Instytut Sobieskiego prezentuje rekomendacje dla polskiej innowacyjności

Podczas trwającego w Rzeszowie Kongresu 590 Instytut Sobieskiego zaprezentował Innowacyjność w Polsce – co można zmienić? wskazujący propozycje rozwiązań mających na celu poprawę poziomu innowacyjności polskiej gospodarki. Raport powstał we współpracy z Google, P&G i SYNTHOS, które wsparły powstanie raportu swoją wiedzą i doświadczeniem w tworzeniu innowacji oraz współpracy ze światem nauki.

– Przez wiele lat panowało przekonanie, że tempo rozwoju polskiej innowacyjności wynika ze zbyt małych nakładów na badania i rozwój –  mówi Marek Dietl, doradca Prezydenta RP oraz ekspert Instytutu Sobieskiego.

– Od przystąpienia Polski do UE nakłady rosną, a mimo to wciąż jest wiele obszarów wymagających poprawy. Celem naszego raportu jest zaproponowanie zmian, które mają szansę wpłynąć na tempo zwiększania poziomu polskiej innowacyjności. Niektóre z naszych rekomendacji są już częściowo uwzględnione w toczących się właśnie pracach legislacyjnych lub projektowych – dodał.

– Wiele problemów na jakie zwraca uwagę raport zostało zidentyfikowanych w Białej Księdze, którą przygotowało MNiSW. Ten raport pokazuje jak można próbować te problemy rozwiązać –  zwraca uwagę Piotr Dardziński, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dobry kierunek zmian wskazanych w raporcie potwierdza również Leszek Skiba, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów – „Pomysł CIT 1% może być pomocny w budowaniu trwałych relacji współpracy między firmami a uniwersytetami”.

Zaproponowane w raporcie rozwiązania charakteryzują się m.in. długoterminową perspektywą decyzyjną, motywowaniem do tworzenia wartościczy uspołecznianiem procesów decyzyjnych. Wielu z propozycji towarzyszy przekonanie o konieczności podejmowania eksperymentalnych innowacji.

– Rekomendacje Instytutu Sobieskiego, zwłaszcza te związane z tworzeniem odpowiednich mechanizmów współpracy na wyższych uczelniach i budową wspólnych przestrzeni międzyuczelnianych zwróciły naszą szczególną uwagę”, mówi Janusz Dziurzyński, Dyrektor P&G Global Business Services.

– P&G w Polsce uczestniczy w tworzeniu innowacji dzięki programom współpracy z uczelniami, kadrą naukową wyższych uczelni oraz ze startupami. Proponowane przez Instytut zmiany mają szansę skutecznie stymulować rozwój innowacji m.in. poprzez dalszy rozwój współpracy sektora komercyjnego i świata nauki- dodał.

– 11 lat temu rozpoczęliśmy działalność w Polsce. Doceniliśmy potencjał innowacyjności nad Wisłą. Niemal 400 pracowników, w tym ponad 100 inżynierów, na co dzień wystawia certyfikat jakości m.in. uczelniom technicznym, które ich wykształciły. Dziś Polska ma szansę wspiąć się na kolejny pułap innowacyjności i zachęcić naukowców, a także przedsiębiorców do budowy rodzimych przedsięwzięć mogących podbić świat. Dzięki nowym technologiom sukces nigdy nie był tak blisko. Z tym większym zaangażowaniem wspieramy inicjatywę Instytutu Sobieskiego – mówi Artur Waliszewski, Dyrektor Google w Europie Środkowo-Wschodniej.

– Synthos od kilku lat rozwija działalność badawczo-rozwojową. Nowe produkty wprowadzane przez spółkę powstają w dużej mierze we współpracy z polskimi uczelniami i instytutami naukowymi w ramach projektów badawczych, programów stypendialnych i innych inicjatyw. Z ogromnym zainteresowaniem przyjęliśmy zaproszenie Instytutu Sobieskiego do współpracy nad raportem. Mam nadzieję, że postawiona diagnoza oraz rekomendacje spowodują wzrost znaczenia polskiej nauki, a przedsiębiorcom umożliwią szerszy dostęp do wysokiej klasy naukowców oraz rozwój polskiej innowacyjności – powiedział Zbigniew Warmuz, Wiceprezes Zarządu Synthos.

9 rekomendacji dot. poprawy poziomu innowacyjności w Polsce przedstawionych w Raporcie o Innowacyjności Instytutu Sobieskiego.

1. Systematyzacja polityki publicznej: Powołanie niewielkiej agendy rządowej, której zadaniem byłoby dbanie o proces tworzenia, gromadzenia, łączenia, wykorzystywania i udostępniania wiedzy rozproszonej na potrzeby tworzenia, realizowania i oceniania polityki publicznej.

2. Inkluzywne innowacje: Partycypacyjny mechanizm udzielania finansowania wieloletnim, ambitnym projektom innowacyjnym, z mechanizmem jednoczesnego motywowania realizujących projekty i częściowego zabezpieczenia wieloletniego finansowania. Partycypacyjność oznacza w tym kontekście, że ostateczne decyzje o finansowaniu projektu podejmowane będą przez losowo dobranych przedstawicieli społeczeństwa, posiadających minimalny zakres kompetencji, w oparciu o opinie eksperckie.

3. Uwolnienie komercjalizacji: Redukowanie asymetrii ryzyka z jakim mierzą się decydujący o komercjalizacji wartości niematerialnych i prawnych. Obecnie decydenci (na początku procesu transferu technologii – w jednostkach naukowych; bądź na końcu – w spółkach skarbu państwa) narażeni są na zarzuty dotyczące niegospodarności w zarządzaniu majątkiem publicznym. Z uwagi na brak możliwości prawej wyłączenia projektów innowacyjnych (oraz ryzyko nadużyć), rekomendujemy opracowanie oficjalnego podręcznika przez, istotne w tym procesie, ministerstwa (co najmniej MR, MNiSW i MF) z uwzględnieniem roli jednostek naukowych i spółek skarbu państwa.

4. CIT 1%: To odświeżenie pomysłu z 2012 r., zmodyfikowanego o kwestię VAT – czyli powiązanie możliwości przekazywania 1% CIT jednostkom naukowym przez przedsiębiorstwa z wykorzystaniem go w pierwszej kolejności do sfinansowania niekwalifikowalnego VAT w publicznie finansowanych projektach badawczo-rozwojowych.

5. Podział Urzędu Patentowego: Podział UPRP na UPRP i Urząd Znaków Towarowych, umożliwiłby zwiększenie roli UPRP jako kreatora polityki innowacyjności (tak jak ma to miejsce w wielu innych krajach europejskich). Obecnie, znaczna część aktywności UPRP polega na rejestracji znaków towarowych.

6. Rankingi międzynarodowe uczelni: Stworzenie dynamicznego mechanizmu finansowania uczelni w oparciu o miejsce zajmowane w rankingach międzynarodowych. Mechanizm taki zakładałby stopniowe (w oparciu o jawny algorytm) zmniejszanie finansowania w przypadku braku awansu W efekcie powstałby otwarty (także dla uczelni niepublicznych) mechanizm wyłaniania „uczelni flagowych”. Pozycjonowanie polskich uczelni w międzynarodowych rankingach (ARWU, QS, THE) jest wyjątkowo niskie (nawet uwzględniając możliwości budżetowe oraz tło regionalne), co przekłada się na siłę ich marki międzynarodowej i zdolności do przyciągania studentów i naukowców z zagranicy.

7. Dotacja podstawowa uczelni – transfer technologii: Włączenie przychodów z transferu technologii (a także sprzedaży pozostałych towarów i usług oraz, z modyfikacjami, działalności naukowej) do algorytmu określającego wysokość dotacji podstawowej dla uczelni.

8. Zróżnicowane ścieżki kariery akademickiej: Odejście od paradygmatu o konieczności łączenia przez wszystkie osoby pracy naukowej i dydaktycznej, z jednoczesnym umożliwieniem elastycznego przepływu między poszczególnymi „ścieżkami” (naukową, dydaktyczną, menadżersko-komercjalizacyjną).

9. Akademiki+: Tworzenie międzyuczelnianych kompleksów mikromieszkań i przestrzeni wspólnych, otwartych dla wszystkich, ale ukierunkowanych na studentów i doktorantów. Mają one sprzyjać tworzeniu relacji między osobami o różnych ścieżkach życiowych. Stanowi to rozszerzenie coraz popularniejszych w Polsce projektów, realizowanych przez inwestorów prywatnych lub w partnerstwie publiczno-prywatnym.

Pełna treść raportu dostępna jest pod linkiem: www.sobieski.org.pl/innowacyjnosc/

Źródło: Instytut Sobieskiego