– Bez bezpieczeństwa energetycznego trudno sobie wyobrazić skuteczną transformację energetyczną, natomiast te pojęcia mogą iść ramię w ramię. Jednocześnie możemy zapewnić sobie bezpieczeństwo energetyczne i chronić klimat. Odpowiedzią na te dwa wyzwania jest rozwój odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej – mówi Joanna Flisowska z Greenpeace Polska w rozmowie z BiznesAlert.pl.
BiznesAlert.pl: Jakie znaczenie ma bezpieczeństwo energetyczne w dobie walki o klimat?
Joanna Flisowska: Bez bezpieczeństwa energetycznego trudno sobie wyobrazić skuteczną transformację energetyczną, natomiast te pojęcia mogą iść ramię w ramię. Jednocześnie możemy zapewnić sobie bezpieczeństwo energetyczne i chronić klimat. Odpowiedzią na te dwa wyzwania jest rozwój odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej. Nie powinniśmy stawiać bezpieczeństwa energetycznego i ochrony klimatu przeciwko sobie, co niestety często zdarza się w dyskusjach, bo są to wartości do pogodzenia.
Największym ciosem dla rosyjskiej gospodarki byłoby odcięcie się przez Europę od importu rosyjskich paliw kopalnych. Jak je zastąpić?
Kluczowe jest to, żebyśmy jak najszybciej podjęli taką decyzję na poziomie Unii Europejskiej. Ta decyzja już miała miejsce jeśli chodzi o import węgla. Pamiętajmy, jednak że import rosyjskiego węgla do UE jest odpowiedzialny za najmniejszy udział pieniędzy, które są wysyłane z UE do Rosji spośród importu paliw kopalnych. Kluczowym jest odcięcie się od rosyjskiej ropy, gazu. Tutaj wciąż decyzja nie została podjęta. Oczywiście w perspektywie krótkotrwałej jakąś role będzie musiała odegrać dywersyfikacja. Natomiast kluczowym jest to, aby skupić na długofalowych rozwiązaniach, które pozwolą nam nie tylko uniezależnić się od importu rosyjskich paliw kopalnych, ale w ogóle zerwać z tym uzależnianiem i importem paliw kopalnych. Droga do prawdziwej niezależności energetycznej to rozwój odnawialnych źródeł energii, rozwój efektywności energetycznej, oszczędności energetycznych. To z jednej strony może zapewnić nam bezpieczeństwo energetyczne, ale z drugiej strony też pozwoli nam skutecznie walczyć z kryzysem klimatycznym.
Czy z perspektywy uzależnienia od rosyjskich surowców, odejście państw europejskich od atomu było dobrym pomysłem?
Trzeba zwrócić uwagę, że jeżeli chodzi o energetykę atomową to tutaj również w wielu krajach następuje import paliwa z Rosji. A więc i tutaj jest problem wysyłania pieniędzy do kieszeni Rosji i Putina. Kluczowe jest to czym my zastępujemy tą energetykę atomową. Jeżeli mowa jest o OZE, czy efektywności energetycznej to niekoniecznie musi to wpłynąć na import paliw kopalnych. Na pewno rozwiązaniem nie może być zwiększanie produkcji energii z gazu i z węgla.
W związku z niepewnością dostaw surowców ze wschodu, w Europie zaczyna się mówić o renesansie węgla. Jak długo może potrwać ten stan rzeczy?
Mówienie o renesansie węgla jest niesłuszne. Renesans to jest rozkwit, rozwój, a tutaj zdecydowanie nie ma miejsca na żadną nową falę inwestycji w węgiel w Europie. Co najwyżej możemy mówić, że w najbliższej perspektywie czasowej może mieć pewne czasowe spowolnienie procesu odchodzenia od węgla.
Natomiast nie ma żadnych wątpliwości, że od węgla będziemy musieli odchodzić. Tutaj wciąż podstawowym celem jest transformacji energetyczna, dążenie do neutralności klimatycznej i oparcie energetyki o odnawialne źródła energii oraz efektywność energetyczną Europie. Z perspektywy transformacji energetycznej, chwilowa lepsza sytuacja węgla nie odwróci kierunku zmian, które są nieuchronne. Widać to po decyzjach poszczególnych państw, które w odpowiedzi na wojnę na Ukrainie ogłaszały kolejne cele zwiększania produkcji energii z OZE. Tak naprawdę odchodzenie od paliw kopalnych stało się tylko jeszcze pilniejsze.
Jak powinna wyglądać współpraca energetyczna pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą po wojnie?
Unia Europejska powinna wspierać szybką odbudowę i transformację sektora energetycznego na Ukrainie. Bardzo dobrze, że udało się szybko zintegrować system energetyczny Ukrainy z unijnym. Teraz konieczne będą potrzebne dalsze działania, jak chociażby rozbudowa połączeń transgranicznych, z którymi ramię w ramię powinno iść wsparcie na inwestycje w OZE na Ukrainie. Ale także konieczne jest wsparcie Ukrainy w odbudowie gospodarki w taki sposób by budować nową gospodarkę Ukrainy który będzie spójny z dążeniem do neutralności klimatycznej kraju.
Rozmawiała Maria Andrzejewska
Kloc: Nie ma większej zbrodni przeciwko klimatowi, niż wojna na Ukrainie
