LAES: Magazyny energii na skroplone powietrze
We wtorek spółka Highview Power oficjalnie ogłosiła otwarcie pierwszego magazynu energii w postaci skroplonego powietrza – LAES (Liquid Air Energy Storage). Magazyn położony niedaleko Manchesteru ma pojemność 15 MWh i osiąga moc 5 MW.
Idea magazynów energii, które wykorzystują proces skraplania powietrza znana jest od lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Technologia ta polega na procesie skroplenia powietrza atmosferycznego w celu znacznego zmniejszenia jego objętości, przechowywania go w temperaturze –196 stopni Celsjusza, a następnie na podwyższeniu jego ciśnienia, dostarczeniu ciepła, odparowaniu oraz rozprężeniu w turbinach gazowych w celu wygenerowania z niego energii elektrycznej.
Magazyny LAES mogą być adiabatyczne, wtedy ciepło oraz chłód są także magazynowane równolegle do ciekłego powietrza i wykorzystywane w następnej fazie, albo mogą wykorzystywać ciepło oraz chłód dostarczone z zewnątrz, na przykład z procesu spalania paliwa bądź z termalnych źródeł odpadowych. Technologia LAES ma stosunkowo niedużą sprawność, dochodzącą do 60 procent dla magazynów bez dodatkowych źródeł ciepła czy chłodu. Istnieje jednak możliwość poprawy sprawności jeżeli w pobliżu jest dostępna energia termalna ze źródeł odpadowych. W przypadku jednoczesnego dostępu do ciepła oraz chłodu o odpowiednich parametrach, teoretycznie jest nawet możliwość osiągnięcia 100% sprawności całkowitej magazynu.
Wykorzystanie magazynów LAES jest planowane tylko dla dużej skali. Ze względu na dużą ilość maszyn i urządzeń roboczych (sprężarki, wymienniki ciepła, turbiny, pompy, zbiorniki), magazyny te nie nadają się do zastosowania w mniejszej skali. Zaletą tej technologii jest duża żywotność, która może wynieść nawet 40 lat, brak toksycznych substancji wykorzystywanych przez urządzenia oraz brak ograniczeń geograficznych.
Projekt Highview Power zlokalizowany w Bury (Greater Manchester, Wielka Brytania) jest magazynem, który wykorzystuje ciepło odpadowe z, należących do firmy Viridor, pobliskich generatorów zasilanych gazem produkowanym przez wysypisko śmieci. Magazyn LAES połączony jest z krajowym systemem elektro-energetycznym i będzie magazynował pochodzącą z niego nadwyżkę energii i oddawał ją w czasie zwiększonego zapotrzebowania. Projekt dostał dofinansowanie rządu w wysokości 8 milionów funtów (niecałe 40 milionów złotych) i ma posłużyć także do prac badawczych, których celem jest określenie zachowania się magazynu w warunkach podłączenia do sieci krajowej.
Highview Power ma już na swoim koncie zbudowanie podobnej pilotażowej instalacji w mniejszej skali. Magazyn o pojemności 2.5 MWh i mocy osiągalnej 350 kW istniał między 2011 i 2014 rokiem w regionie Wielki Londyn. Wykorzystywał on ciepło odpadowe elektrowni opalanej biomasą, należącej do firmy SSE. Głównym celem tymczasowego projektu było potwierdzenie założeń teoretycznych i przetestowanie ich w praktyce.
Władze Highview Power liczą, że technologia skroplonego powietrza ma szansę stać się wiodącym rozwiązaniem kwestii magazynowania energii w dużej skali i że 45% tego rynku może należeć właśnie do LAES-u. Firma obecnie przeprowadza rozmowy, z podmiotami zainteresowanymi, na temat nowego magazynu o pojemności 150 MWh.
High View Power/The Energyst/Grzegorz Koziński
