważniejszym złożem tego metalu było polimetaliczne złoże rud miedzi Outokumpu, które przypadkowo odkryte zostało ponad sto lat temu i zakończyło swoją działalność górniczą w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Zgromadzony kapitał pozwolił na zagraniczną ekspansję i wielobranżowość firmy, której jednym z atutów jest sprzedaż technologii hutniczych.
Na uwagę zasługuje też podobne polimetaliczne złoże rud miedzi Pyhaesalmi w prowincji Northem Ostrobothnia, udostępnione w 1961 roku. Kopalnia odkrywkowa została otwarta w 1962 roku. Potem podjęto eksploatację podziemną, która obecnie sięga do głębokości 1444 m. Finlandia była kiedyś jednym z najbogatszych skandynawskich i europejskich krajów posiadających złoża rud miedzi, jednak zostały one już znacząco wyeksploatowane. Na około 50 historycznych wyrobisk górniczych rud metali przypada w tym kraju aż 18, w których wybierano rudy miedzi i złota.
Adam Maksymowicz
