Jakóbik: Bliżej uniezależnienia Ukrainy od rosyjskiego gazu
KOMENTARZ
Wojciech Jakóbik
Redaktor naczelny BiznesAlert.pl
W rozmowie z magazynem Nowa Era minister energetyki Ukrainy Jurij Prodan poinformował, że jego kraj planuje kupić od Rosjan do 1,5 mld m3 gazu ziemnego. Ten plan może zostać zrewidowany w zależności od pogody. Z kolei w pierwszym kwartale 2015 roku Ukraina zamierza importować z Rosji do 1 mld m3 surowca.
Pakiet zimowy, czyli tymczasowe porozumienie na dostawy gazu z Rosji obowiązujące od listopada tego roku do końca marca przyszłego roku nie uwzględnia klauzuli take or pay, a zatem Ukraina może zamówić wolumen według uznania. Mimo to Rosjanie próbowali już wystawiać faktury na ilości wyznaczone przez siebie. Ukraińcy odrzucili taką możliwość.
Więcej o manipulacjach Gazpromu
W czasach sprzed Euromajdanu Kijów sprowadzał z tego kierunku około 30 mld m3. Obecnie za priorytet uznał wykorzystanie rewersów na granicy z krajami Unii Europejskiej i sprowadzanie surowca z tamtego kierunku. 15 i 16 listopada prezydent Ukrainy Petro Poroszenko spotka się z przywódcami Grupy Wyszehradzkiej i prezydentem Niemiec w Bratysławie. Zapowiedział, że tam także omówi temat rewersowych dostaw gazu.
Wciąż nieuruchomiony pozostaje rewers na połączeniu gazowym Wielkie Kapuszany-Użhorod, którym mogłoby popłynąć nawet 30 mld m3 surowca rocznie. Tymczasem Sekretariat Wspólnoty Energetycznej przygotował wytyczne polityki mające usunąć lukę prawną, która pozwala rosyjskiemu Gazpromowi, który jest właścicielem wspomnianej rury, na blokowanie rewersowych dostaw w umowie. Dzięki nowym regulacjom acquis communautaire Wspólnoty Energetycznej miałoby zastosowanie także na granicy między państwami Unii Europejskiej a krajami członkowskimi WE spoza Unii. Wytyczne Sekretariatu to odpowiedź na interpretację Rady Ministerialnej WE z 23 września 2014 roku oraz rekomendację Komisji Europejskiej z 29 października 2014 roku.
Problemem będą kryzysowe regulacje wprowadzone przez Kijów w celu utrzymania kontroli nad sektorem gazowym w dobie wojny z Rosją. Wierchowna Rada przyjęła prawo pozwalające na handel gazem tylko i wyłączenie z państwowym Naftogazem. To rozwiązanie zabezpiecza kraj przed oddzielnymi umowami gazowymi ukraińskich oligarchów z dostawcą rosyjskim ale uderza w unijną zasadę Third Party Access, która gwarantuje swobodny dostęp do infrastruktury gazowej wszystkim graczom na rynku. W ten sposób kryzys ukraiński po raz kolejny uderza w zabiegi Kijowa o zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego.
