Kowalewski: Komisja Europejska i jej pomysł na ochronę obywateli oraz życie w dobrobycie
– Dwie trzecie respondentów uważa, że świat będzie miał do czynienia z wielobiegunowym lub rozdrobnionym porządkiem, w którym średnie i wielkie mocarstwa rywalizują, ustanawiają i egzekwują regionalne zasady i normy. […] Komisja Europejska publikuje projekt komunikatu „Zarządzanie ryzykiem klimatycznym – ochrona obywateli i dobrobytu” – pisze Krzysztof Kowalewski, współpracownik BiznesAlert.pl.
- Komisja Europejska publikuje projekt komunikatu: „Zarządzanie ryzykiem klimatycznym – ochrona obywateli i dobrobytu” . Komunikat wzywa do działania interesariuszy na wszystkich poziomach administracji, a także wydaje rekomendacje dla sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego.
- Publikacja opisuje, w jaki sposób wszystkie główne sektory polityk są narażone na ryzyko związane z klimatem, jak poważne i pilne są zagrożenia oraz jak ważne jest precyzyjne określenie, kto jest odpowiedzialny za przeciwdziałanie ryzyku.
- Wobec aktualnej niezwykle złożonej i wymagającej sytuacji geopolitycznej postępujące zwiększanie obciążeń administracyjnych i finansowych, szczególnie w obszarach uregulowanych odrębnymi przepisami, powinno przyjąć formułę zestawienia dobrych praktyk czy rekomendacji dla Państw członkowskich.
Jak stwierdzono w Global Risks Report 2024 „Kryzys związany z kosztami utrzymania pozostaje głównym powodem do niepokoju w prognozach na 2024 rok”. W tym samym raporcie stwierdzono również, że „brak możliwości ekonomicznych jest jednym z 10 największych zagrożeń w okresie dwuletnim, ale wydaje się mniej niepokoić globalnych decydentów w dłuższej perspektywie…”.
Dwie trzecie respondentów Global Risks Report zapytanych o globalne perspektywy polityczne dotyczące współpracy w zakresie zagrożeń w ciągu następnej dekady uważa, że będziemy mieli do czynienia z wielobiegunowym lub rozdrobnionym porządkiem, w którym średnie i wielkie mocarstwa rywalizują, ustanawiają i egzekwują regionalne zasady i normy, a w ciągu następnej dekady, wraz z rosnącym niezadowoleniem z utrzymującej się dominacji, ewoluująca grupa państw będzie dążyła do uzyskania bardziej kluczowego wpływu na globalną scenę w wielu dziedzinach, potwierdzając swoją władzę w kategoriach wojskowych, technologicznych i gospodarczych.
W tym świetle, opierając się na wynikach oceny ryzyka klimatycznego (EUCRA) wykonanej przez Europejską Agencję Środowiska, Komisja Europejska publikuje projekt komunikatu: „Zarządzanie ryzykiem klimatycznym – ochrona obywateli i dobrobytu” . Komunikat wzywa do działania interesariuszy na wszystkich poziomach administracji, a także wydaje rekomendacje dla sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego. Publikacja opisuje, w jaki sposób wszystkie główne sektory polityk są narażone na ryzyko związane z klimatem, jak poważne i pilne są zagrożenia oraz jak ważne jest precyzyjne określenie, kto jest odpowiedzialny za przeciwdziałanie ryzyku.
Aby umożliwić Unii i jej państwom członkowskim skuteczne zarządzanie ryzykiem klimatycznym, w komunikacie określono cztery główne kategorie działań:
– Lepsze zarządzanie: KE wzywa do ściślejszej współpracy, między poziomem krajowym, regionalnym i lokalnym, w zakresie odporności na zmiany klimatu, aby zapewnić dostępność wiedzy i zasobów tam, gdzie są one najbardziej skuteczne,
– Lepsze narzędzia służące wzmocnieniu pozycji właścicieli ryzyka: decydenci, przedsiębiorstwa i inwestorzy muszą lepiej zrozumieć wzajemne powiązania między ryzykiem klimatycznym, inwestycjami i długoterminowymi strategiami finansowania,
– Wykorzystanie polityki strukturalnej: polityka strukturalna w państwach członkowskich może być skutecznie wykorzystywana do zarządzania ryzykiem klimatycznym. Trzy obszary polityki strukturalnej są szczególnie obiecujące w zakresie zarządzania ryzykiem klimatycznym we wszystkich sektorach: lepsze planowanie przestrzenne w państwach członkowskich; uwzględnianie ryzyka związanego z klimatem w planowaniu i utrzymywaniu infrastruktury krytycznej; powiązanie mechanizmów solidarności na szczeblu UE, takich jak Unijny Mechanizm Ochrony Ludności, Fundusz Solidarności UE i inwestycje strukturalne w ramach polityki spójności, z odpowiednimi krajowymi środkami na rzecz odporności,
– Odpowiednie warunki wstępne finansowania odporności na zmiany klimatu: kluczowe znaczenie będzie miało uruchomienie środków finansowych na rzecz odporności na zmiany klimatu, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Komisja wzywa również państwa członkowskie do uwzględnienia zagrożeń klimatycznych w kryteriach środowiskowych w zamówieniach publicznych.
Jednocześnie na łamach samego komunikatu KE zaznaczono, że stanowi on odpowiedź na sprawozdanie „EUCRA” i inne najnowsze dowody, niemniej na jego łamach nie analizuje się dogłębnie potencjalnych poważnych zagrożeń dla UE wynikających ze skutków klimatycznych spoza UE lub odwrotnie, a które miały być przedmiotem analiz w Komunikacie Komisji „Nowe perspektywy dotyczące związku między klimatem a bezpieczeństwem: uwzględnianie wpływu zmiany klimatu i degradacji środowiska na pokój, bezpieczeństwo i obronę” . Poziom przedmiotowych analiz w tym Komunikacie obrazuje stwierdzenie, że UE musi lepiej uwzględniać kwestię związku między klimatem, pokojem i bezpieczeństwem w polityce zewnętrznej UE, w tym we wspólnej polityce bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) a jedną z aktywności jest gromadzenie danych dotyczących zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych przez krajowe siły zbrojne. Ma być to działanie konieczne do poprawy prowadzonego przez państwa członkowskie procesu sporządzania planów i podejmowania decyzji inwestycyjnych w dziedzinie obronności z uwzględnieniem informacji na temat klimatu za pewne zgodnie z zaleceniami raportu pn.: „Greening the armies” , gdzie zaleca się m.in. intensyfikacje szkolenia pilotów samolotów na symulatorach co ma zmniejszyć potrzebę szkolenia praktycznego
w powietrzu o 90 procent.
W tym miejscu należy wrócić do przytoczonych zidentyfikowanych ryzyk na łamach Global Risks Report 2024 również w świetle najnowszych danych gospodarczych, gdzie według raportu Grant Thornton, liczba ofert pracy opublikowanych na największych portalach rekrutacyjnych w Polsce w marcu 2024 roku wyniosła 262,6 tys., tj. była o 12 procent wyższa niż przed miesiącem, ale o 19 procent niższa niż rok wcześniej. Jednocześnie według danych szacunkowych Eurostat, w lutym 2024 roku nastąpił spadek produkcji przemysłowej r/r zarówno w UE, jak i w strefie euro odpowiednio o 5,4 i 6,4 procent (po spadkach o 5,6 i 6,6 procent w styczniu 2024 roku). Niemniej odczyty gospodarcze wydają się być pomijane przez Komisję Europejską w trakcie opracowywania kolejnych komunikatów w zakresie energii i klimatu, które prędzej czy później w pełnym lub częściowym zakresie będą stanowić podstawę do tworzenia regulacji bezpośrednio oddziałujących na sytuację finansową zarówno przedsiębiorców jak i gospodarstw domowych.
Zidentyfikowane w bezwzględnych liczbach spowolnienie gospodarcze na terenie całej Unii objawiające się jako fala restrukturyzacji przedsiębiorstw również tych aktywnych w obszarze usług, a nie tylko obszarze produkcji przemysłowej, wydaje się przegrywać z 40 stronicowym raportem naukowym Europejskiej Agencji Środowiska, ale przede wszystkim chyba ze zdrowym rozsądkiem. Wzorem dotychczasowej praktyki, nawet na końcu swojej kadencji, Komisja nawet w ostatnich aktywnościach wciąż praktykuje wypracowywanie nowych celów oraz środków ich realizacji, które przekraczają poziom wykonalności i są niemal niemożliwe do osiągnięcia, biorąc pod uwagę uwarunkowania, strukturę, bilans energetyczny poszczególnych gospodarek, ale również możliwości, którymi dysponują ich przecież odmienne społeczności.
Konsekwencja Komisji Europejskiej dotycząca braku poprzedzania kolejnych komunikatów wydawanych z zakresie energii i klimatu odpowiedniej jakości uzasadnieniem ekonomicznym popartym rozbudowaną analizą uwzględniającą specyfikę poszczególnych europejskich gospodarek, może przyczyniać się już nie tylko do polaryzacji społeczeństwa europejskiego, ale również do dalszej pogłębiającej się jego radykalizacji. Wobec aktualnej niezwykle złożonej i wymagającej sytuacji geopolitycznej postępujące zwiększanie obciążeń administracyjnych i finansowych, szczególnie w obszarach uregulowanych odrębnymi przepisami, powinno przyjąć formułę zestawienia dobrych praktyk czy rekomendacji dla państw członkowskich. Utrzymanie dotychczasowego kursu, który negatywnie oddziałuje na budżety inwestycyjne istotnych dla społeczności przedsięwzięć będzie miało odwrotny skutek o zamierzonego. A co, jeśliby pozostawić odrobinę swobody dla aktywności Państw członkowskich i pozwolić im na autonomiczne działania? Takie czasy chyba już nie wrócą.
Komisja Europejska uważa, że Polski plan osiągnięcia celów klimatycznych jest za mało ambitny
[1] https://www.weforum.org/publications/global-risks-report-2024/
[2] EEA (2024), Europejska ocena ryzyka klimatycznego, ISSN 1977-8449, https://www.eea.europa.eu/publications/european-climate-risk-assessment.
[3] KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Zarządzanie ryzykiem klimatycznym – ochrona obywateli i dobrobytu
[4] WSPÓLNY KOMUNIKAT DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Nowe perspektywy dotyczące związku między klimatem a bezpieczeństwem: uwzględnianie wpływu zmiany klimatu i degradacji środowiska na pokój, bezpieczeństwo i obronę
[5] RESEARCH PAPER “Greening the armies” Styczeń 2024 roku.
