Komisja przedstawia dziś swój pakiet na rzecz bezpieczeństwa energetycznego, na który składają się instrumenty niezbędne do przygotowania Unii na nadejście światowej transformacji energetycznej oraz na ewentualne przerwy w dostawach energii.
Jednym z zasadniczych wymiarów strategii na rzecz unii energetycznej jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, a więc jednego z naczelnych priorytetów Komisji Europejskiej Jeana-Claude’a Junckera.
Urzeczywistnienie unii energetycznej: Komisja występuje z pakietem propozycji w zakresie bezpieczeństwa energetycznego
Komisja przedstawia dziś swój pakiet na rzecz bezpieczeństwa energetycznego, na który składają się instrumenty niezbędne do przygotowania Unii na nadejście światowej transformacji energetycznej oraz na ewentualne przerwy w dostawach energii. Jednym z zasadniczych wymiarów strategii na rzecz unii energetycznej jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, a więc realizacja jednego z naczelnych priorytetów Komisji Europejskiej Jeana-Claude’a Junckera.
Ogłoszony dziś pakiet zawiera szerokie spektrum środków zmierzających do wzmocnienia odporności UE na zakłócenia w dostawach gazu. Do środków tych należą ograniczanie zapotrzebowania na energię, zwiększanie produkcji energii w Europie (w tym ze źródeł odnawialnych), dalszy rozwój sprawnie funkcjonującego i w pełni zintegrowanego wewnętrznego rynku energii oraz dywersyfikacja źródeł energii, jej dostawców i tras dostaw. Wnioski mają również na celu zwiększenie przejrzystości europejskiego rynku energii, umacniając tym samym poczucie solidarności łączącej kraje UE.
Ogłoszenie dzisiejszego pakietu bezpieczeństwa energetycznego następuje w kontekście nowego światowego, powszechnego porozumienia klimatycznego, uzgodnionego przez światowych liderów 12 grudnia 2015 r. w Paryżu. ma solidne podstawy.
Jak to ujmuje wiceprzewodniczący Komisji odpowiedzialny za unię energetyczną Maroš Šefčovič: Zainicjowana już przed rokiem strategia na rzecz unii energetycznej zawierała obietnicę zapewnienia wszystkim Europejczykom bezpiecznej, zrównoważonej i konkurencyjnej energii. Dzisiejszy pakiet jest skoncentrowany na bezpieczeństwie dostaw, nie zaniedbuje wszakże trzech nadrzędnych celów. Ograniczając zapotrzebowanie na energię i doskonaląc gospodarowanie dostawami zewnętrznymi, spełniamy obietnicę i zwiększamy stabilność rynku energii w Unii.
Komisarz do spraw polityki klimatycznej i energetycznej Miguel Arias Cañete uzupełnia:Po kryzysach energetycznych w latach 2006 i 2009, kiedy zabrakło ogrzewania dla milionów obywateli, powiedzieliśmy sobie: „Nigdy więcej!”. Przeprowadzone w 2014 r. testy warunków skrajnych wskazały jednak, że wciąż jesteśmy nadmiernie wrażliwi na poważniejsze zakłócenia dostaw. Napięcia polityczne w sąsiedztwie naszych granic dobitnie uwidaczniają, że problem ten nie rozwiąże się sam. Dzisiejsze propozycje zawierają wizję wiarygodnego, konkurencyjnego i elastycznego systemu, w którym energia płynie ponad granicami, a konsumenci na tym korzystają. Chodzi nam o to, by stanąć ramię w ramię w obronie najbardziej zagrożonych ubóstwem. Jednocześnie chcemy zabezpieczyć przyszłość energii ze źródeł odnawialnych: jesteśmy absolutnie zdeterminowani, a nasze zaangażowanie w przejście na czystą energię jest nieodwracalne i bezdyskusyjne.
Co konkretnie wchodzi w skład komisyjnego pakietu bezpieczeństwa energetycznego?
Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu
Gaz odgrywa istotną rolę w przejściu na gospodarkę niskoemisyjną i ma w dalszym ciągu znaczący udział w koszyku energetycznym UE. Utrzymująca się zależność zewnętrzna wymaga jednak od Unii wzmocnienia odporności rynków na ewentualne zakłócenia w dostawach gazu w przyszłości. Chcąc czerpać pełne korzyści z płynnego i konkurencyjnego rynku, musimy zwiększać przejrzystość unijnego rynku gazu. W obliczu podatnego na zagrożenia systemu Komisja proponuje przejście od modelu krajowego do regionalnego przy projektowaniu środków ochrony bezpieczeństwa dostaw. Proponuje się przy tym wprowadzenie zasady solidarności między państwami członkowskimi, tak aby zapewnić ciągłość dostaw dla gospodarstw domowych i istotnych usług społecznych w rodzaju opieki zdrowotnej, nawet w obliczu poważnego kryzysu utrudniającego dostawy.
Decyzja w sprawie umów międzyrządowych w dziedzinie energii
UE musi zadbać o większą przejrzystość umów międzyrządowych zawartych przez jej państwa członkowskie z państwami trzecimi, mających wpływ na bezpieczeństwo dostaw gazu i zapewnić ich pełną zgodność z obowiązującym prawem unijnym. W tym celu zaproponowano wprowadzenie obowiązkowego sprawdzianu ex ante zgodności takich umów przez Komisję. W trakcie oceny ex ante Komisja mogłaby w szczególności sprawdzać zgodność umów z zasadami konkurencji i przepisami w zakresie wewnętrznego rynku energii przed zakończeniem negocjacji, podpisaniem i przypieczętowaniem tych umów. Państwa członkowskie byłyby wówczas zobowiązane do uwzględnienia w całości opinii Komisji przed zawarciem każdej umowy.
Strategia dotycząca magazynowania skroplonego gazu ziemnego (LNG) i gazu
Europa jest największym światowym importerem gazu ziemnego. Łączne europejskie zdolności przywozu skroplonego gazu ziemnego są na tyle znaczne, że mogą obecnie sięgać około 43 proc. całkowitego bieżącego popytu na gaz (dane z 2015 r.). Niemniej w obrębie Unii utrzymują się znaczne rozbieżności regionalne w dostępie do LNG. Komisja proponuje strategię dotyczącą skroplonego gazu ziemnego (LNG), która poprawi dostęp państw członkowskich do LNG jako alternatywnego źródła paliwa. Główne elementy strategii polegają na budowie strategicznej infrastruktury w celu wprowadzenia wewnętrznego rynku energii oraz wskazanie projektów, które pozwolą znieść uzależnienie państw UE od jednego źródła dostaw.
Strategia grzewcza i chłodnicza
Ogrzewanie i chłodzenie budynków i przemysłu pochłaniają połowę całej unijnej energii. Opierają się przy tym w 75 proc. na paliwach kopalnych. Projekt strategii grzewczej i chłodniczej koncentruje się na usuwaniu przeszkód na drodze do niskoemisyjności budynków i przemysłu. Uwypukla on przy tym znaczący wpływ efektywności energetycznej i korzystania ze źródeł odnawialnych na bezpieczeństwo energetyczne. Bardziej długofalowe, strategiczne podejście do całego sektora ma istotne znaczenie, jeśli UE ma rzeczywiście zwiększyć swoją niezależność od dostawców zagranicznych.
Kontekst
Jednym z celów Komisji Junckera jest zbudowanie stabilnej europejskiej unii energetycznej, której podstawą ma być przyszłościowa polityka w dziedzinie klimatu. Celem europejskiej unii energetycznej, ustanowionym w lutym ub. roku w strategii ramowej, jest zapewnienie konsumentom w UE – tak gospodarstwom domowym, jak i przedsiębiorcom – bezpiecznego, zrównoważonego, konkurencyjnego i przystępnego cenowo dostępu do energii. Będzie to wymagało fundamentalnej transformacji znanego nam krajobrazu energetycznego. Urzeczywistnienie tego celu da sposobność do dalszej modernizacji sektora, a tym samym przyczyni się do tworzenia miejsc pracy i pobudzania wzrostu gospodarczego w UE oraz ochrony środowiska. Komisja apeluje ze szczególną mocą do Parlamentu Europejskiego i Rady o priorytetowe przekształcenie dzisiejszych wniosków w akty prawne w trosce o możliwie jak najszybsze zwiększenie odporności Europy na ewentualne zakłócenia dostaw energii.
Bezpieczeństwo dostaw to jeden z pięciu wzajemnie zależnych i połączonych wymiarów unii energetycznej. Podstawowe czynniki zapewniające bezpieczeństwo energetyczne to dokończenie integracji rynku wewnętrznego i zwiększenie efektywności konsumpcji energii. Zapewnienie UE bezpieczeństwa energetycznego jest jednak w dużym stopniu zależne od polityki energetycznej jej sąsiadów.
Źródło: Komisja Europejska
