KOMENTARZ
Krzysztof Księżopolski
Uniwersytet Warszawski
Rynek energii elektrycznej, w szczególności ze względu na proces dekarbonizacji, jest strategicznym obszarem ścierania się interesów państw oraz koncernów energetycznych.
Energia elektryczna w jeszcze większym stopniu decydować będzie bowiem o konkurencyjności gospodarki, ale również będzie umożliwiać, podobnie jak gaz, czy ropa naftowa, wpływ zarówno na decyzje polityczne, jak i wskaźniki makroekonomiczne.
Dekarbonizacja – de facto przestawienie gospodarki na odnawialne źródła energii – powoduje, iż rynek energii elektrycznej nabiera wymiaru strategicznego.
Decyzje Rady Europejskiej o budowie interkonektorów spowodują zwiększenie konkurencji zarówno między państwami, jak i koncernami. Kluczem do uzyskania przewagi na tym rynku lub choćby utrzymania status quo jest wytwarzanie taniej energii elektrycznej.
Zadanie to jest niezwykle trudne szczególnie dla Polski, w której do tej pory nie podjęto kluczowych decyzji w sprawie kształtu miksu energetycznego. Nierentowne kopalnie, konieczność redukcji emisji CO2 wynikająca nie tylko z polityki Unii Europejskiej, ale i zmian zachodzących w środowisku oraz przyszły kształt rynku energii elektrycznej w Europie są dla Polski dużymi wyzwaniami. Sytuacja jest niezwykle trudna, szczególnie biorąc pod uwagę czas realizacji inwestycji oraz niepewność rynku i interesariuszy wynikającą z „zawieszenia”
decyzji politycznych. W przedstawionym przez PSE „Planie rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2016-2025” wskazano na problemy w krajowym zaspokojeniu zapotrzebowania na energię elektryczną.
W wariancie realistycznym niedobory mocy wystąpią od drugiej połowy 2015 roku osiągając maksymalne wartości we wrześniu 2018 roku (niedobory kształtować się będą na poziomie 1500 – 2500 MW, jednak po krótkiej poprawie we wrześniu 2025 wielkość niedoboru wymaganej nadwyżki mocy ma dojść do 3500 MW).
Istnieją różne warianty rozwiązania tego problemu: import energii (niosąca za sobą ograniczone możliwości oraz ryzyko wysokich cen), budowa elektrowni węglowych (ryzyko wysokich cen) oraz budowa elektrowni jądrowej (z powodów czasu inwestycji niewykonalna w tym terminie). Jest jeszcze jeden wariant modernizacyjny polegający na rozwoju odnawialnych źródeł energii, przy jednoczesnym włączeniu polskiego przemysłu w poszukiwania nowych efektywnych sposobów magazynowania energii. Postęp w tym zakresie jest niezwykle obiecujący, czego przykładem są takie firmy jak LG, TESLA.
Odnawialne źródła energii, a szczególnie fotowoltaika, charakteryzują się krótkim czasem inwestycji, a ponadto w okresie letnim pokrywa zwiększone dzienne przyrosty zapotrzebowania na energię. W przypadku wyboru tego wariantu pozostaje dołączyć do tego budowę interkonektorów łączących polską sieć z Bułgarią i Rumunią poprzez Słowację, co umożliwi łatwiejsze bilansowanie systemu i stworzy realną drogę do rozwiązania omawianego problemu. Ponadto, południowy kierunek ekspansji wpisuje się w szerszą koncepcję polityczną budowy silnych relacji w obszarze Międzymorza oraz zwiększa znaczenie Polski jako kraju tranzytowego
